zrcont*
1
,
GENERALNA DYREKCJA DRÓG PUBLICZNYCH
w Warszawie
WYTYCZNE
PROJEKTOWANIA
SKRZYŻOWAŃ
DROGOWYCH
WYTYCZNE PROJEKTOWANIA
SKRZYŻOWAŃ DROGOWYCH
CZĘŚĆ I
Część I
.—»
~—
'
i
•"-"•^""--"liMiMtiPWMi'"
u
-
SKRZYŻOWANIA ZWYKŁE I SKANALIZOWANE
f
i*
_.
—jmi*ti
-
1
\^,>^M-
•
• .,;..
*"II
, .. "
'ŁJ
"WV^
J
""
'
"JpIIS.
1
i
•mmJttd^
Z^H*:""
"'
... | .^
.,«a*ifi
*
1
^^^^^W^
'
;
M^
:
••••"••'"'"'M
Warszawa 2001
WARSZAWA 2001
m
Wytyczne projektowania skrzyżowań drogowych - część
I
„Wytyczne projektowania skrzyżowań drogowych" opracowano na zlecenie
Generalnej Dyrekcji Dróg Publicznych, Warszawa ul. Wspólna 1/3
Opracowanie:
Katedra Budowy Dróg i Inżynierii Ruchu
Politechnika Krakowska
Zespól autorski.
ZARZĄDZENIE
NR 10
Prof. zw. dr hab. inż. Marian
TRACZ
Drinż. Janusz
CHODUR
Dr inż. Stanisław
GACA
kierownik Zespołu
GENERALNEGO DYREKTORA DRÓG PUBLICZNYCH
z dnia 12 czerwca 2001 roku
Opracowanie techniczne.
Mgr inż. Mariusz
KIEĆ
Mgr inż. Marek
NOSEK
Inż. Wanda
SONNENBERG
Inż. Wojciech
TRACZ
w sprawie wprowadzenia
zasad technicznych w zakresie projektowania skrzyżowań drogowych
Na podstawie § 3 ust. 2 pkt 1 załącznika do Zarządzenia Nr 24 Generalnego
Dyrektora Dróg Publicznych z dnia 2 marca 1999 roku w sprawie nadania
Regulaminu Organizacyjnego Generalnej Dyrekcji Dróg Publicznych
zmienionego zarządzeniem Nr 7 Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych
z dnia 2 marca 2001 r. zarządza się, co następuje:
Opiniodawcy.
Zespół Opiniujący Generalnej Dyrekcji Dróg Publicznych:
Mgr inż. Jerzy
KACZMAREK
Mgr inż. Stanisław
SZKUDLAREK
Mgr inż. Tadeusz
ZACHAREWICZ
Dr hab. inż. Tadeusz
SANDECKI,
Prof. Politechniki Warszawskiej
Dr inż. Kazimierz
JAMROZ
-
Politechnika Gdańska
Mgr inż. Stanisław
WALAWSKI
-
ZUTBO Profil Sp. z o.o. Warszawa
1
.
Wprowadza się
„Wytyczne projektowania skrzyżowań drogowych",
do
stosowania w Generalnej Dyrekcji Dróg Publicznych przy planowanie,
budowie i utrzymaniu dróg stanowiące załącznik do zarządzenia.
Zaleca się stosowanie „Wytyczne projektowania skrzyżowań drogowych"
przez innych zarządców dróg oraz przez jednostki projektowe.
Opracowanie redakcyjne:
Drinż. Stanisław
GONDEK
2.
© Copyright by
POLITECHNIKA KRAKOWSKA,
2001
Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tych wytycznych nie może być reprodukowana lub
kopiowana bez wcześniejszej zgody Wydawcy
§ 2
Wydanie i rozpowszechnianie:
EKODROGA Kraków,
31-511 Kraków, ul. Rakowicka 17/20
tel /fax- +12 ^94-46-83 e-maib
Zarządzenie wchodzi z dniem 1 sierpnia 2001 roku.
