ZAKŁAD POPRAWCZY
Jest to placówka specjalna o charakterze resocjalizującym. Nadzór nad funkcjonowaniem sprawuje Prezes Sądu Okręgowego, a nadzór nad wychowankiem sprawuje sędzia rodzinny, który to orzekł.
Typy zakładów poprawczych:
Zakład dla nieletnich zdemoralizowanych w niewielkim stopniu, które prowadzą działalność wychowawczą w oparciu o środowisko lokalne.
Zakłady poprawcze o wzmożonym nadzorze wychowawczym dla nieletnich zdemoralizowanych w wysokim stopniu.
Zakłady poprawcze dla nieletnich upośledzonych umysłowo, wobec których stosuje się specjalne oddziaływania rewalidacyjno – resocjalizacyjne.
Zakłady dla nieletnich z zaburzeniami neuropsychicznymi i innymi zaburzeniami osobowości, którym zapewnia się opiekę psychoterapeutyczną.
W zakładach poprawczych pierwszego typu proces kształcenia i wychowania odbywa się z wykorzystaniem lokalnej bazy szkolnej, kulturalnej i sportowej. W przypadku placówek drugiego typu działalność resocjalizacyjna odbywa się w oparciu o własne zaplecze szkolne i warsztatowe oraz wyodrębnione obiekty sportowe. Zakłady trzeciego i czwartego typu realizują program szkoły specjalnej zazwyczaj wykorzystując własną bazę współpracując z poradnią pedagogiczną, psychologiczną, diagnozują zajęcia wyrównawcze. W zakładach poprawczych pierwszego i drugiego typu stosuje się indywidualne metody nauczania. Realizuje się program szkoły podstawowej, gimnazjalnej i ponad gimnazjalnej. Istnieje możliwość promocji śródrocznej. Kształcenie zawodowe może obejmować tradycyjną naukę zawodu jak i kształcenie kursowe. Realizuje się je w dwóch wariantach: trwa dwa lata lub półtora roku. Bierze się pod uwagę wiek wychowanka jak i poziom intelektualny.
KARY POZBAWIENIA WOLNOŚCI .
Jest to kara kryminalna, kara grożąca za popełnienie pewnego czynu zabronionego (przestępstwo). Przestępstwo jest naruszeniem normy prawnej. Zbiór norm prawnych zawarty jest w Kodeksie Karnym. Część norm prawnych pokrywa się z normami społecznymi (np. zabójstwo), część norm prawnych nie jest kodyfikowana (np. prostytucja).
Przestępstwo ma miejsce wtedy, gdy:
1. Zachowanie jednostki lub grupy osób jest zabronione przez ustawę karną,
2. Prawo nie działa wstecz, tzn. że przestępstwo musi nastąpić w momencie, gdy funkcjonują przepisy,
3. Dany czyn, przestępstwo musi odznaczać się pewnym stopniem szkodliwości społecznej.
Przestępcą jest osoba dopiero w momencie, gdy:
- musi zostać schwytana, wina musi być udowodniona,
- musi odbyć się proces i osoba musi zostać skazana.
Każda kara kryminalna musi być pewna dolegliwością:
- dolegliwość fizyczna (np. kara śmierci),
- dolegliwość społeczna kary – wiąże się z ograniczeniem swobody w życiu publicznym (np. niemożność uczestnictwa w wyborach, odebrania prawa wykonywania zawodu),
- dolegliwość psychiczna – wiąże się ze sferą psychiczną sprawcy.
Dolegliwość wiąże się z całkowitym brakiem realizacji potrzeb lub ze znacznym zmniejszeniem (podkultura więzienna).
Podział kar pozbawienia wolności:
- kara dożywotniego pozbawienia wolności
- kara 25 lat pozbawienia wolności,
- kary długoterminowe (5-10-15 lat),
- kary średnioterminowe (2-5 lat),
- kary krótkoterminowe (do 2 lat).
Kary dzielić można na:
- bezwzględne
- z zawieszeniem (skazania warunkowe).
Inne kary:
- kara ograniczenia wolności (niedostateczna ilość dowodów, obowiązek stawiania się 1 raz w miesiącu na Policji, odebranie paszportu, niemożność wyjazdu z kraju),
- kara grzywny – samoistna (tylko kara grzywny), razem z innymi środkami.
