wykres Pardo (3 str), Marketing

Wykres Pareto. Twórcą wykresu Pareto był włoski ekonomista Vilfredo Pareto (1848-1923), który z użyciem danych statystycznych analizował rozkła­dy dochodów ludności w wyznaczonych przedziałach i ujął te zależności w sposób graficzny. Inne nazwy tego podejścia to: krzywa Lorenza-Pareto, prawo 20-80, albo metoda ABC (według Martyniaka, 1974).

Problemy jakości występują w różnych miejscach procesu. Często przyczyn większości problemów jest zaledwie kilka. Zasada ta jest znana jako zasada Pareto. Według niej straty jakościowe są rozłożone w ten sposób, że mały procent możliwych przyczyn jest odpowiedzialny za większość problemów z jakością. W literaturze określa się to jako zasadę 80 na 20, mówiącą że około 80% pro­blemów z jakością lub kosztami jest spowodowanych przez 20% przyczyn. Na przykład relatywnie mała liczba przestarzałych technicznie instalacji technicz­nych może być przyczyną większości zanieczyszczeń powietrza, 80% zrealizowanych połączeń telefonicznych jest wywołanych przez 20% klientów. W celu wykrycia tych przyczyn wykreśla się kartę Pareto. W prosty sposób odzwierciedla ją histogram pokazujący rozkład strat jakościowych z powodu kilku istotnych czynników. Przyczyny zwykle są posortowane według malejącego porządku ważności. Bardzo często karta ta wskazuje miejsca, w których nakła­dy na modernizację dadzą znaczną poprawę jakości.

W celu skonstruowania diagramu Pareto należy:

-   określić przyczyny problemów z jakością: typy błędów, urządzeń, obsługi, wielkości partii itd,;

-   wyspecyfikować przedział czasowy, w którym zbierane będą dane;

- zbudować tablice częstości występowania poszczególnych rodzajów przy­czyn pogorszenia się jakości w                                          poszczególnych momentach (przez to okreś­lenie można rozumieć przedziały czasowe, na które został podzielony okres zbierania danych;

- skonstruować diagram częstościowy (procentowy) lub kosztowy.

Tabela 7.5. Typowa tablica czystościowa

Tabela przyczyn problemów jakościowych za okres

Przyczyny problemów z jakością

okresy

łącznie

okres I

okres II

…

Okres k

Przyczyna 1

n11

n12

…

n1k

n1

Przyczyna 2

n21

n22

…

n2k

n2

...

…

…

…

…

…

Przyczyna s

ns1

ns2

…

nsk

ns

W kolejnym kroku porządkuje się przyczyny malejąco według ostatniej kolumny tablicy lub według kosztów strat jakościowych obliczonych na pod­stawie częstości ich występowania. Mając uporządkowane przyczyny, można wykreślić histogram liczebności lub kosztów odpowiadających poszczególnym przyczynom. W następnym kroku można wykreślić diagram skumulowanych liczebności lub kosztów powstawania kolejnych przyczyn. Na podstawie tych diagramów można określić najważniejsze przyczyny wpływające na pogorsze­nie jakości. Usunięcie lub zminimalizowanie skutków ich działania spowoduje konieczność ponownego przeprowadzenia całego postępowania, a różnica w kosztach lub liczbie wadliwych elementów w nowym diagramie w stosunku do starego będzie realnym skutkiem poprawienia głównych przyczyn problemów z jakością.

Wykres Pareto przedstawiono na rys. 7.5. Z wykresu wynika, że przyczyna l. którą mogą być np. niskie dochody, dotyczy dużej liczby osób, średnie dochody (przyczyna 3) - znacznie mniejszej, wysokie (przyczyna 5) - tylko nielicznych.

Podobne wykresy zastosował uczony rosyjski M.O. Lorenz. również w cciii przedstawienia nierównomiernego rozkładu bogactw. Krzywa Lorenza przed­stawia skumulowane procenty i również jest prezentowana na rys. 7.5 (na skali po prawej stronie wykresu).

Rys. 7.5. Analiza Pareto-Lorenza.

...