1 (L). ZWIĄZKI PEDAGOGIKI OPIEKUŃCZEJ Z PEDAGOGIKĄ OGÓLNĄ, SPOŁECZNĄ I SPECJALNĄ
Pedagogika opiekuńcza a pedagogika ogólna
Podstawowe elementy składowe pedagogiki opiekuńczej, wśród których pozycję fundamentalną zajmuje teoria opieki międzyludzkiej, a w tym szczególnie opieki nad dziećmi i młodzieżą, wskazuje wyraźnie na jej częściową podrzędność w stosunku do pedagogiki ogólnej jako teorii szeroko pojętego wychowania.
Pedagogika ogólna zajmuje się problematyka wychowania w najogólniejszym tego słowa znaczeniu, czyli definiuje pojęcia, uszczegóławia terminologię, opracowuje metody
i techniki badań, określa funkcje i zadania wychowania. Jest podstawą tworzenia się subdyscyplin pedagogicznych, w tym również pedagogiki opiekuńczej, która zajmuje się głównie opieką i wychowaniem osób, które nie są w stanie zaspokoić swoich potrzeb. O ile pedagogika opiekuńcza ma charakter nauki stosowanej, pedagogika ogólna ma charakter nauki teoretycznej
Pedagogika opiekuńcza a pedagogika społeczna
W granicach pedagogiki społecznej można najwyżej zmieścić teoretyczne problemy społecznej interwencji i kompensacji opiekuńczej oraz jej wychowawczych aspektów
w warunkach zaistniałych zagrożeń i upośledzeń jednostek i grup. Poza tymi granicami pozostaje przede wszystkim szeroki zakres teorii wszelkiej normalnej działalności opiekuńczo – wychowawczej w ramach rodziny, placówek opiekuńczych oraz funkcji opiekuńczych różnych instytucji społecznych, np. szkoły. W obrębie pedagogiki społecznej mieścić się może tylko szczególny fragment pedagogiki opiekuńczej. Można mówić jedynie
o wzajemnych związkach między nimi – w pewnym zakresie – o wspólnym terenie zainteresowań.
Pedagogika opiekuńcza a pedagogika specjalna
Między tymi dwoma dyscyplinami pedagogicznymi istnieje znaczny zakres wspólnej problematyki opartej na tym samym przedmiocie zainteresowań, którym jest opieka nad dziećmi i młodzieżą z określonymi odchyleniami od normy i realizowanie na tym podłożu wychowania przez opiekę. Jeśli bowiem w relacji poprzedniej dyscypliny te mają na wspólnej płaszczyźnie różne zainteresowania, to w tym wypadku zarówno pedagogika specjalna, jak
i opiekuńcza zajmują się na tym terenie identycznymi problemami, tj. opieką nad dziećmi defektywnymi, chociaż każda ze swoistej, właściwiej danej dyscyplinie pozycji.