ZATOR PŁUCNY
Skrzeplina porwana prądem krwi z żyły trafia do prawej komory serca, a stamtąd do krążenia płucnego. Jeśli jest to duża skrzeplina blokująca pień tętnica płucnej, przerwane jest całe krążenie i w ciągu kilku minut następuje zgon. Jeśli skrzeplina zatyka tylko mniejszą gałąż tętnicy płucnej, to powstaje zawał płuca, którego objawami są:
- ostry ból w klatce piersiowej ograniczający ruchy oddechowe
- krwioplucia
- wstrząs, duszność
- cień w obrazie RTG
Najbardziej charakterystycznym objawem jest obecność krwi w plwocinie. Już Male smużki krwi potwierdzają rozpoznanie. Jednak krew w plwocinie pojawia się tylko u 24% chorych. Także objawy rentgenowskie stwierdza się rzadko. Nasilenie objawów zależy od wielkości zatkanego naczynia i obszaru tkanki płucnej objętej zawałem.
Leczenie zawału tkanki płucnej w pierwszym okresie polega na leczeniu wstrząsu, podaniu tlenu, wspomaganiu oddychania i podaniu leków podtrzymujących ciśnienie tętnicze. Wskazane jest podanie leków znoszących kurcz naczyć i morfiny, najlepiej dożylnie, ponieważ zawał płuca wyzwala zawsze ostry ból, duszność i przestach chorego oraz powoduje odruchowy skurcz wszystkich pozostałych naczyń płucnych, co dodatkowo zwiększa opór. Leczenie heparyną ma na celu zapobieżenie narastaniu zakrzepu do bardziej obwodowych tętniczek płucnych i powtórnemu tworzeniu skrzeplicy w kończynie. Leczenie trombolityczne streptokinazą może doprowadzić do lizy zatorowej skrzepliny.
Embolektomia tętnicy płucnej polegająca na otwarciu tej tętnicy w krążeniu pozaustrojowym jest spóźniona w przypadkach masywnego zatoru, w lżejszych przypadkach zaś nie jest uzasadniona. Są próby usunięcia zatoru przez odsysanie cewnikiem wprowadzonym jak do diagnostycznego cewnikowania serca. W powtarzających się zatorach można do zyły głownej dolnej wprowadzić róznego kształtu filtry zatrzymujące skrzepliny.
Zapamiętaj! Skrzeplina z zakrzepu zyly głębokiej
Duza skrzeplina -> zgon
Mala skrzeplina -> zawał tkanki płucnej
Ostry ból, duszność, wstrząs, strach
Krwioplucia lub cień rtg u ¼ chorych
Leczenie wstrząsu, tlen, morfina
Heparyna, streptokinaza
Operacja kardiochirurgiczna
Filtr do żyły głównej dolnej.
Jan Fibak Chirurgia repetytorium, wydawnictwo lekarskie PZWL
Zatorowkośc płucna jest spowodowana przez mechaniczne utrudnienie przepływu krwi w tętniczym układzie płucnym na skutek umiejscowienia się w nim skrzepliny i powstania zatoru. W następstwie zatorowości płucnej stwierdza się spadek wyrzutu serca, kurcz naczyń płucnych, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia w utlenowaniu krwi oraz kurcz oskrzeli .
1. Osoby zdrowe mogą tolerować 60-70% zamknięcie naczyń płucnych, ale chorzy z uprzednio rozpoznaną chorobą serca lub płuc znoszą bardzo źle nawet mniejszego stopnia zamknięcia układu naczyniowego.
2. Zatorowość płucna występuje najczęściej nagle, jakkkolwiek jest poprzedzana licznymi, małymi, klinicznie nierozpoznawalnymi zatorami. Tylko 10% z wszystkich sekcyjnie potwierdzonych zatorowości płucnych jest prawidłowo rozpoznawanych przed zgonem.
3. 90% zgonów wystepuje w ciągu 2 godzin od momentu pojawienia się Pierowych objawów. Dlatego, jeśli chory przeżyje ten okres, jego szansa na wyleczenie jest znacznie większa.
4. Zatorowość płucna rozwija się u 10-40% chorych z zakrzepicą żył głębokich. U około 33% chorych z zatorowościa płucna nie wystęouja natomiast wcześniejsze objawy zakrzepicy żył głębokich.
llZakrzepica w układzie żylnym jest wziązana z tzw. Triad a VirchowallZatorowi tętnicy pł€cnej można zapobiec jedynie przez wczesne rozpoznanie oraz zapobieganie powstaniu zakrzepicy żył głębokich. llRozpoznanie: arteriografia płucna
Scyntygrafia płuc (perfuzyjna i wentylacyjna)