1
Niepełnosprawni – wymagania techniczno-budowlane – stan na 2003
Wymagania dla zakładów pracy chronionej, zakładów aktywności zawodowej i innych, w których mogą przebywać osoby niepełnosprawne.
Budynki, w których zatrudniani są niepełnosprawni, a także ich otoczenie, tj.: ciągi komunikacyjne piesze, parkingi i miejsca postojowe, powinny spełniać warunki określone w przepisach techniczno-budowlanych (Dz. U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690). Z podstawowych trzech grup niepełnosprawności, czyli osób z dysfunkcją wzroku, słuchu i z dysfunkcją ruchu, największych udogodnień typu budowlanego wymaga się dla osób niepełnosprawnych ruchowo. Spełnianie ich potrzeb oraz wymagań zaspakaja w dużej mierze oczekiwania osób o innych rodzajach niepełnosprawności i wpływa na podwyższenie standardu wnętrz przeznaczonych również dla ludzi zdrowych.
Ogrodzenia
Bramy i furtki w ogrodzeniu nie mogą otwierać się na zewnątrz działki i mieć progów utrudniających wjazd osób niepełnosprawnych na wózkach inwalidzkich.
Miejsca postojowe dla samochodów osobowych
1. Zagospodarowując działkę budowlaną, należy urządzić, stosownie do jej przeznaczenia i sposobu zabudowy, miejsca postojowe dla samochodów użytkowników stałych i przebywających okresowo, w tym również miejsca postojowe dla samochodów, z których korzystają osoby niepełnosprawne.
2. Dla parkingów przy zakładach pracy chronionej liczbę odpowiednio przystosowanych i oznakowanych stanowisk postojowych ustala się proporcjonalnie do liczby pracowników i liczby osób korzystających z tego parkingu. Przyjmuje się średnio, że ok. 10% stanowisk, nie mniej jednak niż 2, powinno być przeznaczonych dla samochodów, z których korzystają osoby niepełnosprawne.
3. Miejsca postojowe dla samochodów, z których korzystają wyłącznie osoby niepełnosprawne, mogą być usytuowane w odległości nie mniejszej niż 5m od okien budynku mieszkalnego wielorodzinnego i zamieszkania zbiorowego oraz zbliżone bez żadnych ograniczeń do innych budynków. Miejsca te wymagają odpowiedniego oznakowania.
4. Stanowiska postojowe dla samochodów osobowych powinny mieć co najmniej szerokość 2,3m i długość 5m, przy czym dla samochodów użytkowanych przez osoby niepełnosprawne szerokość stanowiska powinna wynosić co najmniej 3,6m i długość 5m, a w przypadku usytuowania wzdłuż jezdni – długość co najmniej 6m i szerokość co najmniej 3,6m, z możliwością jej ograniczenia do 2,3m w przypadku zapewnienia możliwości korzystania z przylegającego dojścia lub ciągu pieszo – jezdnego.
5. Stanowiska postojowe w garażu, przeznaczone dla samochodów, z których korzystają osoby niepełnosprawne, powinny mieć zapewniony dojazd na wózku inwalidzkim z drogi manewrowej do drzwi samochodu co najmniej z jednej strony, o szerokości nie mniejszej niż 1,2m.
6. Stanowiska postojowe dla samochodów, z których korzystają osoby niepełnosprawne, należy sytuować na poziomie terenu lub na kondygnacjach dostępnych dla tych osób z pochylni, odpowiadającej warunkom określonym w przepisach dotyczących pochylni i schodów lub przy zastosowaniu mechanicznych urządzeń podnośnych.
Dojścia i dojazdy
1. Do wejść do budynku mieszkalnego wielorodzinnego, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej powinny być doprowadzone od dojazdów utwardzone dojścia o szerokości min. 1,5 m, przy czym co najmniej jedno dojście powinno zapewnić osobom niepełnosprawnym dostęp do całego budynku lub tych jego części, z których osoby te mogą korzystać.
2. Wymiary płaszczyzny podestu przy wejściu do budynku powinny umożliwiać swobodne manewrowanie wózkiem inwalidzkim i zależą od rodzaju oraz kierunku otwierania skrzydeł drzwiowych. W związku z tym, w zależności od rodzaju drzwi i przyjętego rozwiązania, należy zapewnić przestrzeń o wymiarach co najmniej 1,5 x 1,5m albo 1,5 x 2m.
