ZARZĄDZANIE:
· Działania skierowane na całości organizacyjne, które polegają na osiągnięciu zamierzonych celów
· Sztuka bądź praktyka rozumnego stosowania środków dla osiągnięcia wyznaczonych celów.
· Zestaw działań skierowanych na zasoby organizacji i wykonywanych z zamiarem osiągnięcia celów organizacji w sposób sprawny i skuteczny
ISTOTA ZARZĄDZANIA:
Wyodrębniony rodzaj działań ramach działań wielopodmiotowych realizowanych w jednostkach sformalizowanych;
FUNKCJE ZARZĄDZANIA:
· Planowanie - określenie celów organizacji i działania podporządkowanego pewnej metodzie, planowi czy logice, a następnie decydowanie o wyborze najlepszego sposobu realizacji założonego celu.
· Organizowanie – tworzenie materialnego i społecznego organizmu przedsiębiorstwa
· Motywowanie – zachęcanie do wspólnego wykonywania potrzebnych zadań i wspólnego osiągania celów wytyczonych w funkcjach planowania i organizowania.
· Kontrolowanie – czuwanie, aby wszystko odbywało się zgodnie z ustalonymi przepisami i wydanymi rozkazami.
SIEDEM CECH, KTÓRE CHARAKTERYZUJĄ DOBRE ZARZĄDZANIE:
1.Zarządzanie dotyczy przede wszystkim ludzi;
2.Zarządzanie jest głęboko osadzone w kulturze;
3.Zarządzanie wymaga prostych i zrozumiałych wartości, celów działania i zadań, jednoczących uczestników organizacji;
4.Zarządzanie powinno doprowadzić do tego, by organizacja była zdolna do uczenia się;
5.Zarządzanie wymaga komunikowania się;
6.Zarządzanie wymaga rozbudowanego systemu wskaźników;
7.Zarządzanie musi być jednoznacznie zorientowanie na podstawowy i najważniejszy rezultat, jakim jest zadowolony klient.
KIEROWNIK-MENEDŻER JAKO OSOBA REALIZUJĄCA FUNKCJE ZARZĄDZANIA
Szczeble zarządzania:
· Kierownicy pierwszej linii - najniższy szczebel w organizacji, na którym spoczywa odpowiedzialność za pracę innych
· Kierownicy średniego szczebla - kierują pracą innych kierowników, a niekiedy także wykonawców.
· Kierownicy najwyższego szczebla - składa się z względnie niewielkiej grupy dyrektorów i odpowiada za całość zarządzania organizacją.
RELACJE MIĘDZY SZCZEBLEM ZARZADZANIA A FUNKCJAMI ZARZĄDZANIA str. 148
Poziomy zarządzania:
· Zarządzanie strategiczne - proces informacyjno-decyzyjny, którego celem jest rozstrzyganie o kluczowych problemach działalności przedsiębiorstwa, o jego przetrwaniu i rozwoju ze szczególnym uwzględnieniem oddziaływań otoczenia i węzłowych czynników własnego potencjału wytwórczego
· Zarządzanie taktyczne (koordynacyjne) - ingerencję w funkcje przedsiębiorstwa przy zachowaniu jego zasadniczych zrębów strukturalnych
· Zarządzanie operacyjne - funkcją odpowiedzialną za wszystkie działania dotyczące wytwarzania produktu
ROLE MENEDŻERÓW WG H. MINTZENBERGA:
Interpersonalne
· Reprezentanta - worzenie właściwego klimatu wewnątrz i na zewnątrz organizacji
· Przywódcy - wytyczenie celów, motywowanie pracowników, stworzenie zespołowi organizacyjnych i materialnych warunków działania
· Łącznika - ułatwianie i organizowanie kontaktów ważnych dla prawidłowego funkcjonowania firmy
Informacyjne
· Obserwatora - przeszukiwanie otoczenia i wnętrza organizacji w celu uzyskania ważnych informacji
· Propagatora - przekazywanie podwładnym ważnych informacji
· Rzecznika - zaspokajanie potrzeb informacyjnych przełożonych oraz komunikowanie się z otoczeniem
Decyzyjne
· Przedsiębiorcy - prowadzenie innowacji i podejmowanie skalkulowanego ryzyka
· Przeciwdziałającego zakłóceniom - reakcje na sytuacje które są poza kontrolą
· Dysponenta zasobów - decyzje ile, komu i jakie zasoby
· Negocjatora - prowadzenie rozmów i negocjowanie kontraktów
UMIEJĘTNOŚCI MENEDŻERSKIE:
· Umiejętności techniczne - zdolność posługiwania się narzędziami, metodami I technologią w określonej specjalności
· Umiejętności interpersonalne (społeczne) - zdolność współpracowania z innymi ludźmi, rozumienia ich i motywowania, zarówno poszczególnych osób jak i grup.
· Umiejętności koncepcyjne - to umysłowa zdolność koordynacji oraz integrowania wszystkich interesów i działalności organizacji.
