Dr hab. n. med. Piotr Białasiewicz
1
definicja
stereotypowa reakcja organizmu, której zadaniem jest
eliminacja czynnika uszkadzającego (mikroorganizmy,
toksyny, czynniki fizyczne) i usunięcie zniszczonych
komórek / tkanek
równolegle inicjacja procesów naprawczych:
udana → przywrócenie prawidłowej struktury lub
nieudana → zwłóknienie
złożona odpowiedź w obrębie tkanek, której głównymi
składowymi są naczynia krwionośne, składniki osocza,
komórki (leukocyty) i mediatory zapalenia
Celsus: calor, rubor, dolor, tumor
Virchow: functio laesa
2
idea
wojsko
składniki morfotyczne
i humoralne krwi
strażnicy
makrofagi, limfocyty
komórki tuczne
APC
zapalenie
- koncentracja wojska
granulocyty, monocyty, limfocyty
inwazja - uszkodzenie
infekcja, martwica, ciało obce
reakcja immunologiczna
3
wojsko i uzbrojenie
komórki
: neutrofile, makrofagi/monocyty, eozynofile,
komórki tuczne/bazofile, komórki APC (antigen
presenting cells, dendrytyczne), limfocyty NK (natural
killers)
bariera nabłonkowa
mediatory
: cytokiny (chemokiny), pochodne kwasu
arachidonowego i inne lipidowe, neuropeptydy, wolne
rodniki
białka osocza
: kininy, układ dopełniacza i krzepnięcia
4
odporność
wszystkie mechanizmy, których zadaniem jest
wyeliminować patogen
~ wrodzona (nieswoista)
~ nabyta (swoista) → immunologia – oparta na
produkcji przeciwciał i klonów limfocytów T
swoistych dla danego patogenu (antygenu)
5