Zarządzanie instytucjami kredytowymi – Wykłady, ekonnomia, księgowość, Zarządzanie

Zarządzanie instytucjami kredytowymi – Wykłady

Wykład 1

Literatura:

              A. Gospodarowicz, PWE, Warszawa 2000,

Literatura dodatkowa:

1.      Bankowość. Zagadnienia podstawowe,

              M. Iwanicz -Drozdowska, W. Jaworski, Z. Zawadzka,

              Poltext, Warszawa 2006,

2.      Bankowość. Podręcznik akademicki.

              W. Jaworski, Z. Zawadzka, Poltext, Warszawa 2002,

3.      Ocena działalności instytucji finansowych,

              M. Marcinkowska, Difin, Warszawa 2007.

Zajęcia /egzamin

·         wykłady /ćwiczenia są obowiązkowe,

·         warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest uzyskanie zaliczenia z ćwiczeń,

·         termin egzaminu –do ustalenia, po ostatnim wykładzie,

·         forma egzaminu -test wielokrotnego wyboru, składający się z 30 pytań + zadanie,

·         zakres materiału na egzamin:

­            wykłady,

­            materiały wskazane na wykładach do samodzielnego opracowania.

Tematyka wykładów

·         Istota zarządzania instytucjami kredytowymi –proces i funkcje zarządzania, rodzaje instytucji kredytowych.

·         Funkcjonowanie instytucji kredytowej a model współczesnego banku –struktura organizacyjna.

·         Zarządzanie aktywami i pasywami instytucji kredytowej,

·         Zarządzanie kapitałem własnym –definicja, rola oraz koszt kapitału własnego.

·         Zarządzanie płynnością i wypłacalnością banku.

·         Sprawozdania finansowe banku (instytucji kredytowej) –bilans, rachunek zysków i strat, analiza wskaźnikowa.

·         Zarządzanie ryzykiem bankowym –rodzaje ryzyka bankowego.

·         Ustalanie polityki i planowanie działalności instytucji kredytowych –strategia banku.

·         Sprzedaż produktów bankowych –struktura sieci sprzedażowej, kanały dystrybucji usług bankowych.

·         Zarządzanie jakością w instytucji kredytowej.

·         Techniki menedżerskie w bankowości – benchmarking, outsourcing, kalkulacja dochodowości klientów, kalkulacja ceny produktów i usług bankowych,  

Instytucje finansowe

Obszary gospodarki:

·         realna (rzeczowa);

·         finansowa (kreowanie i ruch strumieni pieniężnych oraz ich ekwiwalentów).

·         Instytucje finansowe to pośrednicy finansowi, między podmiotami posiadającymi nadwyżki pieniężne a podmiotami dążącymi do pozyskania obcych środków pieniężnych.

·         Rynek finansowy –miejsce zawierania i rozliczania transakcji pieniężnych i kapitałowych,

Podmioty rynku finansowego

·         Podmioty nadwyżkowe.

·         Podmioty deficytowe.

·         Pośrednicy finansowi – transformacja oszczędności w pożyczki oraz parametryzacja transakcji finansowych w zakresie czasu trwania umowy, waluty, rodzaju stopy procentowej.

·         Instytucje finansowe to: banki, zakłady ubezpieczeń, fundusze emerytalne, fundusze inwestycyjne, domy maklerskie itd..

Cechy instytucji finansowej

·         Działanie (o wysokim stopniu ryzyka) związane z zapewnieniem bezpieczeństwa środków powierzonych przez klientów oraz efektywne ich wykorzystanie.

·         Instytucja zaufania publicznego –funkcjonowanie instytucji nadzoru nad rynkiem finansowym (rynkowe, instytucjonalne)

Instytucje kredytowe

·         Szczególny rodzaj instytucji finansowych, prowadzących działalność kredytową.

