ZARAZA PŁUCNA BYDŁA – CBPP
(pleuropneumonia cotnagiosa bovum)
Występowanie:
- Afryka, Azja, Australia, Ameryka Południowa
- w Europie zlikwidowana w XX w.
Etiologia:
Mycoplasma mycoides var. mycoides- wywołuje hemolizę, asymiluje glukozę z wytworzeniem kwasu
- wrażliwa na zwykłe środki odkażające i czynniki środowiska
- rośnie na pożywkach płynnych i stałych z dodatkiem surowicy
- wrażliwe są: bawoły, bizony, renifery, antylopy
Epizootiologia:
- zwierzęta które przeżyły uzyskują odporność na całe życie, pozostają jednak nosicielami
- wrażliwe jest bydło, bizony, renifery i antylopy
- siewstwo: wydychane powietrze, mocz, mleko
Źródła:
- zwierzęta chore jawnie z objawami klinicznymi
- zwierzęta z utajoną postacią choroby
- ozdrowieńcy – nosiciele
Wrota:
- aerogennie
Patogeneza:
O.I. 2 - 4 tyg.
zmiany zap. w oskrzelikach ® tk. międzypłatowa ® obrzęk, zakrzepica naczyń, ogniska martwicowe ® miąższ płuc ® zap. krupowe płuc, ogniska martwicowe ® otorbienie tk. łączną – sekwestry ® okresowe pękanie i wysiewy
Objawy:
- silna apatia, brak apetytu, niechęć do ruchu
- wzrost temp. do 42°C
- kaszel początkowo suchy, bolesny i rzadki, później wilgotny i częsty
- spadek mleczności, przyśpieszenie tętna
- obrzęki tkanki podskórnej
- zachorowalność 100%
- † – 30-50%, przy enzootii niższa
AP:
- włóknikowe zapalenie dotyczące jednej połowy płuc
- włóknikowe zapalenie opłucnej (zaczerwienie lub matowość, zgrubiała, pokryta grubym szrożółtym lub żółtobrązowym nalotem), w jamie opłucnowej surowiczy płyn ze strzępkami włóknika
- w zaawansowanym stadium: pow. przekroju marmurkowata (zraziki niedodmowe, ogniska zwątrobienia czerwonego i szarego)
- oskrzela otoczone szarym, grubym łącznotkankowym płaszczem
- obrzęk zapalny tkanki śródmiąższowej oraz ogniska martwicowe
- później: martwaki, rozstrzeń oskrzeli, rozrost tk. śródmiąższowej, zrosty płuc z opłucną ścienną i workiem osierdziowym
HP:
- okołonaczyniowe ogniska organizacji (organisatio perivascularis)
- obecność zakrzepów w naczyniach chłonnych i tętniczych
Diagnostyka różnicowa:
- IBR/IPV
- HCF
- MD/BVD
- pryszczyca
- księgosusz
- pastereloza
Badania laboratoryjne :
- izolacja zarazka z wydzielin, płynu wysiękowego lub tkanki płucnej
- badanie serologiczne : ELISA, OWD, ID
Zapobieganie i zwalczanie :
- stamping out (wybicie zw.) – jedyna metoda w krajach wolnych od CBPP
- zakaz obrotu zwierząt z krajów epizootycznie zapowietrzonych
- okres kwarantanny 180 dni
- 2 - krotne badanie OWD a następne w odstępie 3-4 tyg.
- enzootycznie wyst. choroby:
a) leczenie : tylozyna, tiamulina
b) profilaktyka ogólna: dezynfekcja, usuwanie nosicieli, ograniczanie stresów
c) profilaktyka swoista: czynne uodparnianie szczepionkami żywymi lub zabitymi
Piśmiennictwo:
1. wykłady - Epizootiologia
2. Kaszubkiewicz Cz.: „Patogeneza i anatomia patologiczna chorób zakaźnych zwierząt”, Wrocław 1990, skrypt nr 356