Jean Baptiste Biot na początku XIX w. badał naturęświatła
spolaryzowanego. Zaobserwował, że jeśli promieńświatła płasko
spolaryzowanego przechodzi przez roztwór pewnych związków
organicznych, to płaszczyzna polaryzacji zostaje skręcona.
Mówimy, że związki te (substancje, mieszaniny) są optycznie
czynne.
Stopień skręcenia można mierzyć za pomocą przyrządu, zwanego
polarymetrem.
α
źródło światła
polaryzator
rurka pomiarowa
analizator
α
źródło światła
polaryzator
rurka pomiarowa
analizator
obserwator
Oprócz określenia wielkości kąta skręcenia
α
, oznacza się
również jego kierunek.
Z punktu widzenia obserwatora pewne związki optycznie
czynne skręcają płaszczyznę polaryzacji w prawo (zgodnie z
ruchem wskazówek zegara) i nazywane są prawoskrętnymi –
jak na rysunku.
Inne skręcają w lewo (przeciwnie do ruchu wskazówek zegara)
i nazywane są lewoskrętnymi.
Zgodnie z konwencją skręcenie
w prawo oznaczamy znakiem plus
( + )
/ dawniej
d
/,
a skręcenie w lewo znakiem minus
( - )
/ dawniej
l
/.
Stereochemia
Jak przedstawiamy cząsteczkę z węglem tetraedrycznym:
C
2 wiązania leżą w płaszczyźnie kartki
( linia prosta )
C
C
1 wiązanie wychodzi do przodu, przed kartkę
( linia pogrubiona )
C
C
1 wiązanie wychodzi do tyłu, za kartkę
( linia przerywana )
C