a)
Ponieważ reakcja jest egzoenergetyczna (ujemne ciepło reakcji) to wzrost temperatury
spowoduje przesunięcie równowagi w lewo, zatem mieszanina przyjmie
intensywniejszą barwę.
b)
Układ będzie przeciwdziałał wzrostowi ciśnienia (zgodnie z regułą przekory) zatem
równowaga przesunie się w prawo. Zawartość ampułki zjaśnieje.
c)
Katalizator nie wpływa na położenie stanu równowagi, zatem barwa nie zmieni się.
Zad. 2
i)
Żółty gaz A to chlor (Cl
2
), powstający zgodnie z równaniem:
2 KMnO
4
+ 16 HCl = 2 KCl + 2 MnCl
2
+ 5 Cl
2
+ 8 H
2
O
ii)
Podczas reakcji chloru z wodnym roztworem wodorotlenku sodu zachodzi proces
dysproporcjonowania i powstaje chlorek sodu (substancja B) oraz chloran(I) sodu
(substancja C). Proces ten przebiega wg równania:
Cl
2
+ 2 NaOH = NaCl + NaClO + H
2
O
iii)
Powstawanie żelazianu(VI) sodu przebiega zgodnie z równaniem:
3 NaClO + 2 Fe(NO
3
)
3
+ 10 NaOH = 2 Na
2
FeO
4
+ 6 NaNO
3
+ 3 NaCl + 5 H
2
O
Zad. 3
100 kg szkła Pyrex o podanym składzie zawiera: 80,5 kg SiO
2
, 12,9 kg B
2
O
3
, 3,8 kg Na
2
O,
2,4 kg Al
2
O
3
i 0,4 kg K
2
O. Do produkcji należy więc użyć:
a)
80,5 kg kwarcu.
b)
Ponieważ termiczny rozkład kwasu borowego(III) zachodzi zgodnie z równaniem:
2 H
3
BO
3
= B
2
O
3
+ 3 H
2
O
a 12,9 kg tlenku boru(III) to 184,8 mola, zatem użyć należy 369,6 mola, to jest 22,8 kg
H
3
BO
3
.
c i d)
Zarówno tlenek sodu jak i tlenek potasu powstają w wyniku reakcji:
M
2
CO
3
= M
2
O + CO
2
gdzie M = Na lub K
3,8 kg Na
2
O to 61,3 mola, potrzebujemy zatem 6,5 kg węglanu sodu. W ten sam
sposób otrzymujemy masę węglanu potasu, która wynosi 0,6 kg.
e)
2,4 kg tlenku glinu(III)
Zad. 4
M(CuSO
4
) = 159,5 g/mol
M(CuSO
4
*5H
2
O) = 249,5 g/mol
Do dyspozycji mamy
m
r
= 250*1,05 = 262,5 g
roztworu CuSO
4
, w którym zawarte jest:
0,1*159,5/4 = 3,986 g tej soli.
Stężenie procentowe wynosi więc:
(3,986/262,5)*100 = 1,52%.
Sól uwodnioną traktować możemy jako roztwór CuSO
4
w wodzie, zatem stężenie tego
roztworu wynosi:
(159,5/249,5)*100 = 63,9%
Stosując metodę krzyżową uzyskujemy stosunek masowy 0,1 M roztworu CuSO
4
i stałego
CuSO
4
*5H
2
O w którym należy zmieszać te preparaty, aby uzyskać roztwór 15%. Wynosi on
48,9 do 13,5. Po ułożeniu proporcji:
48,9/13,5 = 262,5/x
uzyskujemy masę CuSO
4
*5H
2
O który należy rozpuścić w 250 cm
3
0,1 M roztworu tej soli
aby uzyskać r-r 15%, x = 72,46 g.
Zad. 5
M(LiOH) = 23,9 g/mol
M(H
2
O) = 18 g/mol
Wiedząc, że pH otrzymanego roztworu wynosi 12,38, obliczamy pOH, a następnie stężenie
jonów wodorotlenowych w roztworze.
pOH = 1,62
c(OH
-
) = 10
-1,62
= 0,02399 mol/dm
3
Wiemy zatem, że 1 g uwodnionego wodorotlenku litu zawiera 0,02399 mola LiOH, co
odpowiada:
0,02399*23,9 = 0,5733 g LiOH
Resztę, czyli 0,4267 g stanowi woda. Ilość ta odpowiada
0,4267/18 = 0,02370 mola wody.
Uwodniony wodorotlenek litu jest zatem monohydratem.
