ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY
ORAZ WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE
ZDROWEGO STYLU ŻYCIA
Autorzy:
Dr n. biol. Elżbieta Chabros
Prof. dr hab. n. biol. Jadwiga Charzewska
Mgr inż. Zoia Chwojnowska
Prof. dr hab. n. med. Mirosław Jarosz
Dr n. farm. Hanna Mojska
Mgr inż. Maciej Ołtarzewski
Dr n. roln. Małgorzata Rogalska-Niedźwiedź
Mgr inż. Ewa Rychlik
Dr n. med. Lucjan Szponar
Dr n. roln. Iwona Traczyk
Mgr inż. Bożena Wajszczyk
Mgr inż. Alicja Walkiewicz
Mgr inż. Regina Wierzejska
Dr n. roln. Katarzyna Wolnicka
Opracowanie oraz wydrukowanie niniejszej monograii zostało sinansowane
ze środków publicznych będących w dyspozycji Ministra Zdrowia w ramach
Narodowego Programu Zapobiegania Nadwadze i Otyłości oraz Przewlekłym
Chorobom Niezakaźnym poprzez Poprawę Żywienia i Aktywności Fizycznej
na lata 2007–2011 (POL-HEALTH).
NARODOWY PROGRAM ZAPOBIEGANIA NADWADZE I OTYŁOŚCI
ORAZ PRZEWLEKŁYM CHOROBOM NIEZAKAŹNYM
POPRZEZ POPRAWĘ ŻYWIENIA I AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ
2007-2011
ZASADY PRAWIDŁOWEGO
ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY
ORAZ WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE
ZDROWEGO STYLU ŻYCIA
Redaktor:
prof. dr hab. n. med. Mirosław Jarosz
Instytut Żywności i Żywienia
Warszawa 2008
Recenzenci:
prof. dr hab. n. med. Longina Kłosiewicz-Latoszek
Dyrektor Instytutu Medycyny Społecznej
Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
prof. dr hab. n. med. Jerzy Socha
Przewodniczący Komisji Żywienia Dzieci i Młodzieży
Komitetu Nauki o Żywieniu Człowieka PAN
Redakcja:
Krystyna Molska
Renata Gajowiak
Projekt okładki:
OPEN. Agencja wydawniczo-reklamowa
© Copyright by Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2008
Wszystkie prawa zastrzeżone.
Przedruk i reprodukcja w jakiejkolwiek postaci całości lub części książki
bez pisemnej zgody wydawcy są zabronione.
ISBN: 978-83-86060-71-9
Wydanie I
Wydawca:
INSTYTUT ŻYWNOŚCI I ŻYWIENIA
02-903 Warszawa, ul. Powsińska 61/63
tel. +48 (0-22) 55-09-671
e-mail: biblioteka@izz.waw.pl
www.izz.waw.pl
Spis treści
Wstęp
M. Jarosz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9
Karta Żywienia i Aktywności Fizycznej
Dzieci i Młodzieży w Szkole ...................................13
Część I
Charakterystyka żywienia dzieci i młodzieży
i współczesne normy oraz zalecenia żywieniowe
odpowiednie dla wieku i płci
...........................15
1. Najczęstsze wady w żywieniu dzieci i młodzieży
E. Rychlik, M. Jarosz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
17
2. Co powinna zawierać prawidłowa, zbilansowana dieta?
Rola urozmaiconej diety
J. Charzewska, B. Wajszczyk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
27
3. Regularne spożywanie posiłków, pojadanie między posiłkami
K. Wolnicka .............................................
45
4. Rola witamin i składników mineralnych
w żywieniu dzieci i młodzieży
J. Charzewska, Z. Chwojnowska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
53
5. Warzywa i owoce w codziennym jadłospisie
I. Traczyk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
77
6. Produkty zbożowe z pełnego przemiału w diecie
I. Traczyk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
89
7. Mleko i przetwory mleczne niezbędne w codziennej diecie
dzieci w wieku szkolnym
M.Rogalska-Niedźwiedź,J.Charzewska. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
97
5