Złamania miednicy
Szpital Wojewódzki Nr 2 w Rzeszowie
Oddział Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu
Ordynator: dr n. med Arkadiusz Bielecki
Complex pelvic trauma (CPT)
to określenie zawiera złamania miednicy z uszkodzeniem tkanek i narządów położonych w miednicy lub jej otoczeniu
Są to urazy wysokoenergetyczne powstałe na skutek działania sił zgniatających (wypadki komunikacyjne, zawalenia się budynków) i ścinających (upadek z wysokości)
Uszkodzenia narządów miednicy prowadzące do hemodynamicznej niestabilności
w CPT straty krwi wynoszą około 1500 – 2000 ml
• Uszkodzenie naczyń i splotów żylnych (5% -10% krwawienie tętnicze)
udowe, wspólne biodrowe, wewnętrzna i zewnętrzna biodrowa, pośladkowa górna, zasłonowa.
• Uszkodzenia dróg moczowych
~ 20% uszkodzenie cewki i pęcherza moczowego
• Uszkodzenie jelit
• Złamania niestabilne miednicy
Uszkodzenie miednicy CPT
spotyka się w około 10% złamań miednicy
śmiertelność wynosi od 10 do 50 %
• Taller S, Lukas R, Sram J, Krivohlavek M Rozhl Chir. 2005 Feb;84(2):83-7
• Campbell’s Operative Orthop. Vol 3, tenth edithin, 2003, 2962
Postępowanie u chorych z CPT
podejmowanie decyzji co do diagnostyki i leczenia powinno następować przy współpracy lekarzy różnych specjalności:
• Specjalista medycyny ratunkowej
• Chirurg ogólny
• Traumatolog (w Polsce prawie zawsze ortopeda)
• Anestezjolog
Czynności ratujące życie
• Monitorowanie (RR, tętno, saturacja, oddychanie)
• Założenie wkłuć naczyniowych (co najmniej dwóch) i płynoterapia
• Założenie cewnika do pęcherza moczowego
Diagnostyka
musi być szybka i przeprowadzana w Oddziale Ratunkowym (OR)
• Badanie krwi na cito! I w zależności od stanu ogólnego powtarzanie badań.
• USG narządów miednicy i brzucha
• Rtg diagnostyka układu kostnego, naczyniowego i moczowego
• KT miednicy (u chorych hemodynamicznie niestabilnym od razu KT)
Idealnym rozwiązaniem jest aparat Rtg i KT przy OR => skraca diagnostykę o kilka godzin, a to = uratowane życie !
Leczenie
Celem jest hemodynamiczna stabilizacja chorego po przez działania ogólne przeciw wstrząsowe i specjalistyczne:
• Zaopatrzenie uszkodzonych naczyń i narządów miednicy
• Zewnętrzna stabilizacja niestabilnych złamań miednicy
Podział uszkodzeń obręczy miednicy (Pelvic Ring) wg. Tile
Tile M: J Am Assoc Ortop Surg 4:143, 1996
• Typ A: Złamania stabilne (bez uszkodzenia tylnych struktur obręczy miednicy)
A1: Awulsyjne złamania (kolce biodrowe, guz kulszowy)
A2: talerz k. biodrowej (Duverneya) lub złamania jednej gałęzi k. łonowej lub kulszowej
A3: Poprzeczne złamanie okolicy krzyżowo -guzicznej
Podział uszkodzeń obręczy miednicy (Pelvic Ring) wg. Tile
• Typ B: Częściowo stabilne - z niepełnym uszkodzeniem tylnej części obręczy miednicy (niestabilne poziomo, stabilne pionowo)
B1: uszkodzenia typu „otwartej książki” (zewnętrzna rotacja)
B2: uszkodzenia z mechanizmu bocznej kompresji (wewnętrzna rotacja)
B2-1: uszkodzenia jednostronne (ipsilateral)
B2-2: uszkodzenia przeciwstronne (contrlateral)
B3: obustronne uszkodzenia
Podział uszkodzeń obręczy miednicy (Pelvic Ring) wg.Tile
Typ C: Niestabilne (całkowite przerwanie tylnych struktur obręczy miednicy, niestabilna poziomo i pionowo)
C1: Jednostronne
C1-1: pionowe złamania k. biodrowej
C1-2: złamania ze zwichnięciem w stawie krzyżowo-biodrowym
C1-3: pionowe złamania k. krzyżowej
C2: Obustronne (z jednej strony t. B z drugiej t. C)
C3: Obustronne (t. Malgaigne’a)
Diagnostyka obrazowa
• Rtg AP
• Rtg skośne zasłonowe i biodrowe pod kątem 45%
• Rtg na wejście (doogonowo) i wyjście (dogłowowo) z miednicy pod kątem 40%
• Tomografia komputerowa (TK)
- wykonuje się pierwotnie u chorych z politraumą i u chorych hemodynamicznie niestabilnych
- pozwala szybko i dokładnie ocenić główne narządy w obrębie miednicy
- jest to badanie aktualnie podstawowe do planowania leczenia operacyjnego
Leczenie
• W trybie pilnym
- złamania niestabilne typ B i C wg.Tile
unieruchomienie stabilizatorem zewnętrznym jako działanie hemostatyczne, p/bólowe
Wg Riemer et al. śmiertelność zmniejszyła się z 26% do 6% (J Trauma 35:675,1993)
- otwarte złamania
• W trybie odroczonym od 3-5 doby do 3 tyg repozycja i wewnętrzna stabilizacja złamania
Przykłady własne
W Oddziale Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu Szpitala Wojewódzkiego Nr 2 w Rzeszowie
leczono w latach 2003 - wrzesień 2005
98 - Złamania miednicy
11 – CPT (nie licząc chorych
z OIOM-u i Oddz.Chirurgii Ogólnej)
27 - operowano
...