Wykład
1. Miejsce teorii polityki w strukturze badań politologicznych – zajęcia organizacyjne.
2.
5.
7.
8. Teorie władzy.
9.
10.
11.
13.
14.
Literatura
dr Piotr Lissewski:
1.a) podręczniki:
1. Klaus von Beyme,
Współczesne teorie polityczne,
Scholar, Warszawa 2005
2. Zbigniew Blok,
Teoria polityki – studia
, Wyd. Naukowe UAM, Poznań 1998, rozdz. I, II, III, IV,
V – s.81-93, 101-114
3. Barbara Krauz-Mozer,
Teorie polityki. Założenia metodologiczne,
PWN, Warszawa 2005, rozdz.
2, 3, 6, 7.
2.b) literatura uzupełniająca:
1. J.G. Gunnell, Political Theory: The Evolution of a Sub-Field, (w;)
Political Science. The State
of the Discipline,
red. A.W. Finifter, Washington 1983.
2. B. Crick,
W obronie polityki,
PWN, Warszawa 2004
3. N. Klein,
No Logo
, Świat Literacki, Izabelin 2004
4. B. Krauz-Mozer,
Metodologiczne problemy wyjaśniania w nauce o polityce
,
Wyd. UJ, Kraków 1992.
5. W. Lamentowicz, Funkcje systemu politycznego a żywiołowa dynamika makrostruktur życia
społecznego
,
(w;)
Z zagadnień teorii polityki
, PWN, Warszawa 1978.
6. S. Lukes,
Niezwykłe oświecenie profesora Caritata. Komedia idei,
przekł. L. Stawowy, MUZA
SA, Warszawa 2003
7. J. Stiglitz,
Globalizacja,
PWN, Warszawa 2004
8.
Studia z teorii polityki
, red. A. W. Jabłoński, L. Sobkowiak, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego,
T. 1 i T. 2, Wrocław 1998 i nast.
3.
4.
6.
12.
Teoria polityki – ZSP
2007/2008
Ćwiczenia
1.Rola teorii w poznaniu świata polityki.
•
B. Krauz-Mozer,
Teorie polityki
, PWN, Warszawa 2005 rozdz. VI.
•
J. Szmatka, T. Sozański. O czterech mitach socjologii i trzech generacjach teorii
socjologicznych, (w;) T. Sozański, J. Szmatka, Marian Kempny (red.)
Struktura, wymiana,
władza. Studia z socjologii teoretycznej,
Wyd. IFiS PAN, Warszawa 1993.
Problem do rozwiązania:
Czy teoria w istocie deformująca a nie odzwierciedlająca rzeczywistość polityczną, poprzez swą
ogólność, abstrakcyjność i uniwersalność nie jest bliższa bardziej mitologizowaniu niż poznaniu?
2.Rodzaje i formy władzy.
•
Andrzej W. Wróblewski,
Rodzaje władzy w państwie, „Studia Nauk Politycznych
", 1981/2.
•
Sylwester Wróbel,
Przywództwo polityczne i władza polityczna w ujęciu Talcotta Parsonsa.
(Część III. Władza). „Studia Nauk Politycznych"
1990/1-3.
•
Andrzej M. Faliński, Polityka i władza, (w;)
Interpretacje polityki
, red. Maria Szyszkowska,
Warszawa 1991.
Problem do rozwiązania:
Czy przełożenie relacji porządku rzeczywistości na porządek języka pozwala sądzić, że władza
polityczna to, obok władzy publicznej, państwowej, ekonomicznej szczególny rodzaj władzy
podlegający specyficznym dla sfery swego funkcjonowania prawidłowościom, czy to raczej te same
prawidłowości ujawniają się w innych treściach nadając władzy szczególną postać?
3.Społeczeństwo obywatelskie.
•
Noam Chomsky,
Rok 501. Podbój trwa
, PWN, Warszawa-Poznań 1999, s. 84-105, 121-136,
153-180.
•
Ralf Dahrendorf,
(w;)
Społeczeństwo liberalne. Rozmowy w Castel Gandolfo
. Znak, Kraków 1996.
•
Zygmunt Baumann,
„
Gazeta Wyborcza”
Nr 117 z dn. 20/21 maja 2000
Problem do rozwiązania:
Czy praktyka polityczna współczesnego świata zmierza w stronę doskonalenia instrumentów
spełniających oczekiwania obywatelskie, czy raczej w stronę postępującej autokratyzacji?
4.Między liberalizmem a socjalizmem – spór o wizję państwa i społeczeństwa.
“Gazeta Wyborcza” z dn. 10.07. 1999.
•
Francis Fukuyama
, Zaufanie. Kapitał społeczny a droga do dobrobytu, PWN, Warszawa-
Wrocław 1997, s. 367-403.
•
Anthony Giddens,
Trzecia droga. Odnowa socjaldemokracji,
KIW, W-wa 1999.