3. W przypadku stosowania przed wejściem lub w przedsionku wycieraczek perforowanych - kształt i wielkość otworów powinny zapewniać bezpieczny przejazd wózkiem inwalidzkim i przejście osób posługujących się kulami i laskami.
Ogólne wymagania dla budynków i pomieszczeń
1. W budynku mieszkalnym, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej, wyposażonym w dźwigi, należy zapewnić osobom niepełnosprawnym dostęp do nich i dojazd na wszystkie użytkowe kondygnacje.
2. W nowo wznoszonym niskim budynku zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej, niewymagającym wyposażenia w dźwigi, należy zainstalować urządzenia techniczne, zapewniające osobom niepełnosprawnym dostęp na kondygnacje z pomieszczeniami użytkowymi, z których będą korzystać.
Wejścia do budynków
1. Położenie drzwi wejściowych do budynku oraz kształt i wymiary pomieszczeń wejściowych powinny umożliwiać dogodne warunki ruchu. Drzwi wejściowe do budynku i ogólnodostępnych pomieszczeń użytkowych powinny mieć w świetle ościeżnicy co najmniej szerokość 0,9m i wysokość 2m. W przypadku zastosowania drzwi zewnętrznych dwuskrzydłowych szerokość skrzydła głównego nie może być mniejsza niż 0,9m. Wysokość progów w drzwiach nie może przekraczać 20mm.
2. Drzwi otwierające się systemem tradycyjnym powinny mieć klamkę umieszczoną na wysokości 0,85 - 1,1m od poziomu podłogi. Zamiast klamek, stwarzających możliwość zaczepienia ubraniem, bezpieczniej jest stosować uchwyty, które należy umieszczać tak, aby oś pozioma uchwytu znajdowała się nie wyżej niż 1m i nie niżej niż 0,9m od poziomu podłogi.
3. Skrzydła drzwiowe wykonane z przezroczystych tafli powinny być oznakowane w sposób widoczny i wykonane z materiału zapewniającego bezpieczeństwo użytkowników w przypadku stłuczenia. Oznakowanie drzwi to - na przykład - wprowadzenie odmiennego, silnie kontrastującego koloru lub faktury obramowania drzwi w stosunku do tła, albo zastosowanie odmiennego koloru płaszczyzny skrzydeł drzwiowych w stosunku do ściany.
Okna
1. Skrzydła okien, świetliki oraz nawietrzaki okienne, wykorzystywane do przewietrzania pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi, powinny być zaopatrzone w urządzenia pozwalające na łatwe ich otwieranie i regulowanie wielkości otwarcia z poziomu podłogi lub pomostu, także przez osoby niepełnosprawne, jeżeli nie przewiduje się korzystania z pomocy innych współużytkowników.
Grzejniki
1. W pomieszczeniu przeznaczonym na zbiorowy pobyt osób niepełnosprawnych na grzejnikach centralnego ogrzewania należy umieszczać osłony, ochraniające od bezpośredniego kontaktu z elementem grzejnym.
Pochylnie i schody
1. Maksymalne nachylenie pochylni do ruchu pieszego i dla osób niepełnosprawnych, poruszających się przy użyciu wózka inwalidzkiego, gdy pochylnia jest usytuowana na zewnątrz budynku bez przykrycia i przy jej wysokości do 0,15m – nie może przekraczać 15%, przy wysokości pochylni do 0,5m – 8%, przy wysokości pochylni ponad 0,5m – 6%.
2. Gdy pochylnia jest usytuowana wewnątrz budynku lub pod dachem maksymalne jej nachylenie, przy wysokości do 0,15m nie może przekraczać 15%, przy wysokości do 0,5m – 10%, a przy wysokości ponad 0,5m – 8%.
3. Pochylnie do ruchu pieszego i dla osób niepełnosprawnych, mające długość ponad 9m, powinny być podzielone na krótsze odcinki, przy zastosowaniu spoczników o długości co najmniej 1,4m.