Druk:
"
"
,
°
°
WYDAWNICTWO „RADAMSA",
30-047 Kraków, ul. Szymanowskiego 10
ISBN 83-86552-17-4
Wytyczne projektowania skrzyżowań drogowych - część I
SPIS TREŚCI
str.
1. PRZEDMIOT I ZAKRES WYTYCZNYCH
u
2. USTALENIA OGÓLNE I OKREŚLENIA
13
2.1. Podstawowe określenia
13
2.2. Typy skrzyżowań
15
2.3. Podstawowe elementy projektowania skrzyżowań
24
2.4. Miarodajne natężenia ruchu
25
2.5. Prędkość miarodajna
30
2.6. Miarodajny pojazd
31
2.7. Dane do projektowania
32
2.8. Procedura projektowania skrzyżowań
35
3. OGÓLNE WYMAGANIA I ZASADY KSZTAŁTOWANIA SKRZYŻOWAŃ
.... 37
3.1. Bezpieczeństwo ruchu 37
3.2. Przejezdność i sprawność ruchu na skrzyżowaniu 42
3.3. Widoczność na skrzyżowaniach
44
3.4. Uwarunkowania środowiskowe i ekonomiczne 44
3.5. Wyznaczanie wlotów z pierwszeństwem przejazdu 45
3.6. Odległości między skrzyżowaniami 46
3.7. Skrzyżowania sąsiadujące 47
3.8. Skrzyżowania wielowlotowe 48
3.9. Zasady kształtowania sytuacyjnego i wysokościowego wlotów skrzyżowania .... 49
3.9.1. Kształtowanie sytuacyjne
49
3.9.2. Kształtowanie wysokościowe
:
51
3.10. Kanalizacja ruchu
51
3.11. Prowadzenie ruchu pieszych i rowerzystów
52
3.12. Lokalizacja przystanków komunikacji zbiorowej
56
3.13. Oznakowanie skrzyżowań
61
3.14. Oświetlenie skrzyżowań
62
4. UWARUNKOWANIA I KRYTERIA STOSOWANIA SKRZYŻOWAŃ
64
4.1. Zakres stosowania poszczególnych typów skrzyżowań
64
4.2. Uwarunkowania stosowania skrzyżowań zwykłych i skanalizowanych
66
4.2.1. Skrzyżowania zwykłe i skanalizowane poza terenem zabudowy
66
4.2.2. Skrzyżowania zwykłe i skanalizowane na terenie zabudowy
68
4.2.3. Stosowanie skrzyżowań o przesuniętych wlotach
70
4.3. Uwarunkowania stosowania rond
72
4.3.1. Ronda poza terenem zabudowy
72
-5-
Wytyczne projektowania skrzyżowań drogowych - część I
Wytyczne projektowania skrzyżowań drogowych - część I
4.3.2. Ronda na terenie zabudowy
73
LITERATURA
188
4 4. Uwarunkowania stosowania skrzyżowań z wyspą centralną
75
I.
