Dziedziczenie cech wzajemnie sprzężonych, crossing over i mapy chromosomów
Wybrane zadania ze zbiorów zadań: Lorkiewicz M., Tarnowski J. Zbiór zadań z genetyki i metod doskonalenia zwierząt. PWN Warszawa, 1978, Piątkowska B., Goc A., Dąbrowska G. Zbiór zadań i pytań z genetyki, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 1998 oraz zadania autorskie.
Zadanie 1
Komórka zawiera 3 pary chromosomów. Pary genów A, a i B, b sprzężone są w układzie cis. Pary C, c i D, d mieszczą się na innej parze chromosomów i są sprzężone w układzie trans, para E, e dziedziczy się niezależnie od poprzednio wymienionych.
a) umieść geny na chromosomach, b) podaj ile rodzajów gamet może wytworzyć podana zygota w przypadku sprzężenia absolutnego, c) w przypadku sprzężenia względnego
Zadanie 2
Komórki Drosophila zawierają cztery pary chromosomów. Badamy 6 par genów. Pary A, a i C, c sprężone są w układzie cis, B, b i F, f w układzie trans, D, d i E, e dziedziczą się niezależnie od uprzednio wymienionych. a) umieść geny na chromosomach, b) podaj ile rodzajów gamet może wytworzyć podana zygota w przypadku sprzężenia absolutnego, c) w przypadku sprzężenia względnego
Zadanie 3
Wymienione w zadaniu geny są ze sobą sprzężone (mieszczą się w jednym chromosomie). Obok podane są procenty crossing over. Narysuj schematycznie chromosom i umieść w nim podane geny w odpowiednich odległościach i kolejności.
Loci
% crossing over
Loci
% crossie over
A – B
A – C
A – D
A – E
A – F
B – C
B – D
B – E
B – F
12
9
22
5
20
3
10
7
8
C – D
C – E
C – F
D – E
D – F
E - F
13
4
11
17
2
15
Zadanie 4
Para genów O, o warunkuje oczy o powierzchni gładkiej (gen dominujący) lub szorstkiej. Homozygotyczne skrzydlate i szorstkookie owady skojarzono z bezskrzydłymi o gładkich oczach. Z uzyskanego w ten sposób potomstwa wybrano samice i skrzyżowano je z samcami bezskrzydłymi i o oczach szorstkich. W wyniku tego ostatniego kojarzenia otrzymano następne pokolenie złożone z osobników:
skrzydlate, gładkookie 79
skrzydlate, szorstkookie 81
bezskrzydłe, gładkookie 80
bezskrzydłe, szorstkookie 76
Czy wymienione wyżej cechy są ze sobą sprzężone? Czy locus O, o jest sprzężony z S, s?
Zadanie 5
Heterozygoty ze względu na dwie sprzężone ze sobą cechy C, c i D, d skojarzono testowo i uzyskano następujące potomstwo: 356 CD/cd, 348 cd/d, 50 Cd/cd, 46 cD/cd.
Podaj, jaki był genotyp rodziców.
Które z podanych grup F1 są rekombinantami (tj. nowymi kombinacjami w stosunku do genotypów rodzicielskich)?
Jaki typ sprzężenia występował u heterozygotycznych samic wyjściowych?
Podaj względne odległości wymienionych genów.
Zadanie 6
Po testowym skojarzeniu heterozygot ze względu na cechy A, a i C, c uzyskano następujące potomstwo: 82 CA/ca, 77 ca/ca, 123 cA/ca, 118 Ca/ca.
Podaj odpowiedzi na takie same pytania jak w zadaniu 5.
Zadanie 7
Krzyżując testowo heterozygoty A, a i D, d otrzymano w F1 następujące wyniki:
186 Ad/ad, 174 aD/ad, 70 AD/ad, 70 ad/ad.
Podaj odpowiedzi na pytania postawione w zadaniu 5.
Zadanie 8
Skojarzono testowo heterozygoty CcDd i otrzymano 50% potomstwa o cechach takich jak rodzice i 50% rekombinantów.
Co można sądzić o dziedziczeniu tych cech?
Zadanie 9
Krótki włos u królików dominuje nad długim (K, k), a plamistość umaszczenia nad jednolitością (P, p). Oba geny mają loci w tym samym chromosomie.
