Istota inwestycji -Inwestycje to przedsięwzięcia, których istotą jest „teraźniejsze wyrzeczenie dla przyszłych korzyści. Teraźniejszość jest względnie pewna, podczas gdy przyszłość jest zawsze niewiadomą. Z tego powodu inwestycje są poświęceniem pewnego dla niepewnego” J. Hirsleifer. Cechy inwestycji: 1)Z góry określony cel; 2)Charakter psychologiczny decyzji inwestycyjnej dotyczący konieczności dokonania określonych wyborów przez inwestora; 3)Czas jako nieodłączny czynnik procesu inwestycyjnego; 4)Inwestowaniu zawsze towarzyszy ryzyko wynikające z niepewnej przyszłości. Klasyfikacja rodzajów inwestycji 1.Finansowe (kapitałowe): · Akcje; · Obligacje; · Lokaty; 2.Rzeczowe: · Nowe; · Rozbudowa; · Modernizacja; · Odtworzenie; 3.Niematerialne: · Badanie i rozwój; · Szkolenie kadr; · Promocja i reklama; · Fazy rozwoju projektu inwestycyjnego: I - przedinwestycyjna; II – inwestycyjna; III – operacyjna Etapy i czynności fazy przediwestycyjnej. 1.Identyfikacja możliwości inwestycyjnych: Cel: dokonanie identyfikacji kierunków inwestowania, które mogą później przekształcić się w konkretne projekty inwestycyjne. [Występowanie i obfitość zasobów naturalnych i możliwość ich wykorzystania; Przewidywanie wielkości i struktury przyszłego popytu; Ocena doświadczeń krajów o podobnych uwarunkowaniach rozwojowych; Możliwość współpracy z zagranicą w zakresie produkcji i dystrybucji] 2.Wstępne studium wykonalności: Cel: przeprowadzenie wstępnej oceny projektu dla weryfikacji prowadzonej do podjęcia decyzji o kontynuowaniu lub zaniechaniu dalszych kosztownych i czasochłonnych prac nad opracowaniem studium wykonalności. W przypadku stwierdzenia celowości kontynuowania – precyzyjne określenie celu przedsięwzięcia i uzasadnienie jego wykonania. 3.Studium wykonalności: Cel: krytyczne przeanalizowanie wszystkich rozpoznanych uwarunkowań projektu stanowiących podstawę podjęcia decyzji inwestycyjnej (techniczne, finansowe, ekonomiczne, dystrybucyjne, ekologiczne). Sformułowanie ostatecznej wersji projektu. [Dokonanie oceny czy zbadane zostały wszystkie warianty projektu; Przeprowadzenie analiz umożliwiających uzyskanie odpowiedzi na pytanie czy projekt będzie spełniał oczekiwania klienta; Ocena zagrożeń dla środowiska naturalnego, dla stwierdzenia czy projekt nie narusza obowiązujących w tym zakresie norm; Ocena realności projektu czy projekt jest możliwy do realizacji] Rachunek ekonomiczny – zespół naukowo potwierdzonych do porównania różnych wariantów rozwiązań, przy czym każde rozwiązanie musi być realne pod względem technicznym i organizacyjnym. Inwestycja a kapitał - W wyniku procesów powstają dobra kapitałowe, czyli takie, które charakteryzują sie aktywnym uczestnictwem w procesie reprodukcji, których zaangażowanie przynosi przedsiębiorstwu możliwość osiągania zysków. WACC - ile procent kosztuje inwestora każda złotówka przeznaczona na inwestycje. [WACC- jest obliczeniem całkowitego koszt kapitału dla firmy, w którym każdej kategorii kapitału proporcjonalnie nadaje się odpowiednią wagę. Wszystkie źródła kapitału - akcje, obligacje i inne zadłużenie długoterminowego - są ujęte w kalkulacji WACC]. Różnica: Kap.własny(zysk,k. podst, k.zapasowy); k.obcy(kredyty, obligacje, zobowiązania bieżące)Jedną z głównych różnic czas na jaki został postawiony firmie do dyspozycji. Czas jest określony w przypadku kapitału obcego, kapitał własny jest natomiast udostępniony bezterminowo. FAZY CYKLU PROJEKTU: F.Inwestycyjna(Budowa, Projektowanie techniczne; Negocjacje, podpisywanie umów; Marketing przedprodukcyjny; Szkolenie) --ODBIOR I ROZRUCH->F.Operacyjna(Rozbudowa,innowacje; Odtworzenie, restrukturyzacje)--STUDIUM MOZLIWOSCI->F.Przedinwestycyjna(Studium feasibility; S.pre-feasibility; S.Pomocniczo-funkcjonalne)--RAPORT oceniajacy->
