IEDZIEĆ WIĘCEJ
Z
AGADNIENIE ARCHITEKTURY MUZYCZNEJ
I
ZABELLA
W
ŁODARCZYK
ZAGADNIENIE ARCHITEKTURY MUZYCZNEJ
Izabella Włodarczyk
Zagadnienie
architektury muzycznej
omawiane w kontekście różnych epok i stylów kompozytorskich
stanowi ważny aspekt konstrukcji utworu muzycznego oraz wewnętrznej struktury dzieła muzycznego.
Podczas realizowania tego tematu nauczyciel powinien wytyczać sobie takie
cele
pedagogiczne, jak:
−
wyjaśnienie pojęć:
utwór muzyczny, architektura dzieła muzycznego
,
−
scharakteryzowanie elementów składających się na architekturę muzyczną:
rytm, melodia, harmo-
nia, dynamika, tempo, barwa dźwięku
,
−
doskonalenie umiejętności posługiwania się zapisem nutowym,
−
poznanie utworów wielkich mistrzów,
−
praktyczne określanie budowy architektonicznej słuchanych fragmentów,
−
przedstawienie architektury muzycznej w powiązaniu z innymi dziedzinami sztuki, np. z malarstwem.
W rozważaniach o istocie dzieła muzycznego powinny się znaleźć informacje o budowie zewnętrznej i
wewnętrznej utworu. Utwór muzyczny bowiem posiada swoją konstrukcję zewnętrzną, tzn. może być
jedno- lub kilkuczęściowy, a jego ukształtowanie wewnętrzne tworzy rytm, melodia, harmonia, dynami-
ka, tempo oraz barwa dźwiękowa. Aby zrozumieć funkcjonowanie tych elementów, konieczna jest ich
szeroka charakterystyka obejmująca podstawowe zagadnienia, takie jak:
•
pojęcie
metrum muzycznego
i jego rodzaje,
•
podział wartości rytmicznych w taktach prostych i złożonych (parzystych, w taktach na 2/4, 3 i niepa-
rzystych, w taktach 3/8, 6/8 itp.),
•
sposób zapisywania poszczególnych wartości rytmicznych i skomplikowanych grup rytmicznych.
Ułatwieniem dla uczniów w zrozumieniu tych zagadnień będą przykłady zapisane przez nauczyciela na
tablicy, zawierające różne układy rytmiczne, od bardzo prostych po złożone. Uczniowie mogą je wykla-
skać lub wystukać samodzielnie albo z pomocą nauczyciela.
Omawiając z uczniami melodię utworu muzycznego, warto zwrócić uwagę na tonację utworu, rodzaje
melodii, sposoby notacji dźwięków na pięciolinii, pisownię dźwięków chromatycznych. Nieodzowne jest
więcej na stronie internetowej
http://www.mac.pl/
W
IEDZIEĆ WIĘCEJ
Z
AGADNIENIE ARCHITEKTURY MUZYCZNEJ
I
ZABELLA
W
ŁODARCZYK
także omówienie podstawowych gam, przedstawienie odległości między dźwiękami, ich oznaczeń i na-
zewnictwa muzycznego.
Warto przedstawić uczniom określenia dynamiczne i określenia tempa (ich znaczenie w języku polskim i
pisownię). Należy te zagadnienia przybliżyć, posługując się przykładami nutowymi i nagraniami utwo-
rów.
Jednym z najciekawszych aspektów muzycznej architektury jest barwa dźwięku. Można ją zobrazować,
prezentując dźwięki wydobywane na różnych instrumentach, na przykład: na skrzypcach, gitarze, forte-
pianie, perkusji, trąbce. Wskazane jest również demonstrowanie brzmienia różnych grup instrumental-
nych w orkiestrze i mniejszych zespołach instrumentalnych.
Wymienione cele pedagogiczne mogą być realizowane w kilku podstawowych formach:
•
demonstrowanie elementów architektury muzycznej na podstawie fragmentów utworów:
−
brzmienie różnych instrumentów indywidualnie i w różnych zespołach instrumentalnych oraz w
orkiestrze,
−
rozmaite układy rytmiczne i metrum muzyczne,
−
rodzaje i budowa melodii,
−
wszystkie elementy omówione na podstawie jednego przykładu,
•
śpiewanie prostych piosenek o urozmaiconym kształcie melodycznym,
•
klaskanie, wystukiwanie przykładów rytmicznych na podstawie literatury muzycznej lub kompozycji
uczniów,
•
słuchanie utworów,
•
wykład, pogadanka nauczyciela,
•
sporządzenie notatki,
•
dyskusja,
•
referat.
więcej na stronie internetowej
http://www.mac.pl/