PIAP, Warszawa
Wymagania techniczne i ekologiczne dla stacji demontażu
i punktów zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji
oraz podstawowe metody spełniania tych wymagań
1. Uwagi wstępne
Opracowanie prezentowane na naradzie dotyczącej zorganizowanej w dniu 7 lutego 2006 r. W
Warszawie przez Ministerstwo Środowiska. Prezentowane opracowanie składa się z dwóch
części o następujących tytułach:
•
„Rozwiązania techniczne oraz ekologiczne dla stacji demontażu i punktów zbierania
działających zgodnie z ustawą z dnia 20 stycznia 2005 o recyklingu pojazdów wycofanych z
eksploatacji”
•
„Wyposażenie techniczne dla stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji”
1
2. Rozwiązania techniczne i ekologiczne dla stacji demontażu i punktów zbierania pojazdów
wycofanych z eksploatacji oraz podstawowe metody spełniania tych wymagań
2.1. Rozwiązania dla stacji demontażu
Stacja demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji (skrót SDP) realizować musi zgodnie z
artykułem 3 pkt 10 Ustawy z dnia 20 stycznia 2005 o recyklingu pojazdów wycofanych z
eksploatacji zwanej dalej „ustawą” następujące czynności
a
) usunięcie z pojazdów wycofanych z eksploatacji elementów i substancji niebezpiecznych, w
tym płynów,
b) wymontowanie z pojazdów wycofanych z eksploatacji przedmiotów wyposażenia i części
nadających się do ponownego użycia,
c) wymontowanie z pojazdów wycofanych z eksploatacji elementów nadających się do odzysku
lub recyklingu;
Ponadto stacja musi zapewnić właściwe:
−
przyjmowanie pojazdów wycofanych z eksploatacji (skrót PWE) od ich właścicieli
magazynowanie przyjętych PWE oraz usuniętych z nich materiałów, części i
zespołów, w tym części i zespołów przeznaczonych do ponownego użytku jako części
zamienne
1
Tekst opracowania (w wersji elektronicznej) może być przesłany przez PIAP na życzenie Urzędów Wojewódzkich
i Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Środowiska zainteresowanych tematyką recyklingu pojazdów wycofanych
z eksploatacji oraz poziomem technicznym i ekologicznym
- stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji
- punktów zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji
realizującym zadania wynikające z ustawy z dnia 20 stycznia 2005 o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji
−
1
W związku z tym, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy, o którym mowa w
art. 22 ustawy, w sprawie minimalnych wymagań dla stacji demontażu oraz sposobu demontażu
pojazdów
wycofanych z eksploatacji, na stacji demontażu powinny istnieć następujące sektory:
Sektor I – Przyjmowania PWE
Sektor II – Magazynowania przyjętych (nieosuszonych) PWE
Sektor III – Usuwania materiałów niebezpiecznych z PWE
Sektor IV – Demontażu części i materiałów z PWE
Sektor V – Magazynowania części i materiałów wymontowanych z PWE
Sektor VI – Magazynowania osuszonych i zdemontowanych PWE
I. Sektor przyjmowania PWE
W sektorze przyjmowania PWE, w którym powinno istnieć odpowiednie pomieszczenie dla
obsługi właścicieli PWE przekazujących pojazdy do stacji, powinny być zainstalowane
wymagane rozporządzeniem:
−
Waga samochodowa (lub inne urządzenie ważące) o zakresie ważenia minimum
3,5 Mg
Metalowa szafa na gromadzenie dokumentów związanych z przyjmowaniem
pojazdów
Zalecane jest ze względów technicznych i ekonomicznych ( aczkolwiek nie wymaga tego
cytowane rozporządzenie) aby w sektorze tym stosowane było również specjalistyczne
urządzenie diagnostyczne dla dokonania oceny stanu technicznego części i zespołów
mechanicznych przyjmowanego pojazdu które, przeznaczone byłyby, po ich wymontowaniu z
pojazdu, do sprzedaży przez stację jako sprawne części zamienne.
