Użytkowanie kamienia jako materiału budowlanego.
Walory dekoracyjne:
lBarwallTeksturallStrukturallPolerllFakturalWłaściwości fizyko-mechaniczne:
Gęstość pozorna ( objętościowa) skały – masa objętości próbki wraz z porami. Wg normy.
Gęstość pozorna[g/cm3] [t/m3] skał:
< 1,5 bardzo lekkie
1,5 – 1,8 lekkie
1,8 – 2,2 średnio ciężkie
2,2 – 2,6 ciężkie
>2,6 bardzo ciężkie
Gęstość właściwa jest większa od gęstości pozornej. W zależności od rodzaju skały mamy większą lub mniejszą różnicę.
Nasiąkliwość – związana jest z obecnością porów dostępnych dla wody, określa max masę wody wchłoniętej przez próbkę skały w stosunku do jej masy. Suszenie – ważenie , namaczania – ważenie. Stopniowe namaczanie. ¼ ½ 1
Nasiąkliwość [%] skały
>20 % bardzo nasiąkliwe
5.0 – 20.0 średnio nasiąkliwe
0,5 – 5,0 mało nasiąkliwe
< 0,5 bardzo mało nasiąkliwe
Wytrzymałość na ściskanie – iloraz max siły niszczącej Fmax badaną próbkę do pola jej przekroju poprzecznego.
Wytrzymałość na ściskanie Rcs (stan pow. – suchy) skały
< 15 bardzo słaba
15-60 słaba
61 – 120 średnia
121-200 duża
>200 bardzo duża
Wytrzymałość na ściskanie zależy od bardzo wielu nakładających się czynników: twardość minerałów, wielkość ziaren, ich wzajemnych powiązań i wykształcenia cech strukturalnych i stanu zachowania skały.
Ścieralność – określa zdolność próbki skały (kostka/kruszywo) do straty masy / objętości pod działaniem sił ścierających.
Oznaczenie ścieralności:
Ø na tarczy Boehmego = ubytek wysokości kostki foremnej [cm]
Ø w bębnie Devala = ubytek masy kruszywa [%]
Ścieralność na tarczy Boehmego
Ścieralność skał
Ścieralność w bębnie Devala
>1
Bardzo duża
>8
0,75 – 1
Duża
6 – 8
0,50 – 0,75
Średnia
-
0,25 – 0,50
mała
4 – 6
< 0,25
Bardzo mała
<4
Ścieralnosć związana jest z charakterem petrograficznym:
Ø składem mineralnym
Ø tekstura
Ø struktura
Ø twardoscia budujących skałe minerałów
Mrozoodporność – określa się dla skał o nasiąkliwości >0,5 %
Jeden cykl obejmuje zamrażanie próbki nasyconej wodą w temp. -20oC przez 4 godziny i odmraża w stanie zanurzenia w wodzie przez 4 godziny. Po każdym cyklu (dla skał osadowych) i po 5 cyklach dla pozostałych skał ocenia się stan próbki i wszelkie zmiany tj. rysy, pęknięcia, wykruszenia, rozwarstwienia.
Klasyfikacja mrozoodporności opiera się na liczbie cykli po których występuje uszkodzenie powierzchni lub krawędzi.
Mrozoodporność
Wytrzymałość na ściskanie
Zła
< 10 cykli
Bardzo słaba
Po 15 cyklach
Słaba lub wyższa
Dostateczna
Po 10 cyklach
Bardzo słaba
Po 15 cyklach
Słaba lub wyższa
Dobra
Po 21 cyklach
-
Całkowita
Po > 25 cyklach
-
Zwięzłość – określa wytrzymałość próbki skały na uderzenia którą oznacza się przy pomocy aparatu Page’a jaki liczbę uderzeń potrzebnych do pęknięcia próbki skały.
Zwięzłość skały - liczba uderzeń
Zła - < 6
Średnia - 6 – 12
Dobra - 13 – 15
Bardzo dobra - > 15
Przyjmowanie poleru.
Klasyfikacja wg Bromowicza i Karwackiego(1990) (znaleźć tabelkę)
1. Skały uzyskujące trwały poler : skały magmowe i metamorficzne
2. Skały uzyskujące nietrwały poler: silnie zlityfikowane wapienie i dolomity
3. Skały niedające się polerować: piaskowce, słabo zlityfikowane wapienie, opoki, tufy.
Typ kamieni blocznych
Gp
N
Rcs
Sb
So
M
Polerujące się trwale
>2,6
<0,5
>60
<0,5
<1
całkowita
Polerujące się nietrwale
>2,2
<5,0
Słaba lub średnia >15
Może być duża >0,75
Może być duża >6
Całkowita lub dobra
Nie polerujace
>1,5
Duża max=30
b. słaba do średniej >6
b.duża >1,7
b.duża...