Def. „Przez inwestycje nie należy rozumieć nabywania akcji lub obligacji przez nabywców indywidualnych, lecz nabywanie dóbr inwestycyjnych przez przeds. Inwestycje to zakupy dóbr kapitałowych – zakładów produkcyjnych, wyposażenie, budynków mieszkalnych oraz zmiany zapasów w przeds, przyczyniające się do tworzenia strumienia dóbr i usług w przeciwieństwie do wydatków konsumpcyjnych, w efekcie których następuje natychmiastowe zużycie” Kamerschen, McKenie, Nordinelli.
Trzy główne typy decyzji inwestycyjnych: · Decyzje dotyczące jednego projektu inwestycyjnego (bezwzgl ocena efektywności projektu inwestycyjnego); · Decyzje związane z wyborem projektu o najwyższej efektywności ze zbioru projektów dopuszczalnych (względna ocena...); · Decyzje związane z tworzeniem optymalnego portfela projektów inwestycyjnych zapewniającego inwestorowi maksymalizację jego wartości rynkowej. Rodzaje projektów uwzględniające kierunek Cash flow działalności inwestycyjnej: 1.Projekty typowe (konwencjonalne): · O wzrastającym w miarę upływu czasu użytkowania dodatnim strumieniu gotówki generowanym przez projekt; · Związane zwłaszcza z zastępowaniem już istniejących składników majątku, stąd są to głównie inwestycje odtworzeniowe i modernizacje; · Służące utrzymaniu lub zwiększeniu skali działalności oraz obniżce kosztów eksploatacyjnych. 2.Projekty niekonwencjonalne: · O często zmiennym (+/-) kierunku generowanych strumienie pieniężnych; · Nie wynikają samoistnie z dotychczasowej działalności; · Są wynikiem strategicznych wariantów generowanych przez najwyższy szczebel kierowniczy; · Nowatorski charakter tych projektów utrudnia oszacowanie ich opłacalności; · Związany jest z nimi relatywnie wysoki poziom ryzyka Projekt inwestycyjny – zespół czynności wewn skoordynowanych, realizowanych w założonych terminach, prowadzących do powstania zlokalizowanego we wskazanym miejscu obok majątku trwałego o określonych cechach techniczno-użytkowych przy zastosowaniu odpowiednich zasobów i technologii. Procesy inwestycyjne – polegają na przekształceniu strumieni w zasoby ekonomiczne – posiadające trwałość ekonomiczną w procesie reprodukcji. Procesy nieinwestycyjne – prowadzą do konsumpcji, nie tworzą zasobów ekonomiczny [Zasoby ekonomiczne – to kapitał którego istotą jest zdolność ponownego przekształcenia w strumień dóbr i usług jednocześnie możliwość nie tylko samoodtwarzania, ale i uzyskania nadwyżki dochodu.] Zasada Eisenhogrna: Duża|Ważność|Mała 1.BA; 2.DC. Duża|Pilność|Mała: ZADANIA:· w równym stopniu pilne i ważne wykonuje się osobiście i należy się do tego zabrać natychmiast (zad.A); · o dużej ważności, ale niezbyt pilne, mogą na razie poczekać, należy je jednak zaplanować; tj. ustalić termin ich wykonania lub zlecić ich wykonanie komuś innemu z możliwością kontroli (zad.B); · niewielkiej wagi, lecz pilne powinny być zlecone komuś innemu do wykonania lub załatwione na końcu (zad.C); · które nie są ani szczególnie pilne ani ważne, nie należy sobie zawracać głowy (zad.D)