Ustawy, rozporządzenia, normy
188
4.5. Uwarunkowania uspokajania ruchu na skrzyżowaniach i ich wlotach
76
II. Wytyczne, instrukcje, katalogi
189
4.6. Kryterium natężenia ruchu w wyborze typu skrzyżowania
78
III. Podręczniki
189
IV. Książki, materiały konferencyjne i wytyczne zagraniczne
190
5. SZCZEGÓŁOWE ZASADY KSZTAŁTOWANIA SKRZYŻOWAŃ
ZWYKŁYCH I SKANALIZOWANYCH
86
SPIS TABLIC
2.4.1 Zalecane okresy wykonywania pomiarów ruchu na skrzyżowaniach dróg zlo
kalizowanych poza terenem zabudowy oraz na wylotach z miast
5.1. Wloty i wyloty
86
5.1.1. Pasy ruchu
86
28
5.1.2. Pasy ruchu na wprost
87
2.4.2 Zalecane okresy wykonywania pomiarów ruchu dla skrzyżowań dróg zlokali
zowanych na terenie zabudowy miast
5.1.3. Pasy dla skrętu w lewo z drogi z pierwszeństwem przejazdu
88
29
5.1.4. Pasy dla skrętu w prawo z drogi z pierwszeństwem przejazdu
98
5.1.5. Kształtowanie łuków dla relacji skrętnych
103
2.4.3 Współczynniki przeliczeniowe na pojazdy umowne dla wyróżnionych rodza
jów pojazdów
5.1.6. Strefa wylotu w obrębie drogi z pierwszeństwem przejazdu
106
30
5.1.7. Pasy ruchu na wlocie podporządkowanym
109
3.6.1 Minimalne odległości między skrzyżowaniami (wg [6])
47
5.2. Wyspy
110
4.1.1 Zakres stosowania skrzyżowań
66
5.2.1. Podział i zadania wysp kanalizujących ruch
110
5.1.1 Największe skosy załamania w planie krawędzi jezdni
W
m
90
5.2.2. Wyspy dzielące środkowe
112
5.1.2 Zalecane długości klina L
k
wyspy wyznaczonej oznakowaniem poziomym
95
5.2.3. Wyspy trójkątne
116
5.1.3 Wymagana najmniejsza długość odcinka zmiany pasa ruchu L
z
p
95
5.3. Projektowanie skrzyżowań o przesuniętych wlotach
117
5.4. Projektowanie skrzyżowań z wyspą centralną
119
5.1.4 Wymagana najmniejsza długość odcinka zwalniania
L
zv
96
5.5. Przejazdy i jezdnie do zawracania
121
5.1.5 Wymagana najmniejsza długość odcinka
L
„
dla pasa skrętu w prawo
100
5.6. Skrzyżowanie na prawe skręty
125
5.1.6 Najmniejsze szerokości
b
R
pasa ruchu na łukach o promieniu
R
104
5.7. Skrzyżowanie drogi dwujezdniowej z geometryczną redukcją prędkości
127
5.1.7 Wymagana najmniejsza długość odcinka przyspieszania dodatkowego pasa
ruchu na wylocie drogi z pierwszeństwem przejazdu
5.8. Skrzyżowania z sygnalizacją świetlną
129
108
5.8.1. Stosowanie skrzyżowań z sygnalizacją
129
5.8.1 Prawdopodobne maksymalne ilości pojazdów
N
mm
przy dojeżdżających śre
dnio
N
i
l
pojazdach
5.8.2. Pasy ruchu
130
132
5.8.3. Wyspy
133
5.8.4. Linie zatrzymań
133
SPIS RYSUNKÓW
2.2.1 Skrzyżowania zwykłe bez poszerzeń (a) i o poszerzonych wlotach (b)
5.9. Przejścia dla pieszych w poziomie jezdni
134
17
5.10. Ścieżki rowerowe i przejazdy dla rowerzystów
136
5.11. Przystanki autobusowe i tramwajowe
142
2.2.2 Skrzyżowania ze skanalizowanymi wlotami drogi podporządkowanej (a, b) oraz
wlotami drogi podporządkowanej i drogi z pierwszeństwem przejazdu (c, d)
18
5.12. Kształtowanie wysokościowe wlotów skrzyżowań
148
2.2.3 Skrzyżowania skanalizowane o przesuniętych wlotach w prawo (a) i w lewo (b)
19
6. ELEMENTY USPOKOJENIA RUCHU NA SKRZYŻOWANIACH
151
2.2.4 Skrzyżowania typu rondo (a) mini rondo, (b) małe rondo, (c) średnie rondo
20