Zad. 6
a)
Ciepło reakcji:
CaO + H
2
O = Ca(OH)
2
wynosi:
-986,2 + 285,8 +634,3 = -66,1 kJ/mol
Wydzielone ciepło odpowiada więc:
0,7957/66,1 = 0,01204 mola wody, znajdującej się w 1 g astrachanitu.
b)
M(MgF
2
) = 62,3 g/mol
Masa wytrąconego fluorku magnezu odpowiada:
0,1875/62,3 = 0,00301 mola Mg
2+
w 1 g minerału.
c)
M(H
2
O) = 18 g/mol
M(MgSO
4
) = 120,3 g/mol
M(Na
2
SO
4
) = 142 g/mol
0,01204 mola wody stanowi 0,2167 g, natomiast 0,00301 mola MgSO
4
– 0,3621 g. Resztę,
czyli 0,4212 g tworzy Na
2
SO
4
. Ilość ta odpowiada 0,0030 mola tej soli.
Wzór astrachanitu przedstawia się więc następująco:
MgSO
4
* Na
2
SO
4
* 4 H
2
O
Zad.
7
Rad powstaje na katodzie wyniku reakcji:
Ra
2+
+ 2e = Ra
równolegle, obok metalu, wydziela się wodór:
2H
2
O + 2e = 2OH
-
+ H
2
150 mg radu stanowi 6,64*10
-4
mola, co odpowiada 1,327*10
-3
mola elektronów. 276 cm
3
wodoru to 1,231*10
-2
mola tego gazu, czyli 2,462*10
-2
mola elektronów. 1 mol elektronów
odpowiada ładunkowi 96500 C. W procesie przez elektrolizer przepłynęło w sumie 0,02595
mola elektronów, czyli ładunek wynoszący 2504,6 C. Zgodnie z zależnością Q=It, obliczamy
t = 1252,3 s.
Zad. 8
a)
Zawarte w owocach polifenole utleniają się na powietrzu, tworząc brunatne chinony, które
dodatkowo ulegają kondensacji, powodując powstanie zabarwienia. Za wystarczającą
uznawano odpowiedź zawierającą informacje iż proces ten polega na utlenianiu fenoli.
b)
W wyniku reakcji miedzi z obecnymi w atmosferze składnikami (H
2
O, CO
2
, SO
2
, O
2
) na jej
powierzchni tworzy się warstwa zasadowych węglanów i siarczanów(VI) miedzi(II), zwana
patyną, grynszpanem szlachetnym bądź śniedzią.
2Cu + CO
2
+ H
2
O + O
2
= (CuOH)
2
CO
3
4Cu + 2SO
2
+ 2H
2
O + 3O
2
= 2(CuOH)
2
SO
4
c)
W wyniku oczyszczenia wody za pomocą filtrów osmotycznych z wody usuwane są zarówno
organiczne i nieorganiczne substancje szkodliwe jak również wszystkie składniki mineralne a
otrzymywana woda jest praktycznie rzecz biorąc, wodą destylowaną. Spożywanie wody
destylowanej powoduje zachwianie równowagi elektrolitycznej w organizmie co prowadzi do
zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu, a w szczególności układu nerwowego.
Zad. 9
Przykładową syntezą PEA jest:
1)
CaC
2
+ H
2
O
CHH
+ CaO
2)
3
CHH
p, T, kat
3)
C + 2H
2
p, T, kat
CH
4
4)
hv
CH
4
+ Cl
2
CH
3
Cl + HCl
5)
2CH
3
Cl + 2Na
H
3
C
CH
3
+ 2NaCl
6)
hv
H
3
C
CH
3
+ Cl
2
H
3
C
CH
2
Cl + HCl
7)
H
3
C
CH
2
Cl
+
AlCl
3
8)
Cl
+ Cl
2
hv
+ HCl
9)
Cl
NaOH
+ NaCl + H
2
O
10)
nadtlenki
Cl
+ HCl
11)
Cl
NH
3
Cl
+
-
+ NH
3
Zad. 10
W 20 g 15 % roztworu znajduje się 3 g NaCl. Roztwór ten zajmuje 16,7 cm
3
. W 10
cm
3
0,1 M roztworu znajduje się 0,0585 g chlorku sodu, a masa roztworu wynosi 10,9 g. W
sumie mamy zatem 30,9 g roztworu zawierającego 3,0585 g NaCl, zajmującego objętość
26,87 cm
3
. Odparowanie spowoduje zmniejszenie objętości do 17,91 cm
3
, przy czym
odparowane 8,96 cm
3
stanowi woda, zatem masa roztworu zmaleje o 8,96 g. W efekcie
otrzymujemy 21,93 g roztworu zawierającego 3,0585 g NaCl. Stężenie wynosi zatem
13,95 %.