Symptomy zagrożenia bankructwa przedsiębiorstwa-inwestora: 1)Finansowe: Niekorzystne kształtowanie się podstawowych wskaźników finansowych: · Istotne zmniejszanie się zysku brutto i netto lub powstanie straty netto; · Przewaga ekstensywnych czynników rozwoju; · Trudności w pozyskiwaniu nowych źródeł zasilania finansowego; · Wzrost zapotrzebowania na kredyty i pożyczki, gł. krótkoterminowe; · Opóźnienia w spłacie zobowiązań kredytowych; · Wzrost zobowiązań wobec kontrahentów, nawet o charakterze przeterminowanym; · Zaległości lub zaprzestanie wypłat dywidend; · Zamrożenie środków w produkcji niezakończonej i zapasach. 2)Operacyjne: · Brak planów rozwoju przedsiębiorstwa; · Utrata kluczowych pracowników i wysoka fluktuacja zatrudnionych; · Brak działań inwestycyjnych w tym proinnowacyjnych; · Utrata głównych odbiorców i dostawców; · Niedomagania w funkcjonowaniu kontroli wewnętrznej. 3)Inne: · Wszczęte sprawy sądowe; · Silna pozycja związków zawodowych w jednostce; · Nieprzestrzeganie statutowych wymagań. Zdolność kredytowa: · Wg prawa bankowego jest to możliwość spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w umownym terminie; · Jest potencjałem ekonomicznym umożliwiającym obsługę długu IA – kredyt dostępny bez dodatkowych wymogów przy oprocentowaniu wg dolnych stawek (sytuacja lepsza od przeciętnej) IB – kredyt dostępny przy wzmożonym monitoringu sytuacji finansowej klienta, przy przeciętnym poziomie oprocentowania (syt. normalna) II – kredyt dostępny tylko w wyjątkowych sytuacjach, przy spełnieniu wymaganych minimalnie progów pkt w ocenie jakościowej i ilościowej oraz przy dodatkowym wyższym zabezpieczeniu i oprocentowaniu (syt wątpliwa) III – kredyt w zasadzie niedostępny, możliwy jedynie przy gwarancjach rządowych lub poręczeniu bardzo dobrego finansowo podmiotu gosp (syt bardzo wątpliwa) IV – kredyt niedostępny (syt stracona)
Źródła ryzyka projektów inwestycyjnych: A. Źródła ryzyka dotyczące projektu: 1. Związane z naturą projektu:· Duży zakres; · Złożoność; · Jednostkowość i innowacyjność; · Pośpiech w planowaniu i wdrażaniu („złota zasada inwestowania”). 2. Personel zarządzający projektem. 3. Inwestor:· Słaba motywacja dla projektu; · Realizacja wielu projektów konkurencyjnych; · Ograniczoność zasobów, · Złe rozpoznanie popytu i nietrafna ocena opłacalności projektu. B. Źródła ryzyka dotyczące otoczenia: 1. Zagrożenia konkurencji; 2. Otoczenie ekonomiczne:· Trendy w gospodarce krajowej, światowej; · Inflacja; · Poziom stopy procentowej · System podatkowy; · Priorytety gospodarcze rządu; · Możliwość pozyskania kapitału. 3. Otoczenie prawne wraz ze standardami międzynarodowymi dotyczące projektów inwestycyjnych. 4. Otoczenie polityczne. 5. Otoczenie technologiczne 6. Otoczenie społeczne – brak akceptacji społeczności lokalnej dla projektu, np. tarczy rakietowej w Polsce, elektrowni jądrowej, obwodnicy Augustowa w Dolinie Rospudy, 7. Otoczenie przyrodnicze:· Przyroda zagraża projektowi · Projekt – w czasie jego realizacji oraz eksploatacji – zagraża równowadze naturalnej środowiska. 8. Otoczenie wykonawcze:· Ilość i poziom wiarygodności uczestników fazy procesu inwestycyjnego; · ...