· Umiejętności diagnostyczne i analityczne - Umiejętności umożliwiające menadżerowi zaprojektowanie najwłaściwszej reakcji w danej sytuacji
WŁADZA:
· Ujęcie behawioralne: szczególny typ zachowania, polegający na możliwości modyfikowania zachowań innych
· Ujęcie instrumentalne: możliwość stosowania szczególnych środków, zwłaszcza nacisku
· Możliwość wywierania wpływu, oddziaływania na podwładnego (podwładnych); jeżeli ktoś ma władzę, to znaczy, że może zmieniać zachowanie lub postawę innych
TYPY WŁADZY ORGANIZACYJNEJ WG M. WEBERA:
· Typ charyzmatyczny - oparty na przekonaniu ulegających jej osób o szczególnych, nadzwyczajnych cechach przywódcy i prawomocności ustanowionych przez niego norm
· Typ tradycyjny – opiera się na wierze w trwałość pewnego porządku i jego prawomocności; wiąże się z dziedziczeniem statusu społecznego
· Typ racjonalny – pochodzi z mianowania lub wyboru dokonanego na podstawie usankcjonowanych prawnie procedur
AUTORYTET
Wysokie poważanie danego osobnika w określonym kręgu osób.
Powaga, wpływ, znaczenie, przewaga, uznanie przez podwładnych.
Rodzaje:
· Formalny - wynika z zajmowanego w organizacji stanowiska i upoważnia do wydawania poleceń i oczekiwania, że zostaną one wypełnione
· Nieformalny - źródłem są określone predyspozycje wewnętrzne
ORGANIZACJA
Czynność organizowania bądź osiągnięty na skutek takiej czynności albo na drodze samorzutnego kształtowania się ustrój przedmiotu złożonego, układ jego wewnętrznych zależności, bądź wreszcie sam obiekt tak zorganizowany.
Trzy ujęcia terminu organizacja:
1. Rzeczowe – rzecz złożona z części, które są połączone i funkcjonują w sposób zapewniający powodzenie całości. Uwypukla to strukturę rzeczową. Zbieżność z kategorią „instytucja”. „Co się składa na całość organizacyjną działań ludzi?”.
2. Atrybutowe – organizacja może być zespołem cech charakterystycznych dla rzeczy zorganizowanych. „Jak złożona z części i wzajemnie ze sobą powiązana całość funkcjonuje?”. Mówi o tym w jaki sposób dana część lub element przyczyniają się do osiągania celów. W takim rozumieniu jest to zbieżne z strukturą organizacyjną
3. Czynnościowe – następujące po sobie działania, które w efekcie mają doprowadzić do osiągnięcia celu. Organizacja jest tu więc czynnością – organizowaniem lub zorganizowaniem. „Jak dochodzi do powstania całości organizacyjnej?”.
KLASYFIKACJE ORGANIZACJI
T. Parson – przydatność dla społeczeństwa:
· Organizacje gospodarcze – przedsiębiorstwa przemysłowe
· Org. Polityczne – instytucje rządowe i administracyjne
· Org. Integrujące się pod względem socjalnym – sądy, służba zdrowia
· Org. Kulturalne – kościoły, szkoły, galerie, muzea
D. Katz, R.L. Kahn – cele organizacji
· Org. Produkcyjne, ekonomiczne – przedsiębiorstwa
· Org. Kształcące i ochraniające – kościoły, szkoły
· Org. Innowacyjne – uniwersytety, instytucje badawcze
· Org. Polityczne – urzędy państwowe
A. Etizioni – wykonywanie władzy:
· Organizacje przymusu – więzienia, obozy
· Org. Utylitarne – przedsiębiorstwa przemysłowe
· Org. Kulturalne – kościół, partia
P.M. Blau, W.R. Scott – pierwszeństwo korzystania z organizacji:
· Związek interesów – związek zawodowy, klub, partia
· Przedsiębiorstwo kapitalistyczne
· Przedsiębiorstwo usługowe – szkoła, muzeum
· Org. Służące woli ogółu – adm. Publiczna, więzienia, straż pożarna
ORGANIZACJA WG PODEJŚCIA SYSTEMOWEGO
· Organizacja jako system – organizacja jest traktowana jako szczególny przypadek systemu znajdującego się w określonym otoczeniu, co pozwala na zastosowanie wobec niej większości twierdzeń dotyczących systemów w ogóle.
Definicja organizacji jako systemu:
· Wg Ackoffa: „system jest zestawem składników, między którymi zachodzą wzajemne stosunki i gdzie każdy składnik jest połączony z każdym innym bezpośrednio lub pośrednio”
· Wg Kieżuna: „ system jest to wyodrębniona część otaczającej nas rzeczywistości, mająca pewną wewnętrzną strukturę, a więc składająca się z części uporządkowanych wg ustalonych reguł określających ich wzajemne relacje”.
ATRYBUTY ORGANIZACJI JAKO SYSTEMU:
· Celowe zorganizowanie – są stworzone przez człowieka dla osiągnięcia określonego celu lub celów
· Społeczne i techniczne uporządkowanie – składają się z ludzi oraz aparatury, którą posługują się ludzie, by osiągnąć cel(e)
· Rozmyślność w zachowaniu się – są zdolne do korygowania a nawet zmiany celów
· Ekwiwalentność wymiany z otoczeniem, otwartość – prowadzą obustronną wymianę z otoczeniem
· Ustrukturalizowanie – są w pewien sposób uporządkowane wewnętrznie i zhierarchizowane
· Szczególna złożoność – nie pozwala do końca odwzorować ani opisać ich struktury
· Człon kierowniczy (sterujący)
· ...