6.1. Typowe środki uspokojenia ruchu i ogólne warunki ich stosowania
151
2.2.5 Skrzyżowanie skanalizowane z wyspą centralną
21
6.2. Kształtowanie elementów uspokojenia ruchu
155
2.2.6 Skrzyżowanie skanalizowane z szerokim pasem dzielącym
22
ZAŁĄCZNIKI
165
2.2.7 Przykład przejazdu do zawracania na ulicy dwujezdniowej
22
2.2.8 Przykłady dodatkowych jezdni do zawracania
2J
A. Konstrukcja krzywej koszowej
165
2.2.9 Przykład skrzyżowania typu „cygaro"
24
B. Szczegóły konstrukcji wysp w formie kropli
167
2.4.1 Schemat ustalania natężeń wyjściowych do prognozy ruchu na skrzyżowaniu
w oparciu o pomiary ruchu
C Sprawdzanie przejezdności skrzyżowania
171
27
-6-
-7-
Wytyczne projektowania skrzyżowań drogowych - część I
Wytyczne projektowania skrzyżowań drogowych - część I
T
1 1 Poprawa dostrzegalności skrzyżowania za pomocą drzew poza koroną drogi (a)
' '
i (b) oraz przedłużenia wyspy dzielącej (b)
5.1.6 Rozwiązanie wlotu drogi z pierwszeństwem przejazdu skrzyżowania z niesyme-
"
trycznym, jednostronnym poszerzeniem jezdni dla wprowadzenia dodatkowego
pasa dla skrętu w lewo
38
94
3.1.2 Punkty kolizji pojazdów na skrzyżowaniach różnych typów
41
5.1.7 Zależność miarodajnej, dla projektowania odcinka akumulacji, liczby pojazdów
i stopnia wykorzystania przepustowości relacji skrętu w lewo
3.7.1 Schemat skrzyżowań sąsiadujących
48
97
3.7.2 Przykład przekształcenia skrzyżowań sąsiadujących
48
5.1.8 Poszerzenie pasa ruchu na drodze z pierwszeństwem przejazdu dla wytworze
nia miejsca zatrzymania dla skręcających w lewo pojazdów
3.8.1 Przykłady przekształceń skrzyżowań wielowlotowych
49
98
3 9 1 Przykłady przekształcania wlotów bocznych przy niekorzystnym kącie skrzy
żowania 50
3.11.1 Sposoby prowadzenia ruchu rowerzystów na skrzyżowaniach 55
3.12.1 Przykładowe rozmieszczenie przystanków autobusowych na skrzyżowaniu 57
3.12.2 Ułatwienia wyjazdu autobusów z przystanku na wlotach z sygnalizacją świetlną .. 57
3.12.3 Przykłady wspólnej lokalizacji przystanku autobusowego i tramwajowego
5.1.9 Rozwiązanie wlotu drogi z pierwszeństwem przejazdu skrzyżowania z dodatko
wymi pasami dla pojazdów skręcających w lewo i w prawo (droga z poboczami
utwardzonymi)
99
58
5.1.10 Dodatkowy pas w postaci klina dla skrętu w prawo z drogi z pierwszeństwem
przejazdu. Rozwiązanie z wyspą kryjącą pas w lewo 102
5.1.11 Krótki pas wyjazdowy dla skrętu w prawo z drogi z pierwszeństwem przejazdu ... 103
5.1.12 Zajęcie sąsiedniego pasa ruchu przez sporadycznie skręcające w prawo naj
większe pojazdy uwzględnione przy wymiarowaniu wyokrągleń narożników
skrzyżowania
3 12 4 Lokalizacja przystanków komunikacji zbiorowej w obrębie skrzyżowań peł
niących rolę węzłów przesiadkowych
60
105
4.6.1 Organizacja ruchu na wlotach skrzyżowań wyróżnionych w kryteriach wyboru
typu skrzyżowania
81
5.2.1 Rodzaje wysp na skrzyżowaniach skanalizowanych
j 10
5.2.2 Typy wysp dzielących środkowych na wlotach skrzyżowań
113
4.6.2 Wybór typu skrzyżowania dróg jednojezdniowych w zależności od miarodaj
nych natężeń ruchu - skrzyżowania trzywlotowe: (a) - skrzyżowania bez
sygnalizacji, (b) - skrzyżowania z sygnalizacją
