Zapalenia płuc
Podział
1. kryteria RTG
a. płatowe
b. płacikowe = odoskrzelowe
2. kryterium etiologiczne
a. bakteryjne
i. typowe
ii. atypowe – nie hodujemy, można oznaczyć p-ciała
b. wirusowe
c. grzybicze
d. pasożytnicze
e. chemiczne
f. inne
3. kryterium miejsca zachorowania
a. szpitalne
b. pozaszpitalne
4. podział klasyczny
a. typowe
b. atypowe
Pozaszpitalne zapalenia płuc
Etiologia:
1. S. pneumoniae 20-70%
2. H. influenzae 3-10%
3. S. aureus 3-5%
4. Chlamydia
5. Mycoplasma
6. Legionella
· kolonizacja nosogardzieli → przejście do dolnych dróg oddechowych
· rzadko rozsiew krwiopochodny z ogniska pozapłucnego lub przez ciągłość z miejsc sąsiadujących
Czynniki usposabiające:
1. POChP
2. niewydolność krążenia, nerek, wątroby
3. cukrzyca
4. nowotwory
5. alkohol
6. zaburzenia przytomności
Nawracające zapalania płuc często występują u chorych z:
1. defektem neutrocytów
2. niedoborem składowych dopełniacza
3. defektem rzęsek
Objawy:
Bakteryjne, typowe
· wywiad 2-3 dniowy
· gorączka, dreszcze
· ropna plwocina
· bóle głowy
· bóle mięśni i stawów
· bóle brzucha
· biegunki
· opryszczka wargowa (S. pnuemoniae)
Badanie:
· stłumienie odgłosu opukowego – nacieczenie miąższu lub płyn
· trzeszczenia
· tarcie opłucnej
· w zapaleniu płatowym – szmer oskrzelowy, wzmożone przewodzenie drżenia głosowego (bo nacieczenie dużych oskrzeli)
Bakteryjne, atypowe
· silne bóle głowy, mięśni
· długi wywiad (kilka tygodni)
· bóle gardła
· suchy kaszel
· umiarkowany ↑ temperatury
· plwocina śluzowa lub podbarwiona krwią (pogrypowe zapalenie płuc)
Badanie:
· wieloogniskowe rzężenia, trzeszczenia bez cech jednolitego nacieczenia
Zachłystowe zapalenie płuc
· przebieg gwałtowny, z ciężkim stanem chorego
· etiologia: głównie bakterie beztlenowe
· narasta powoli, nawet przez kilka tygodni
· okresowo obfita, cuchnąca wydzielina (ropień płuca)
· ↓ masy ciała
· RTG: naciek z rozpadem, odczyn opłucnowy
Diagnostyka
1. RTG – P-A i bok
· zacienienie plamiste
· gronkowce, beztlenowce, G(-) – jamy
· atypowe – słabo wysycone, rozsiane nacieczenia w polach dolnych i na obwodzie płuc lub rozsiane zmiany drobnoguzkowe i siateczkowe
2. plwocina – posiew i barwienie metodą Gramma
a. liczne bakterie w preparacie przy braku ich wzrostu – mogą być to beztlenowce
3. serologia – atypowe, wirusy
4. posiew krwi
Kryteria ciężkiego przebiegu zapalenia płuc
1. tachypnoë >30/min
2. ciśnienie skurczowe <90 mm Hg
3. ciśnienie rozkurczowe <60 mm Hg
4. gorączka >38°C
5. zajęcie innych narządów
6. WBC >30.000 lub <4.000
7. zaburzenia gazometrii
8. ↑ kreatyniny
9. zajęcie >1 płata
10. płyn w opłucnej
Powikłania
1. zapalenie opłucnej
2. zapalenie stawów
3. zapalenie opon MR
4. zapalenie otrzewnej
5. zapalenie osierdzia i wsierdzia
6. rozstrzenia oskrzeli
7. ropniak opłucnej
Leczenie
1. <60 r.ż. bez chorób towarzyszących – S. pneumoniae, H. influenzae, Mycoplasma, wirusy
a. amoksycylina
b. penicylina
c. makrolidy
d. tetracykliny
2. >60 r.ż. z chorobami towarzyszącymi – S. pneumoniae, H. influenzae, wirusy
a. cefalosporyny II generacji
b. trimetoprim/sulfometoksazol
c. makrolidy
3. ciężki – Legionella, S. pneumoniae, bakterie G(-)
a. makrolid + aminoglikozyd
b. cefalosporyny III generacji
c. imipenem lub cyprofloksacyna
Szpitalne zapalenia płuc
Kryterium: objawy pojawiają się >48 godzin od początku hospitalizacji.
Etiologia:
· S. aureus
· bakterie G(-)
· P. aureginosa
· Acinetobacter baumani
Patogeneza:
· mikroaspiracja wydzieliny z nosogardła skolonizowanego przez czynnik chorobotwórczy
· aspiracja zawartości przełyku lub żołądka
· rozsiew krwiopochodny
· przejście z miejsc przyległych
· mechaniczna wentylacja
Diagnostyka:
· plwocina – treść odessana bronchoskopem
· krew – nie pobiera się krwi przez stały wenflon (wyjątek: podejrzenie posocznicy odcewnikowej)
· rurka intubacyjna
Czynniki obciążające:
· ciężkie choroby ostre i przewlekłe
· śpiączka
· niedożywienie
· POChP
· długotrwała hospitalizacja
· cukrzyca
· podeszły wiek
Leczenie:
· cefalosporyny III generacji
· klindamycyna
· wankomycyna
· fluorochinolony
P. aureginosa, Acinteobacter, S. aureus
· aminoglikozydy
· cyprofloksacyna
· penicyliny + inhibitory β-laktamaz
· imipenem
· aztreonam
Syntalbe
· penicyliny izoksazolilowe
· działają tylko na gronkowce
· niewrażliwe na β-laktamazy gronkowcowe
3/3
...