Jakiego rodzaju gamet i jak często należy oczekiwać po heterozygotycznej samicy, jeżeli crossing over wystąpi z częstotliwością równą 20%?
Jakiego potomstwa należy oczekiwać po podwójnej heterozygotycznej samicy skojarzonej testowo z odpowiednim samcem?
Zadanie 10
U królika dwa recesywne geny warunkują jednolite zabarwienie ciała i odpowiednio długie włosy, w przeciwieństwie do cętkowanego ciała i krótkich włosów wynikających z dominujących alleli. W wyniku krzyżówek między jednolitymi o długich włosach i heterozygotami cętkowanymi o krótkich włosach otrzymano:
cętkowane o krótkich włosach 48
cętkowane o długich włosach 5
jednolite o krótkich włosach 7
jednolite o długich włosach 40
Odpowiedz w jednostkach crossing over, jak daleko te geny są położone na jednym chromosomie.
Zadanie 11
W zadaniach a), b) i c) podane są wyniki testowe kojarzenia heterozygot ze względu na trzy pary genów.
Ustal kolejność ułożenia genów i ich względne kolejne odległości.
a). lbV 310 b). lBV 310 c). lbv 310
LBv 290 Lbv 290 LBV 290
lBV 67 lBv 125 lbV 11
Lbv 73 LbV 115 LBv 9
lbv 115 lbV 73 Lbv 125
LBV 125 LBv 67 lBV 115
LbV 11 LBV 11 lBv 73
lBv 9 lbv 9 LbV 67
Zadanie 12
Skrzyżowano testowo heterozygotę ABC/abc, a – b = 10 j.m.; b – c = 6 j.m.; K = 0,5. Ile należałoby przebadać sztuk potomstwa, aby znaleźć przynajmniej 30 osobników o fenotypach będących efektem podwójnego crossing over?
Zadanie 13
Wykonano krzyżówkę czteropunktową (ABCD/abcd × homozygota recesywna). Wiadomo, że: a – b = 20 j.m.; b – c = 10 j.m.; c – d = 20 j.m.; K = 1. Ile powstanie klas fenotypów w potomstwie tego krzyżowania? Ile należałoby przebadać osobników, by znaleźć około 40 sztuk z klasy o najniższej częstości występowania?
Zadanie 14
Stosując krzyżowanie wsteczne trójhybrydów z potrójnymi recesywami, testowano sprzężenia następujących genów u królika:
barwny C czarny B biały tłuszcz Y
himalajski ch brązowy b żółty tłuszcz y
Otrzymano następujące wyniki:
himalajski czarny biały tłuszcz 276
himalajski czarny żółty tłuszcz 7
himalajski brązowy biały tłuszcz 125
himalajski brązowy żółty tłuszcz 46
barwny czarny biały tłuszcz 55
barwny czarny żółty tłuszcz 108
barwny brązowy biały tłuszcz 16
barwny brązowy żółty tłuszcz 275
ogółem: 908
Wykreśl kompletną mapę segmentu chromosomu zawierającego te geny, zaznacz kolejność i odległości.
Zadanie 15
Geny black b (ciemna barwa ciała), cinnabar cn (oczy cynobrowe) i vestigial vg są recesywne w stosunku do allelu typu dzikiego u Drosophila i znajdują się w drugim chromosomie. Na podstawie poniższych danych określ kolejność genów w chromosomie, odległość na mapie i genotypy osobników krzyżówki wyjściowej:
+ + + 332
+ cn + 4
b cn + 36
b + vg 2
b cn vg 326
+ + vg 34
b + + 35
+ cn vg 31
Zadanie 16
Przeprowadzono krzyżówki na Drosophila simulans. Rozważano następujące geny:
Yl – yl (popielate ciało-żółte ciało)
Cm-cm (czerwone oczy-karminowe oczy)
F-f (normalna szczecina-postrzępiona szczecina)
Samice, żółte o karminowych oczach i nie postrzępionej szczecinie krzyżowano z popielatymi, czerwonookimi o postrzępionych szczecinach samcami. Uzyskano następujące kombinacje cech:
yl cm F 725
Yl Cm f 719
yl Cm f 419
Yl cm F 383
yl cm f 134
Yl Cm F 109
yl Cm F 34
Yl cm f 32
Określ odległości pomiędzy badanymi genami w chromosomie.