Przykładowe rozwiązanie Sektora przyjmowania PWE przedstawia rys. 1.
Pojazdy wycofane z eksploatacji
dostarczane do stacji (w tym wraki pojazdów i pojazdy
rozbite) wprowadzane są na teren stacji przez bramę wjazdową (1). Po ich zważeniu na wadze
samochodowej (2) są one wprowadzane na stanowisko (4) wyposażone w specjalne urządzenie
diagnostyczne dla PWE, pozwalające dokonywać oceny stanu technicznego części PWE
przeznaczonych do sprzedaży jako części zamienne. Wraki pojazdów oraz pojazdy rozbite, lub
inne, które nie mogą być wprowadzone na stanowisko diagnostyczne, są kierowane na plac (5),
usytuowany na zewnątrz hali, pod zadaszeniem, naprzeciw kantoru przyjmowania pojazdów, w
którym załatwiane są wszystkie sprawy formalne i finansowe związane z PWE.
Ważenie przyjmowanych PWE i odpadów wywożonych ze stacji umożliwia prowadzenie
ewidencji odpadów zgodnej z obowiązującymi przepisami, oraz określenie stopnia odzysku
części i materiałów z PWE wymaganego ustawą.
Istnienie dwu stanowisk przyjmowania PWE (na hali i pod zadaszeniem) pozwala na
usprawnienie przyjmowania pojazdów do stacji i uniknięcie ewentualnych "wąskich gardeł".
2
−
Rys. 1. Przykład rozwiązania Sektora przyjmowania PWE
1 – brama wjazdowa
2 – waga
3 – kantor przyjęć
4 – urządzenie diagnostyczne do testowania zespołów PWE przeznaczonych do sprzedaży
5 – miejsce przyjmowania wraków i pojazdów rozbitych
6 – parking pojazdów przyjętych (nie osuszonych)
S – separator koalescencyjny
Przykładowe urządzenia służące do testowania zespołów mechanicznych i elektro-
mechanicznych PWE przeznaczone do sprzedaży (np. silnika, skrzyni biegów, sprzęgła, wału
napędowego, przekładni, prądnicy lub alternatora, rozrusznika itp.). Przykład takiego urządzenia
testującego przedstawiono na rys. 7.
II. Sektor magazynowania przyjętych (nie osuszonych) PWE
Po przyjęciu do stacji pojazdy wycofane z eksploatacji jeszcze nie osuszone są kierowane na
parking (6), na których oczekiwać będą na osuszenie i usunięcie z nich pozostałych odpadów
niebezpiecznych a następnie na demontaż.
Parking (6) ma nawierzchnię utwardzoną, nieprzepuszczalną dla olejów i paliw (ze względu
na możliwość wyciekania tych płynów z PWE na podłoże). Powierzchnia parkingu powinna być
nie mniejsza niż 200m
2
. Spływ wód opadowych i innych z parkingu powinien być ujęty przez
korytka ściekowe i przewody rurowe a następnie kierowany do separatora koalescencyjnego
substancji ropopochodnych.
Podstawowe znaczenie dla ochrony ziemi i wód na terenie stacji i w jej otoczeniu ma:
−
Istnienie na terenie stacji utwardzonych powierzchni nieprzepuszczalnych dla olejów i
pozostałych płynów eksploatacyjnych z PWE w miejscach narażonych na wycieki
tych płynów.
−
Zbieranie wszystkich płynów eksploatacyjnych pochodzących z PWE rozlanych na
powierzchniach stacji, usuwanie tych płynów (np. za pomocą odpowiednich
3
sorbentów wchłaniających je) oraz skierowanie ich wraz z innymi ściekami siecią
rynienek i przewodów do odpowiedniego separatora koalescencyjnego w celu
oczyszczenia ścieków do tego stopnia, aby mogły być, bez szkody dla środowiska,
odprowadzone do kanalizacji miejskiej lub do gruntu.