- warunkowe umorzenie postępowania – głównie z braku dowodów.
- warunkowe przedterminowe zwolnienie dla osób pozbawionych wolności (trzeba odsiedzieć co najmniej połowę kary, nadzór kuratora, amnestia warunkowa).
Dodatkowe środki walki z przestępczością:
- środki zabezpieczające typu leczniczego np. umieszczenie na oddziale odwykowym, psychiatrycznym, terapeutycznym),
- środki zabezpieczające typu administracyjnego (zakaz wykonywania zawodu, zajmowania określonego stanowiska, zakaz prowadzenia pojazdów).
Funkcje kary pozbawienia wolności:
Funkcje są realizowane różnie, zależy to od kraju, warunków i systemów.
1. Funkcja odwetowa – odpłata za przestępstwo, zemsta;
2. Funkcja eliminacyjna – kara eliminuje na jakiś czas przestępcę ze społeczeństwa, fakt izolacji chroni społeczeństwo przed atakiem ze strony p-cy
3. Funkcja odstraszająca – dotyczy zarówno osób skazanych jak i reszty społeczeństwa (coś w rodzaju straszaka)
4. Funkcja poprawcza zwana reedukacyjną, resocjalizacyjną, wychowawczą – przekonanie, że każdego człowieka nawet najbardziej zdemoralizowanego można naprawić (kary i nagrody w więzieniu, nauczanie itp.)
Realnie z zakładu karnego wychodzą osoby bardziej zdemoralizowane.
Funkcje te realizowane są w zależności od różnych czynników np. długości trwania kary.
Diagnozy dokonuje komisja penitencjarna, komisja diagnozuje biorąc pod uwagę płeć, wiek, charakter przestępstwa, podatność na resocjalizację, stan zdrowia, temperament.
Polski system – 4 rodzaje zakładów karnych:
- dla młodocianych
- dla karanych po raz pierwszy
- dla recydywistów
- dla wojskowych
Zakłady są zamknięte, półotwarte i otwarte. W polskim więziennictwie panuje zasada progresji (stopniowego łagodzenia kary).
Systemy pozbawiania wolności:
- zwykły
- terapeutyczny – odnosi się do osób uzależnionych
- programowanego oddziaływania – opiera się na zasadzie indywidualności, często podpisuje się kontrakty z więźniami (umowa między skazanym a kimś z personelu, dotycząca warunków odbywania kary np. praca poza zakładem).
PRAWA I OBOWIĄZKI SKAZANEGO (art. 102 KKW)
Odnoszą się do potrzeb elementarnych, każdy skazany ma prawa:
- prawo do wyżywienia (3 posiłki dziennie z odp. ilością kalorii), ubrania, godziwych warunków bytowania (co najmniej 3 m2), prawo do opieki lekarskiej i sanitarnej,
- prawo do utrzymywania więzi z rodziną i kontaktów z bliskimi,
- prawo do korzystania z wolności religijnej,
- prawo do otrzymywania wynagrodzenia za pracę i ubezpieczenia,
- prawo do kształcenia i samokształcenia oraz wykonywania twórczości własnej (prawo do nauki i własnych zainteresowań),
- prawo do korzystania z urządzeń i zajęć kulturalno-oświatowych (sportowych, radia, TV, książek i prasy),
- prawo do komunikowania się z obrońcą, pełnomocnikiem, reprezentantem skazanego (prawo nieograniczone),
- prawo do wglądu do własnych akt, dokumentacji na swój temat,
- prawo do składania różnych skarg i wniosków.
Obowiązki:
- przestrzegania regulaminu wewnątrzzakładowego,
- poprawnego zachowania się (co wyjaśnia regulamin),
- poddania się badaniom lekarskim, zabiegom leczniczym, zabiegom operacyjnym,
- przestrzegania higieny osobistej i czystości pomieszczeń,
- wykonywania pracy, która wiąże się z czystością obiektu,
- dbałości o mienie zakładu,
- obowiązek poddania się rewizji osobistej,
- obowiązek fotografowania w celu identyfikacji skazanego (np. tatuaż)
Kary i nagrody – manipulowanie przywilejami.
Zakładami karnymi kierują dyrektorzy, zakłady podlegają Ministerstwu Sprawiedliwości.
