MELOSIK
popularna
i tożsamość
młodzieży
W NIEWOLI WŁADZY I WOLNOŚCI
Zbyszko Melosik
Kultura popularna
i tożsamość młodzieży
W niewoli władzy i wolności
Kraków 2013
© Copyright by Zbyszko Melosik, 2013
© Copyright by Ofi cyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2013
Recenzenci:
prof. dr hab. Witold Jakubowski
prof. dr hab. Bogusław Śliwerski
Redakcja wydawnicza:
Magdalena Polek
Opracowanie typografi czne:
Anna Bugaj-Janczarska
Projekt okładki:
Ewa Beniak-Haremska
Wydanie książki zostało sfi nansowane ze środków
projektu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego numer NN 106082135
oraz przez Ofi cynę Wydawniczą „Impuls”
ISBN 978-83-7850-475-7
Ofi cyna Wydawnicza „Impuls”
30-619 Kraków, ul. Turniejowa 59/5
tel./fax: (12) 422 41 80, 422 59 47, 506 624 220
www.impulsofi cyna.com.pl, e-mail: impuls@impulsofi cyna.com.pl
Wydanie I, Kraków 2013
Książkę poświęcam pamięci moich amerykańskich przyjaciół
i mentorów – Williama Claya Parrisha (1926–2010)
oraz Jenningsa Lee Wagonera Jr. (1938–2013)
Spis treści
Wprowadzenie ............................................................................................................ 9
Część pierwsza
Popkulturowe i globalne konstrukcje tożsamości młodzieży
Rozdział 1. Kultura wysoka i kultura popularna a systemy stratyfi kacji
społecznej: teoria Pierre’a Bourdieu
versus
praktyki kulturowej
deklasyfi kacji .......................................................................................... 29
Rozdział 2. (Pop)postsubkultury i tożsamość młodzieży
w kulturze tymczasowości ................................................................... 61
Rozdział 3. Globalizacja i młodzież współczesna: amerykanizacja
czy (pop)kulturowa emancypacja? ..................................................... 89
Rozdział 4. Globalny nastolatek i kultura typu
all inclusive
.............................. 141
Rozdział 5. Tożsamość typu supermarket i (pop)rekonstrukcje
stylu życia młodzieży ............................................................................ 155
Część druga
Kultura popularna, teksty kulturowe i wolność (re)kreacji tożsamości
Rozdział 1. McDonald’s: elegancki fast food i inwazyjna
glokalizacja smaku ................................................................................ 185
Rozdział 2. Coca-cola: (drink-)tożsamość w kulturze
natychmiastowej przyjemności .......................................................... 203
Rozdział 3. Prozac: (pop)szczęście i sukces życiowy
w społeczeństwie współczesnym ....................................................... 221
Rozdział 4. Facebook i społeczne konstrukcje narcyzmu
(o tożsamości zamkniętej w celi wizerunku) ................................... 239