·         Konieczność regulacji instytucji kredytowych argumentowana:

­            zapewnieniem bezpieczeństwa i solidności systemu finansowego (związek między kryzysem sektora finansowego a stabilnością gospodarki narodowej);

­            koniecznością ochrony depozytariuszy (depozytariusz nie posiada efektywnych narzędzi oceny Banku).

Pojęcie instytucji kredytowej

art.4 ust. 1 pkt 17 Prawo bankowe*

Podmiot mający swoją siedzibę na terytorium jednego z Państw

Członkowskich, lecz poza granicami Polski, prowadzący we własnym

imieniu i na własny rachunek, na podstawie stosownego zezwolenia

działalność w zakresie przyjmowania depozytów lub innych środków

powierzonych pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym, w zakresie

udzielania kredytów lub wydawania pieniądza elektronicznego.

Pojęcie instytucji kredytowej

Zgodnie z Dyrektywą 2006/48/WE - nie ma żadnych ograniczeń

terytorialnych wewnątrz UE. Zatem instytucją kredytową jest także

podmiot prowadzący działalność gospodarczą z siedzibą w Polsce,

Uregulowania prawne w zakresie funkcjonowania instytucji kredytowych

Przepisy unijne w zakresie działalności instytucji kredytowych na terenie UE oparte są na dwóch podstawowych zasadach:

·         Zasada jednolitej licencji bankowej - pozwala na prowadzenie działalności na obszarze innych państw członkowskich na podstawie licencji wydanej przez organ nadzorujący państwa macierzystego. W Polsce jest to Komisja Nadzoru Finansowego.

·         Zasada nadzoru państwa macierzystego - zapewnia instytucje kredytową w Polsce, która otworzy swój oddział poza granicami, że będzie ona podlegała uregulowaniom nadzoru w Polsce. Tak będzie również w przypadku innych krajów, będą one podlegały pod regulacje prawne w swoim kraju macierzystym.

Zakres regulacji

·         Licencjonowanie działalności bankowej (metoda koncesji, metoda normatywna),

·         Ograniczenie możliwości swobodnego dysponowania akcjami podmiotów finansowych –uzależnienie od zgody organu nadzoru nabycia pakietu akcji 5%, 10%, 20%, 25%, 33%, 50%, 66% i 75%,

·         Ograniczenie podejmowanego ryzyka –limit koncentracji wierzytelności oznaczający, że bank ma obowiązek zgłaszać do KNF kredyt przekraczający 10% funduszy własnych banku, przy czym ich suma nie może przekroczyć 800% funduszy własnych,

·         Ograniczenia rodzaju wykonywanych czynności (listy zastawne, kredyty, gwarancje),

·         Utworzenie systemu gwarantowania depozytów,

·         Wprowadzenie transparentnych zasad rachunkowości –zwiększenie dyscypliny rynkowej (tzw. prywatnego monitoringu),

·         Instytucje nadzorcze,

Rodzaje instytucji kredytowych

·         Banki komercyjne (upoważnione na podstawie zezwolenia do wykonywania czynności bankowych (sensu stricto), obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym),

·         Banki specjalne, np. hipoteczne, inwestycyjne,

·         Banki spółdzielcze (banki lokalne, regionalne),

·         SKOK –instytucje drobnego kredytu, oparte na solidarnej odpowiedzialności materialnej kredytobiorców poprzez ich wkłady członkowskie,

              (kasy Schulzego, Reiffeisena w Niemczech, kasy Stefczyka w Polsce),

·         Instytucje parabankowe, agencje kredytowe (ich rozwój może przyczyniać się do niestabilności rynków finansowych),

Cechy instytucji kredytowych

·         Złożoność –instytucja kredytowa prowadzi wiele różnych, odmiennych działalności, które uzupełniają się wzajemnie,

·         Przeprowadzanie operacji o wysokim stopniu ryzyka,

·         Bezpośredni obrót gotówką –najbardziej płynnym towarem na rynku,

·         Odpowiedzialność finansowa (materialna),

·         Wysoki stopień uzależnienia od otoczenia makroekonomicznego –zmiany koniunkturalne, inflacja, ogólny poziom zaufania do sektora finansowego,

