Wykład 10
Historia sporu o racjonalność
w psychologii społecznej
Złożone problemy decyzyjne
• dużo informacji
• nieskończone obliczenia
• nieskończone możliwości umysłowe
racjonalność
nieograniczona
(
homo economicus)
• „człowiek naiwny naukowiec” (Heider, 1958;
Kelly, 1955)
• „człowiek naiwny statystyk” (Tversky i
Kahneman (1974)
racjonalność ograniczona
• „swoista” racjonalność (Kruglanski i Ajzen
1983) – motywacja epistemiczna
• ewolucyjna użyteczność tendencyjności
(Gigerenzer, 1993)
racjonalność swoista
nie – racjonalność
• mądrość / niemądrość emocji (Slovic, 2001)
Arie Kruglanski
• uprzedni poziom wiedzy
• rozumujemy wedle formuły
“jeżeli-to”
• Piaget i rozumowanie formalne
Liczba ofiar w USA w 2001 roku
rodzaj zgonu
Inne statystyki:
-1000 – 7 000 - rocznie –
zamachy terrorystyczne
- 40 000 - codziennie - głód
- 500 000 – co roku - morderstwa
- 3.9 mln – rocznie - choroby
zakaźne
- 2.9 mln – rocznie - HIV – AIDS
- 1.7 mln - rocznie - zapalenie
płuc
zawały serca i wylewy
wypadki samochodowe
samobójstwa
zabójstwa
śmierć na ulicy
zadławienia
utonięcie w basenie
zamachy terrorystyczne
(Marshall i in. 2007)
Proste heurystyki
SIMPLE HEURISTICS THAT MAKE US SMART
• Proste reguły
– Podejmowania decyzji
– Oceniania wielkości
• Szybkie = mało czasu
• Oszczędne = mało informacji
Gigerenzer, G., Todd, P. (1999)