Jak wypowiedzieæ umowê niewydajnemu pracownikowi zatrudnionemu na czas okreœlony - opinia
prawna
Data: 07-11-2008 r.
Stan faktyczny
Jak zwolniæ pracownika, zatrudnionego na podstawie umowy o pracê na czas okreœlony? Powodem jest
bardzo niska jakoœæ pracy tej osoby i nadu¿ywanie przez ni¹ zwolnieñ lekarskich.
Porada prawna
Niniejsza opinia prawna została sporz¹dzona na podstawie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy
(tekst jednolity: Dz. U. 1998 r., Nr 21, poz. 94 ze zmianami).
Rozwi¹zanie umowy o pracê za wypowiedzeniem
Umowa o pracê zawarta na czas okreœlony rozwi¹zuje siê z upływem czasu, na jaki została zawarta. Co do
zasady, umowy takiej ¿adna ze stron nie mo¿e wypowiedzieæ, chyba ¿e w oparciu o art. 33 kodeksu pracy
(dalej: kp),
strony umowy o pracê zawartej na czas okreœlony, dłu¿szy ni¿ 6 miesiêcy, wprowadziły do
niej postanowienie o mo¿liwoœci wczeœniejszego rozwi¹zania za dwutygodniowym wypowiedzeniem.
Je¿eli w przedmiotowej umowie brak takiego zapisu, to umowa ta nie mo¿e zostaæ rozwi¹zana w drodze
wypowiedzenia.
Je¿eli jednak Pani jako pracodawca mimo braku w umowie postanowienia o mo¿liwoœci jej rozwi¹zania za
dwutygodniowym wypowiedzeniem, dokona wypowiedzenia, pracownik bêdzie miał mo¿liwoœæ dochodzenia
od Pani odszkodowania, a to w zwi¹zku z wypowiedzeniem umowy o pracê z naruszeniem przepisów o
wypowiadaniu umów o pracê zawartych na czas okreœlony.
Zgodnie z przepisem art. 50 § 3 kp, je¿eli wypowiedzenie umowy o pracê zawartej na czas okreœlony lub na
czas wykonania okreœlonej pracy nast¹piło z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu tych umów,
pracownikowi przysługuje wył¹cznie odszkodowanie. Odszkodowanie przysługuje w wysokoœci
wynagrodzenia za czas, do upływu którego umowa miała trwaæ, nie wiêcej jednak ni¿ za 3 miesi¹ce.
Rozwi¹zanie umowy o pracê bez wypowiedzenia
Umowa o pracê zawarta na czas okreœlony mo¿e byæ rozwi¹zana bez wypowiedzenia, jednak wył¹cznie w
wyj¹tkowych sytuacjach. Przyczyny uprawniaj¹ce do rozwi¹zania umowy o pracê bez wypowiedzenia
podzieliæ mo¿na na zawinione i niezawinione przez pracownika.
Zawinione przyczyny uzasadniaj¹ce rozwi¹zanie umowy o pracê bez wypowiedzenia to zgodnie z przepisem
art. 52 § 1 kp:
ciê¿kie naruszenie przez pracownika podstawowych obowi¹zków pracowniczych,
popełnienie przez pracownika w czasie trwania umowy o pracê przestêpstwa, które uniemo¿liwia dalsze
zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, je¿eli przestêpstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone
prawomocnym wyrokiem,
zawiniona przez pracownika utraty uprawnieñ koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym
stanowisku.
Dodatkowo wskazaæ nale¿y, ¿e rozwi¹zanie umowy o pracê bez wypowiedzenia z winy pracownika nie mo¿e
nast¹piæ po upływie 1 miesi¹ca od uzyskania przez pracodawcê wiadomoœci o okolicznoœci uzasadniaj¹cej
rozwi¹zanie umowy.
