ZAPALENIE PŁUC
(pneumonia)
- jest ostrą chorobą obejmującą głównie pęcherzyki płucne i tkankę śródmiąższową ale również oskrzeliki i drobne oskrzela
PODZIAŁ ZAPALEŃ PŁUC
1. Okolicznościowy – domowe / szpitalne
2. Kliniczny – ostre / przewlekłe
3. Stopień ciężkości – lekkie / ciężkie
4. Anatomopatologiczny – jednoogniskowe / wieloogniskowe / z zajęciem opłucnej / z przewagą zmian miąższowych / z przewagą zmian śródmiąższowych (= atypowe)
5. Etiologiczny – wirusowe / bakteryjne / grzybicze / pierwotniakowe / zachłystowe / inne (popromienne, eozynofilowe, aspiracja węglowodorów – nafta, benzyna)
WIEK PACJENTA A ETIOLOGIA
A. Noworodki – Streptococcus agalactiae, Staphylococcus epidermidis i aureus, Chlamydia trachomatis, Listeria
B. Niemowlęta i dzieci < 5 rż. – wirusy pneumotropowe, Streptococcus pneumoniae, Heamophilus influenzae, Mycoplasma, Chlamydia pneumoniae
C. Dzieci > 5 rż. – Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, j.w.
LECZENIE
1. Noworodki
- początkowo – piperacyklina lub ampicylina + aminoglikozyd (Gentamycyna, Kanamycyna, Neomycyna)
- alternatywnie - cefalosporyny III generacji (cefotaksim, cefoksytyna) + aminoglikozyd
2. Typowe zapalenie płuc
- początkowo – cefuroksim axetil
- alternatywnie – amoksycylina z inh. B-laktamaz (Augmentin)
- etiologia niejednoznaczna – cefuroksim axetil + makrolid
3. Atypowe zapalenie płuc
- początkowo – makrolid (azytromycyna, klarytromycyna)
- alternatywnie – doksycyklina (> 12 rż.), fluorochinolon (> 16 rż.)
- wspomagająco – fizykoterapia, aerozoloterapia, tlenoterapia
PORÓWNANIE TYPOWEGO I ATYPOWEGO ZAPALENIA PŁUC
Typowe
Atypowe
Początek choroby
ostry
łagodny
Okres wylęgania
1-2 dni
7-20 dni
Gorączka
wysoka
umiarkowana
Wydzielina ropna
obecna +
brak -
Zmiany osłuchowe
mocno wyrażone
słabo wyrażone (mogą być furczenia)
Inne
¯ OB
średniowysoka leukocytoza
WIRUSOWE ZAPALENIE PŁUC
- etiologia – wirus RS (niemowlęta i młodsze dzieci), wirus grypy (starsze)
- okres jesienno-zimowy
- patomorfologia – nacieki z komórek jednojądrzastych w zrębie płuc i wokół oskrzelików, pęcherzyki płucne i oskrzeliki wypełnione są wysiękiem zapalnym
- objawy:
¨ nieżyt nosa, gardła i spojówek
¨ suchy kaszel
¨ osłuchowo – dźwięczne rzężenia i trzeszczenia w okolicach międzyłopatkowych 1- lub 2-stronnie
- diagnostyka:
1. RTG klp – zagęszczenia
2. Badania wirusologiczne
- leczenie – rybawiryna, amantadyna i rymantadyna (na grypy)
GRONKOWCOWE ZAPALENIE PŁUC
- etiologia – Staphylococcus aureus
- niemowlęta i młodsze dzieci
- chłopcy
- patomorfologia – odoskrzelowe zapalenie płuc występuje częściej 1-stronnie lub jest bardziej nasilone po jednej stronie; liczne ropnie zawierające bakterie, leukocyty, erytrocyty i martwiczą tkankę płucną
- przebicie ropnia – ropniak i odma opłucnej
- objawy kliniczne:
¨ wysoka gorączka
¨ kaszel
¨ przyspieszony, stękający oddech
¨ poruszanie skrzydełkami nosa
¨ zaciąganie mostka i międzyżebrzy
¨ duszność
¨ sinica
¨ osłuchowo – rozlane rzężenia i furczenia
¨ opukowo – stłumienie odgłosu opukowego
¨ zniesienie drżenia piersiowego
- diagnostyka:
1. Morfologia krwi – leukocytoza z przewagą granulocytów, niedokrwistość
2. Materiał do badania bakteriologicznego (tchawica, oskrzela, płyn opłucnowy) – obecność gronkowców
3. Posiew
4. RTG klp – nacieki zapalne (ogniska w środkowych i górnych obszarach płuc; wkrótce całe płuco; wysięk w opłucnej)
ATYPOWE ZAPALENIA PŁUC
1. Mycoplasma pneumoniae
- suchy, męczący kaszel z odkrztuszaniem skąpej, śluzowej wydzieliny
- ból głowy, katar
- mierna gorączka < 38,5C
- wywołują (do 6 m-cy) nadreaktywność oskrzeli
- osłuchowo - brak
- badania serologiczne – IgM i IgG (dłużej)
2. Chlamydia pneumoniae
- spastyczne zapalenie oskrzeli i płuc
- duszność
- nawroty przypominające astmę