5.2.3 Geometria korytarzy ruchu dla pojazdów skręcających w lewo
114
82
5.2.4 Kształtowanie wlotów podporządkowanych przy ostrych kątach włączeń
115
4.6.3 Wybór typu skrzyżowania dróg jednojezdniowych w zależności od miarodaj
nych natężeń ruchu - skrzyżowania cztero wlotowe: (a) - skrzyżowania bez
sygnalizacji, (b) - skrzyżowania z sygnalizacją
5.2.5 Sprawdzenie widoczności wyspy na zakrzywionych w planie wlotach pod
porządkowanych
115
83
5.2.6 Odsunięcie wyspy trójkątnej od krawędzi pasów ruchu
117
4.6.4 Wybór typu skrzyżowania dróg z których jedna jest dwujezdniowa w zależno
ści od miarodajnych natężeń ruchu - skrzyżowania trzywlotowe: (a) - skrzy
żowania bez sygnalizacji, (b) - skrzyżowania z sygnalizacją
5.3.1 Rozwiązania skrzyżowań o przesuniętych wlotach
118
84
5.4.1 Skrzyżowanie z wyspą centralną
120
5.5.1 Przejazdy do zawracania z podstawowymi parametrami wymiarowania
123
4.6.5 Wybór typu skrzyżowania dróg z których jedna jest dwujezdniowa w zależno
ści od miarodajnych natężeń ruchu -skrzyżowania czterowlotowe: (a) - skrzy
żowania bez sygnalizacji, (b) - skrzyżowania z sygnalizacją
5.5.2 Przykład jezdni do zawracania umożliwiającej także skręt w lewo
124
85
5.5.3 Przykład dwukierunkowej jezdni do zawracania w rejonie skrzyżowania z wy
stępującymi przy niej przystankami komunikacji zbiorowej
5.1.1 Natężenia, przy których zaleca się stosowanie dodatkowego pasa dla skrętu
w lewo
124
89
5.6.1 Przykład skrzyżowania na prawe skręty z dodatkowym pasem na wylocie drogi
z pierwszeństwem przejazdu do włączania (a) i bez dodatkowego pasa (b)
5.1.2 Rozwiązanie wlotu drogi z pierwszeństwem przejazdu skrzyżowania z dodatko
wym pasem ruchu dla pojazdów skręcających w lewo i z klinem naprowadzają
cym wyznaczonym za pomocą oznakowania poziomego, z ewentualnym wypeł
nieniem powierzchni wyłączonej z ruchu kostką lub brukiem
126
92
5.7.1 Schematy skrzyżowań dróg dwujezdniowych poza terenem zabudowy z geo
metryczną redukcją prędkości: a - zalecany przy większych natężeniach relacji
w lewo z drogi z pierwszeństwem przejazdu, b - zalecany przy niewielkich na
tężeniach relacji w lewo z drogi z pierwszeństwem przejazdu
5.1.3 Rozwiązanie wlotu drogi z pierwszeństwem przejazdu skrzyżowania z dodatko
wym pasem dla pojazdów skręcających w lewo i wyspą dzielącą w krawężni
kach z niepełnym kryciem pasa (droga z poboczami utwardzonymi)
128
92
5.8.1 Przykład korytarza skrętu w prawo przy wyspie trójkątnej z przejściem dla
pieszych bez sygnalizacji
133
5.1.4 'Rozwiązanie wlotu drogi z pierwszeństwem przejazdu skrzyżowania z dodatko
wym pasem dla pojazdów skręcających w lewo i wyspą dzielącą w krawężni
kach z pełnym kryciem pasa
93
5.8.2 Przykład rozwiązania z cofniętą linią zatrzymań na skrzyżowaniu o wąskim wlo
cie z małymi promieniami wyokrąglenia narożników wymuszonymi zabudową
134
5.10.1 Przykłady zakończenia ścieżki rowerowej przed skrzyżowaniem
137
5.1.5 Rozwiązanie wlotu drogi z pierwszeństwem przejazdu skrzyżowania z dodatko
wym pasem bez klina naprowadzającego i odcinka zwalniania
93
5.10.2 Przykład przejazdu dla rowerzystów bez odsunięcia od krawędzi jezdni
139
-8-
-9-