4. Pochylnie przeznaczone dla osób niepełnosprawnych powinny mieć szerokość płaszczyzny ruchu 1,2m, krawężniki o wysokości co najmniej 0,07m i obustronne poręcze, umieszczone na wysokości 0,75m i 0,9m od płaszczyzny ruchu, przy czym odstęp między nimi powinien mieścić się w granicach od 1m do 1,1m.
5. Długość poziomej płaszczyzny ruchu na początku i na końcu pochylni powinna wynosić co najmniej 1,5m. Przestrzeń manewrowa na spoczniku związanym z pochylnią przed wejściem do budynku powinna umożliwiać manewrowanie wózkiem inwalidzkim i otwieranie drzwi oraz mieć wymiary co najmniej 1,5 x 1,5m.
6. Poręcze przy schodach zewnętrznych i pochylniach, przed początkiem i za końcem, należy przedłużyć o 0,3m oraz zakończyć w sposób zapewniający bezpieczne użytkowanie.
7. Nawierzchnia dojść do budynków, schodów i pochylni zewnętrznych i wewnętrznych, ciągów komunikacyjnych w budynku oraz podłóg powinna być wykonana z materiałów nie powodujących niebezpiecznego poślizgu.
8. W budynku użyteczności publicznej pomieszczenia ogólnodostępne ze zróżnicowanym poziomem podłóg powinny być przystosowane do ruchu osób niepełnosprawnych.
Pomieszczenia higieniczno – sanitarne
1. W budynku, na kondygnacjach dostępnych dla osób niepełnosprawnych, co najmniej jedno z ogólnodostępnych pomieszczeń higienicznosanitarnych powinno być przystosowane dla tych osób przez:
a. Zapewnienie przestrzeni manewrowej o wymiarach co najmniej 1,5 x 1,5m.
b. Stosowanie w tych pomieszczeniach i na trasie dojazdu do nich drzwi bez progów.
c. Zainstalowanie odpowiednio przystosowanej, co najmniej jednej miski ustępowej i umywalki, a także jednego natrysku, jeżeli ze względu na przeznaczenie przewiduje się w budynku takie urządzenia.
d. Zainstalowanie uchwytów ułatwiających korzystanie z urządzeń higienicznosanitarnych.
2. Dopuszcza się stosowanie dla osób niepełnosprawnych pojedynczego ustępu bez przedsionka oddzielającego go od komunikacji ogólnej.
3. Kabina natryskowa zamknięta, przystosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych, które muszą korzystać z wózków inwalidzkich w trakcie kąpieli, powinna mieć powierzchnię nie mniejszą niż 2,5m2 i szerokość co najmniej 1,5m oraz być wyposażona w wentylację mechaniczną wywiewną.
Urządzenia dźwigowe
1. Co najmniej jeden z dźwigów służących komunikacji ogólnej w budynku z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi, a także w każdej wydzielonej w pionie, odrębnej części (segmencie) takiego budynku, powinien być przystosowany do przewozu mebli, chorych na noszach i osób niepełnosprawnych.
2. Dostęp do dźwigu powinien być zapewniony z każdej kondygnacji użytkowej. Nie dotyczy to kondygnacji nadbudowanej lub powstałej w wyniku adaptacji strychu na cele użytkowe.
3. Odległość pomiędzy zamkniętymi drzwiami przystankowymi dźwigu a przeciwległą ścianą lub inną przegrodą powinna wynosić co najmniej:
a. Dla dźwigów osobowych - 1,6m.
b. Dla dźwigów towarowych małych - 1,8m.
c. Dla dźwigów szpitalnych i towarowych - 3m.
4. Zaleca się aby minimalna szerokość kabiny do przewozu osób niepełnosprawnych wynosiła 1,1 m, a jej głębokość - 1,4m. Ponadto dla wygody i bezpieczeństwa niepełnosprawnych użytkowników dźwigu wskazane jest, aby:
a. Kaseta wezwań była umieszczona na wysokości 0,9 - 1,1m od poziomu posadzki.
b. Kabina była wyposażona w poręcz prowadzoną na wysokości 0,9m i listwę odbojową na wysokości 0,2m od poziomu podłogi kabiny oraz odkładaną ławeczkę, kaseta dyspozycyjna w układzie pionowym miała przyciski nie wyżej niż 1,4m w układzie poziomym w pasie 0,9 - 1,2m.
c. przyciski poza wzrokowym oznakowaniem miały wprowa...