·         Relatywnie niski poziom kapitałów własnych w relacji do sumy bilansowej,

Funkcje instytucji kredytowych

·         koncentracja kapitałów,

·         transformacja pieniądza w czasie,

·         realizację rozliczeń finansowych,

Tendencje na rynku pośredników finansowych:

·         większa dostępność i lepsza efektywność rynków finansowych,

·         rozwój instytucji parabankowych,

Zarządzanie instytucją kredytową

·         Zarządzanie –podejmowanie określonych działań w zakresie realizacji wyznaczonych celów,

·         zarządzanie jest procesem składającym się z: planowania, organizowania, motywowania oraz kontrolowania, które służą realizacji celu, poprzez decyzje zarządcze (o charakterze wew. i zew.),

·         aby zoptymalizować sposób zarządzania instytucją finansową trzeba określić jej cele,

·         cele polityki bankowej są formułowane poprzez określenie:

·         celem banku musi być bezwzględnie zachowanie bezpieczeństwa prowadzonej działalności,

·         BEZPIECZEŃSTWO to warunek niezależny, który organy instytucji kredytowej muszą realizować, 

ZASADA BANKOWA: Zapewnienie bezpieczeństwa przy dążeniu do zysku.

Bezpieczeństwo w działalności bankowej to zapewnienie:

Legalność to zgodność z przepisami prawa, normami ostrożnościowymi ustalonymi przez nadzór bankowy, np. fachowość zarządzania bankiem, poziom kapitału własnego, wskaźnik wypłacalności,

Osiągnięcie zysku

·         ma na celu zaspokojenie określonych oczekiwań właścicieli oraz organizacji,

·         jest priorytetowym celem banku,

·         przeznaczenie zysku:

­            wypłata dywidendy,

­            powiększenie kapitału własnego,

·         regularna wypłata dywidendy -„polityka stałych dywidend”, jak również powiększanie kapitału własnego świadczy o wiarygodności banku,

·         „trafne” prognozy zwiększają wiarygodność banku -wielkość planowanego zysku ustalana jest na okres 1 roku,

przychody banku:

·         pobierane opłaty i prowizje z tytułu udzielonych pożyczek i kredytów,

·         opłaty z tytułu prowadzonych operacji międzybankowych,

·         opłaty za prowadzenie określonych czynności bankowych, np. konta,

koszty banku:

·         wypłacone odsetki od depozytów,

·         koszty wynagrodzeń dla pracowników,

·         koszty ogólne,

·         podatki,

·         straty z tytułu nie spłaconych kredytów,

Jak osiągnąć zysk w działalności kredytowej?

·         Umiejętnie zarządzać źródłami przychodów oraz optymalizować koszty,

·         Zarządzać aktywami w sposób przynoszący najwyższy poziom dochodów,

·         Umiejętnie zarządzać portfelem kredytowym,

·         Zmieniać strukturę pasywów na rzecz mniej kosztownych depozytów (odsetki + obowiązkowa rezerwa),

·         Dbać o wiarygodność, 

Rozwój czynności bankowych

·         Rodzaje usług oraz produktów bankowych,

·         Nie wystarczy wdrożyć usługę lub wprowadzić produkt na rynek, trzeba na bieżąco analizować jego rentowność,

·         Nie ilość oferowanych produktów, a ich jakość decyduje o sukcesie banku,

·         Rentowność produktów należy rozpatrywać w dłuższym okresie czasu,

Kierunki działania instytucji kredytowych

·         Specjalizacja regionalna -SKOK –i, banki spółdzielcze, warunkiem bezwzględnym jest zdywersyfikowana grupa klientów,

·         Specjalizacja według form czynności –np. banki hipoteczne, banki inwestycyjne,

·         Specjalizacja według rodzaju klientów –pozwala na większą fachowość obsługi, a także na standaryzowanie usług, co powoduje zmniejszenie kosztów,

·         oddziały detaliczne,

·   ...