VII. PLACÓWKI RESOCJALIZACYJNE
Do placówek resocjalizacyjnych zaliczyć możemy młodzieżowe ośrodki wychowawcze oraz zakłady poprawcze. Umieszczani są w nich nieletni, którzy dopuścili się czynów karalnych lub wykazują wysoki stopień niedostosowania, bądź wykolejenia społecznego. Nieletni umieszczani są w placówkach na podstawie orzeczeń sądu rodzinnego.
Placówka resocjalizacyjna zapewnia dzieciom niedostosowanym społecznie:
1) opiekę i wychowanie,
2) resocjalizację i rewalidację,
3) możliwość leczenia uzależnień,
4) zdobycie kwalifikacji zawodowych. Pobrano 28.02.2005
4. Pytka Lesław: Pedagogika resocjalizacyjna. Warszawa, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej 2000,
5. Szecówka Adam: Ewolucja wychowania resocjalizującego w polskich zakładach dla nieletnich. W: Kozaczuk F.: Profilaktyka i resocjalizacja młodzieży. Rzeszów, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej 2001
6. Internetowa Encyklopedia PWN, , Pobrano: 28.02.2005
7. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dn. 1 września 2000 w sprawie placówek opiekuńczo – wychowawczych, Dz. U. Nr 80 poz. 900, Warszawa 2000
8. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 lipca 2000 r. w sprawie szczegółowych zadań oraz organizacji i szczegółowych zasad funkcjonowania Ochotniczych Hufców Pracy, Warszawa 2000
9. Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach sądowych, Dz. U. Nr 98/2001 poz. 1071
10. Rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 29 września 2001, Dz. U. Nr 120 poz. 1284
ZAKŁAD POPRAWCZY
Jest to placówka specjalna o charakterze resocjalizującym. Nadzór nad funkcjonowaniem sprawuje Prezes Sądu Okręgowego, a nadzór nad wychowankiem sprawuje sędzia rodzinny, który to orzekł.
Typy zakładów poprawczych:
1. Zakład dla nieletnich zdemoralizowanych w niewielkim stopniu, które prowadzą działalność wychowawczą w oparciu o środowisko lokalne.
2. Zakłady poprawcze o wzmożonym nadzorze wychowawczym dla nieletnich zdemoralizowanych w wysokim stopniu.
3. Zakłady poprawcze dla nieletnich upośledzonych umysłowo, wobec których stosuje się specjalne oddziaływania rewalidacyjno – resocjalizacyjne.
4. Zakłady dla nieletnich z zaburzeniami neuropsychicznymi i innymi zaburzeniami osobowości, którym zapewnia się opiekę psychoterapeutyczną.
W zakładach poprawczych pierwszego typu proces kształcenia i wychowania odbywa się z wykorzystaniem lokalnej bazy szkolnej, kulturalnej i sportowej. W przypadku placówek drugiego typu działalność resocjalizacyjna odbywa się w oparciu o własne zaplecze szkolne i warsztatowe oraz wyodrębnione obiekty sportowe. Zakłady trzeciego i czwartego typu realizują program szkoły specjalnej zazwyczaj wykorzystując własną bazę współpracując z poradnią pedagogiczną, psychologiczną, diagnozują zajęcia wyrównawcze. W zakładach poprawczych pierwszego i drugiego typu stosuje się indywidualne metody nauczania. Realizuje się program szkoły podstawowej, gimnazjalnej i ponad gimnazjalnej. Istnieje możliwość promocji śródrocznej. Kształcenie zawodowe może obejmować tradycyjną naukę zawodu jak i kształcenie kursowe. Realizuje się je w dwóch wariantach: trwa dwa lata lub półtora roku. Bierze się pod uwagę wiek wychowanka jak i poziom intelektualny.
§ 4 ust. 5 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dn. 1.09.2000 r. Ibidem s. 3
Szecówka Adam: Ewolucja wychowania resocjalizującego w polskich zakładach dla nieletnich. W: Kozaczuk F.: Profilaktyka i resocjalizacja młodzieży. Ibidem s. 156
Szecówka A.: Ewolucja wychowania resocjalizującego w polskich zakładach dla nieletnich. Ibidem s. 156 - 157