= leksykon + gramatykan Ale: gramatyka „zanurzona” jest w słownictwieUmiejętność mówienia to…n dysponowanie słownictwemn zbiór jednostek wyrazowych w danym języku a słownik umysłowy; Słownik umysłowy < Słownik ogólnySłownik umysłowyn Zależny od wykształcenia, kompetencji, środowiska, wieku etc.;n Kompetencja stylistyczna, kompetencja pragma- i socjolingwistycznan Wielkość 10 tys. – 60 tys. (inni 100 tys. lub więcej)Jak wyrazy znaczą?n kot -n Felis domestican Mruczek Znaczenie wyrazu – relacja między słowem a klasą przedmiotów, zjawisk etc.Zakres znaczeniowy wyrazu – wszystkie przedmioty czy zjawiska, które tym wyrazem mogą być nazwaneTreść znaczeniowa wyrazu – zbiór cech przedmiotów czy zjawisk, które tym wyrazem są określaneDenotat - każdy przedmiot rzeczywisty czy pomyślany, który można oznaczyć danym wyrazemLeksykon - „słownik to cały wszechświat ułożony w porządku alfabetycznym”
n Leksemy (ze względu na treści) tworzą systemy pojęciowe – całość zmagazynowanej wiedzy o świecie; n Najważniejsze strefy pojęciowe:- świat przyrodniczy, natura,- kultura materialna i duchowa,- słownictwo opisujące człowieka,- cechy, stany, procesy, czynności przypisywane przedmiotom, zjawiskom przyrody i istotom ożywionym,- lokalizowanie w czasie i przestrzeni; - Świat widziany poprzez język: - słownictwo utrwala rodzaj widzenia rzeczywistości Pole wyrazowo-znaczeniowen Uporządkowany wewnętrznie zbiór wyrazów powiązanych wewnętrznie przynależnością do wspólnej kategorii znaczeniowej:n Grypa – choroba – dolegliwość;n Pies – kot – ssak – zwierzę;Fragment pola ‘posiadanie’ (‘zmiana posiadacza’):- dać, dostać, otrzymać, wziąć, zabrać, odnaleźć, zgubić, pozbyć się, ukraść, zagrabić, kupić, sprzedać, wynajmować, pożyczaćRelacje między wyrazamin Polisemia – wieloznaczność wyrazun (między treściami znaczeniowymi wyrazu istnieją powiązania semantyczne);n Znaczenie podstawowei znaczenia wtórneRelacje między wyrazamin Homonimia – wyraz mający formę identyczną z innymi wyrazem, ale całkowicie różniący się od niego znaczeniem. Ich znaczenia nie wykazują żadnego pokrewieństwa Relacje między wyrazamin Synonimia – równoznaczność lub bliskoznacznośćn Dubletyn Wyrazy bliskoznaczne:wada – usterkahałas – wrzawa – zgiełk – tumult – gwarSynonimy ekspresywne:uczyć się – chapać wiedzę, ciągnąć intelekt, dzięciolić, młotkować, podrywać wiedzę, ryjonić, szarpać wiedzę, wałkować, wchłaniać, zafajczać wiedzę Relacje między wyrazamin Antonimia – opozycyjność, dychotomiczność;n wyrazy o znaczeniach przeciwnych;n 1. długi – krótkin 2. mężczyzna – kobietan 3. lekarz - pacjentRelacje mi...