Jak wynika ze wskazanych przez Pani¹ powodów, dla których chce Pani zakoñczyæ współpracê ze swoim
pracownikiem przyczyny okreœlone w pkt 2 i 3 nie bêd¹ brane pod uwagê. Pozostaje, wiêc do rozwa¿enia
kwestia ciê¿kiego naruszenia obowi¹zków pracowniczych. Z brzmienia przepisu wynika, ¿e naruszenie
obowi¹zków pracowniczych uprawniaj¹ce do rozwi¹zania umowy o pracê bez wypowiedzenia ma mieæ postaæ
naruszenia kwalifikowanego. Za takie uwa¿a siê przykładowo: nietrzeŸwoœæ pracownika w miejscu pracy,
naruszenie dbałoœci o mienie zakładu pracy itp... Oznacza to, ¿e trudno bêdzie uznaæ za ciê¿kie naruszenie
obowi¹zków pracowniczych ?nisk¹ jakoœæ pracy?. Z cał¹ pewnoœci¹ zaœ, nie stanowi naruszenia obowi¹zków
pracowniczych usprawiedliwiona nieobecnoœæ w pracy spowodowana chorob¹.
Kwestia powodów rozwi¹zania umowy o pracê bez wypowiedzenia jest bardzo istotna, gdy¿ w przypadku
odwołania siê przez pracownika do S¹du, to na pracodawcy bêdzie ci¹¿ył obowi¹zek wykazania, i¿
pracownik w sposób ciê¿ki naruszał swoje obowi¹zki pracownicze, co uzasadniało rozwi¹zanie z nim umowy
o pracê w trybie art. 52 §1 pkt 1 kp.
Konstatuj¹c: ocena czy mamy do czynienia z ciê¿kim naruszeniem obowi¹zków pracowniczych zale¿y od
okolicznoœci konkretnego przypadku. Trudno jest wiêc kategorycznie stwierdziæ czy postêpowanie Pani
pracownika nosi znamiona ciê¿kiego naruszenia obowi¹zków pracowniczych, byæ mo¿e, bowiem oprócz
zarzutu: ?niska jakoœci pracy? mo¿e Pani wskazaæ na inne uchybienia w wykonywaniu obowi¹zków
pracowniczych, które razem bêdzie mo¿na zakwalifikowaæ jako ciê¿kie naruszenie obowi¹zków.
Przechodz¹c do przyczyn niezawinionych uzasadniaj¹cych rozwi¹zanie umowy o pracê, zgodnie z art. art. 53
§ 1 kp pracodawca mo¿e rozwi¹zaæ umowê o pracê bez wypowiedzenia:
je¿eli niezdolnoœæ pracownika do pracy wskutek choroby trwa:
dłu¿ej ni¿ 3 miesi¹ce - gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej ni¿ 6 miesiêcy,
dłu¿ej ni¿ ł¹czny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania œwiadczenia
rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesi¹ce - gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co
najmniej 6 miesiêcy lub je¿eli niezdolnoœæ do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo
chorob¹ zawodow¹,
w razie usprawiedliwionej nieobecnoœci pracownika w pracy z innych przyczyn ni¿ wymienione w pkt 1,
trwaj¹cej dłu¿ej ni¿ 1 miesi¹c.
Jak powy¿ej zasygnalizowano pracownik mo¿e odwołaæ siê od rozwi¹zania umowy o pracê bez
wypowiedzenia.
W razie stwierdzenia przez S¹d, i¿ rozwi¹zania przez pracodawcê umowy o pracê, zawartej na czas okreœlony
zostało dokonane z naruszeniem przepisów o rozwi¹zywaniu umów o pracê bez wypowiedzenia, pracownikowi
bêdzie przysługiwało wył¹cznie odszkodowanie, je¿eli upłyn¹ł ju¿ termin, do którego umowa miała trwaæ, lub
gdy przywrócenie do pracy byłoby niewskazane ze wzglêdu na krótki okres, jaki pozostał do upływu tego
terminu (art. 59 kp). Odszkodowanie przysługuje wówczas w wysokoœci wynagrodzenia za czas, do upływu
którego umowa miała trwaæ, nie wiêcej jednak ni¿ za 3 miesi¹ce (art. 58 kp in fine).
Porozumienie stron
Dla pełnoœci opinii nale¿y dodaæ, i¿ ka¿dy rodzaj umowy o pracê mo¿e byæ rozwi¹zany w drodze
porozumienia stron. Mo¿e, wiêc Pani negocjowaæ z pracownikiem warunki jego odejœcia ? ewentualn¹
?odprawê? ? w zamian za rozwi¹zanie umowy w drodze porozumienia.