Problem do rozwiązania:
Czy program „odnowionej socjaldemokracji” potwierdza jej postępującą konwergencję z
neoliberalną wizją państwa i społeczeństwa?
2
Ćwiczenia
5.Cyberdemokracja. Rola techniki w polityce.
•
Charles Jonscher,
Życie okablowane. Kim jesteśmy w epoce przekazu cyfrowego?
Wyd.
Literackie Muza S.A., Warszawa 2001, Prolog, epilog i s.55-85.
•
Raymond Kurzweil:
lub:
„Gazeta
Wyborcza” z dn. 30.12/1.01. 2001.
•
Martin Hagen,
A Typology of Electronic Democracy,
Problem do rozwiązania:
Czy zasadne są nadzieje technofilów na istotny wpływ cybertechniki na demokrację współczesnego
świata?
6.Prognozowanie w polityce.
•
Samuel Huntington,
Zderzenie cywilizacji,
Wyd. Literackie MUZA S.A., Warszawa
1997, rozdz. 1, 4, 12.
•
Oriana Fallaci,
Wściekłość i duma, „Gazeta Wyborcza”, z dn. 6-7.10.2001.
•
Jacek Kuroń,
„Przekrój” 16/3017 z dn. 20.04.2003
Problem do rozwiązania:
Czy sprawdza się prognoza S. Huntingtona?
7.Repetytorium.
Wymagania egzaminacyjne
1.Wg. kryterium umiejętności:
Zaliczenie przedmiotu wymaga połączenia treści programowych z umiejętnością
posługiwania się nimi. Należy więc wykazać się zrozumieniem wielości perspektyw poznawczych i
budowanych na nich modeli życia politycznego oraz zdolnością do refleksji nad złożonością,
uwarunkowaniami i skutkami działań ludzkich i sposobów ich poznawania, a więc sprawnością
posługiwania się kategoriami społecznymi i politologicznymi oraz wiązania wiedzy podręcznikowej
ze źródłową.
Program wymaga zatem nie tylko opanowania lektur, lecz i wykazania się umiejętnościami
rozwiązywania stawianych problemów, a więc odkrywania wzajemnych związków między różnymi
racjami, dobierania argumentów do stawianych hipotez, rozróżniania, różnicowania,
przeprowadzania ich klasyfikacji i kategoryzacji.
3
Teoria polityki – ZSP
2007/2008
2.Wg. kryterium treści:
1. Metateoretyczne podstawy teorii politycznych.
2. Metodologiczne wymogi teorii społecznej.
3. Rola teorii w poznaniu.
4. Teorie normatywne a empiryczne.
5. Funkcje teorii w nauce o polityce.
6. Podejścia metodologiczne w badaniach politologicznych.
7. Teoria a praktyka polityczna.
8. Istota podmiotowości politycznej.
9. Teoriopolityczne wymiary podmiotowości.
10. Indywidualizm a holizm jako paradygmat poznania zjawisk politycznych.
11. Prawda a opinia w polityce.
12. Racjonalność instrumentalna a aksjologiczna.
13. Ewangeliczny a nieewangeliczny model racjonalności.
14. Władza, swoboda, wolność, przymus i zniewolenie.
15. Władza w ujęciu konsensualnym a konfliktowym.
16. Władza, władza społeczna a władza polityczna.
17. Interes polityczny.
18. Teorie grup interesu.
19. Trzy wymiary poglądów na władzę.
20. Teorie konfliktu klasowego.
21. Istota a formy władzy.
22. Władza wg. T. Parsonsa, R. Dahl, D. Wronga.
23. Władza w ujęciu S. Lukesa, L. Nowaka, M. Foucaulta.
24. Wartości a wartości polityczne.
25. Typologie wartości.
26. Ideologia i moralność w polityce.
27. Modele relacji polityki i moralności.
28. Prawowitość a wiarygodność władzy.
29. Rządzenie, władza a panowanie.
30. Ideologia a utopia.
31. Makiawelizm.
32. Reżim polityczny.
33. Demokracja jako forma reżimu.
34. Normatywne ujęcia demokracji.
35. Demokracja w koncepcjach empirycznych.
36. Proceduralne wymogi demokracji.
37. Poliarchia wg. R. Dahla.
38. Materialistyczne modele demokracji.
39. Pojęcie społeczeństwa obywatelskiego.
40. Klasyczne modele społeczeństwa obywatelskiego.
41. Współczesne modele społeczeństwa obywatelskiego.
42. Decyzje polityczne.
43. Sposoby definiowania systemu politycznego.
44. Model ekonomiczny a racjonalność decyzji politycznych.
45. Funkcje systemu politycznego.
46. Prognozowanie a wyjaśnianie zjawisk politycznych.
47. Funkcje prognoz.
48. Typy prognoz politycznych.
49. Kierunki przemian politycznych wg. A. Tofflera i S. Huntingtona.
50. Modele sprawiedliwości.
4