Utwardzoną powierzchnię, nieprzepuszczalną dla olejów i pozostałych płynów
eksploatacyjnych na terenie stacji można wykonać dwiema metodami:
Metoda I. Przez
pokrycie nawierzchni betonowej warstwą odpowiedniego tworzywa
(zazwyczaj na bazie żywicy epoksydowej). W takim przypadku należy zwrócić
szczególną uwagę na odpowiednio wysoką wytrzymałość wierzchniej warstwy
betonowej, zapewniającej właściwą przyczepność do siebie obu warstw oraz
odporność warstwy betonowej na rozwarstwienia i uszkodzenia. Przy tym sposobie
zabezpieczenia powierzchni należy również zwrócić baczną uwagę na odpowiednie
wypełnienie tworzywem elastycznym szczelin dylatacyjnych w betonie dla uniknięcia
pęknięć. Przykładowe rozwiązanie takiego uszczelnienia przedstawia rysunek 2.
Metoda II. Przez
umieszczenie pod warstwą betonu lub kostki brukowej nieprzepuszczalnej
folii
chroniącej przed przedostaniem się olejów i innych płynów eksploatacyjnych do
wód gruntowych. Na rys. 3 przedstawiono schematyczną strukturę szczelnej
nawierzchni na terenie zakładu, uzyskaną przy zastosowaniu folii z polietylenu o
wysokiej gęstości (PEHD). Przy realizacji takiego uszczelnienia należy starannie
przygotować powierzchnię, na której układa się folię, w celu uniknięcia jej rozdarcia,
zaś krawędzie folii wywinąć przy krawężnikach i całość połączyć (np. przez
zgrzewanie) dla utworzenia szczelnej niecki.
Metodę I (tańszą) można stosować skutecznie w budynkach stacji, w których panują
temperatury dodatnie i w których nawierzchnie nie są narażone na uszkodzenia powstające przy
intensywnych ruchu pojazdów.
Metodę II (zazwyczaj droższą) należy stosować dla powierzchni narażonych na intensywny
ruch pojazdów i bezpośrednie wpływy atmosferyczne.
W odniesieniu do obu metod niezbędne jest kierowanie ścieków z tych powierzchni przez
system korytek lub / i przewodów rurowych do separatora substancji ropopochodnych.
Celowe jest również, szczególnie w odniesieniu do metody I stosowanie sorbentów do
neutralizacji plam olejowych na powierzchni stacji.
4
Rys. 2. Przykładowa struktura szczelnej nawierzchni z zastosowaniem powłoki chemoodpornej
1 -powłoka chemoodporna na bazie żywicy epoksydowej,
2 – powłoka gruntująca,
3 – obrobiona zewnętrznie stara powłoka betonowa reprofilowana warstwą wiążącą
Przy usuwaniu substancji ropopochodnych z parkingów należy uwzględnić wpływ
intensywnych niekiedy odpadów atmosferycznych powodujących okresową dużą ilość ścieków,
zanieczyszczonych płynami eksploatacyjnymi z PWE, kierowanych wiatrem w stronę
powierzchni nieutwardzonych i przepuszczalnych lub bezpośrednio do wlotów do kanalizacji.
Dla zapobieżenia tej sytuacji niezbędne jest więc ograniczenie tych parkingów odpowiednio
szczelnymi krawężnikami, a w miejscach przejazdu pojazdów mechanicznych odpowiednimi
korytkami ściekowymi przykrytymi rusztami (kratkami) o wytrzymałości odpowiadającej
rodzajowi obciążeń transportowych (w przypadku stacji demontażu głównie przejazdom wózków
widłowych). Korytka (rys. 4c) kierują strumień ścieków przez system odstojników do separatora,
w tym przypadku separatora koalescencyjnego olejów i paliw, a następnie do kanalizacji lub do
ziemi. Korytka tworzą zazwyczaj tzw.
system odwodnień liniowych
(rys. 4a). Możliwy jest
również np. w budynkach, wiatach
system odwodnień punktowych
ze studzienkami
odpływowymi (rys. 4b).
5