Zbiorowa - Pedagogika specjalna dla pracownikow socjalnych,

.-.■•■  ■.-'/•

edagogika specjalna

dla pracowników

socjalnych

Pod redakcją

Danuty M. Piekut-Brodzkiej i Jadwigi Kuczyńskiej-Kwapisz

j /t)..:,'..v'; i::-': •■••,.(.-■   '■

:;>•   ■■.■i,;.'A:-.'    ■■. ■•'  ■

Warszawa 2004 Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej

KOMITET REDAKCYJNY WYDAWNICTWA APS

Przewodnicząca — Ewa Lewandowska Tarasiuk Członkowie        — Witold Dobrołowicz

— Danuta Gielarowska

— Edyta Gruszczyk-Kolczyńska

— Jadwiga Kuczyńska- Kwapisz

—  Irena Pospiszyl Sekretarz            - Renata Malecka

f* 31   ł

Opiniował

Prof. dr bab. Andrzej Giryński

% % i

Redaktor Jidita Kobos

Projekt okładki Danuta Czudek-Puchalska

ISBN 83-89600-00-5

Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka Filia Warszawa Praga-Poludnie

10009711

© Copyright by

Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej

im. Marii Grzegorzewskiej

Warszawa 2004

Wydawnictwo APS, ul. Szczęśliwicka 40, 02-353 Warszawa, tel.824-36-85, fax 658-11-18 Arkuszy drukarskich 13,5. Druk ukończono w marcu 2004 r. Zamówienie nr 521/2003 Drukarnia Oficyny Wydawniczej PW, ul. Kopińska 12/16, 02-321 Warszawa,    tel. 660-40-26

-       ■                         ;                          SPIS TREŚCI                      '■'                •-■    ^

Słowo wstępne   .......................................................    5

Część I. Wprowadzenie

Danuta M. Piekut-Brodzka. Wiedza z zakresu pedagogiki specjalnej niezbędna w pracy socjalnej................................................    8

Ewa M. Kulesza, Barbara Marcinkowska. Definicje, skala i dynamika zjawiska nie­pełnej sprawności...............................................     15

Tomasz Gradziński. Rehabilitacja — wyjaśnienia ogólne.....................    22

Część II. Pedagogika osób niepełnosprawnych umysłowo

Radosław }. Piotrowicz, Ewa Wapiennik. Niepełnosprawność umysłowa — defini­cje, etiologia, klasyfikacje  .........................................    30

Radosław J. Piotrowicz, Ewa Wapiennik. Charakterystyka osób z niepełnospraw­nością umysłową   ...............................................    39

Joanna Głodkowska. Specyfika kontaktu z osobami niepełnosprawnymi umysłowo   50

Joanna Głodkowska. Rehabilitacja osób z niepełnosprawnością umysłową   ......    60

Radosław J. Piotrowicz, Ewa Wapiennik. Kształcenie oraz specjalistyczne placówki świadczące pomoc na rzecz osób z niepełnosprawnością umysłową i ich rodzin   73

Część III. Pedagogika osób słabo widzących i niewidomych

Jadwiga Kuczyńska-Kwapisz. Istotne problemy tyflopedagogiki..............    88

Dysfunkcja narządu wzroku, przyczyny utraty lub znacznego jego uszkodze-

nia

Wpływ braku wzroku na sytuację życiową osób niewidomych i słabo wi­dzących ....................................................    90

Specyfika kontaktu z osobą niewidomą i słabo widzącą    .................    91

Rehabilitacja osób niewidomych i słabo widzących   .....................    95

Możliwości zawodowe osób niewidomych i słabo widzących   .............    97

Kształcenie osób niewidomych i słabo widzących oraz specjalistyczne placów­ki świadczące pomoc tym osobom i ich rodzinom   ...................    99

Część IV. Pedagogika osób niesłyszących i słabo słyszących

Urszula Eckert. Istota wady słuchu i jej przyczyny   ........................  104

Ewa Kulczycka. Wpływ braku lub zaburzeń słuchu na sytuację życiową osób do­tkniętych tą dysfunkcją oraz na sytuację ich rodzin  .....................   107

Katarzyna Wereszka. Specyfika kontaktu z osobami o różnym stopniu uszkodze­nia słuchu.....................................................   111

Anna Prożych. Istota, zasady, metody terapii osób o różnym stopniu uszkodzenia słuchu   .......................................................   114

Katarzyna Bieńkowska-Robak. Kształcenie osób z wadą słuchu oraz specjalistycz­ne placówki udzielające wsparcia tym osobom i ich rodzinom.............   117

Część V. Pedagogika dzieci przewlekle chorych i z uszkodzonym narządem ruchu Barbara Pasamonik. Pojęcie dziecka przewlekle chorego oraz klasyfikacja uszko­dzeń narządu ruchu.............................................   122

Agnieszka Konieczna. Wpływ choroby przewlekłej oraz zmian w narządzie ruchu

na funkcjonowanie dziecka........................................   129

Magdalena Loska. Leczenie, wychowanie i kształcenie dzieci przewlekle chorych oraz z uszkodzonym narządem ruchu  ...............................   155

Część VI. Opieka nad dzieckiem osieroconym

Ewa Tomasik. Sieroctwo społeczne — pojęcie i przyczyny...................   168

Ewa Drozd. Rodzinne i instytucjonalne formy opieki nad dzieckiem osieroconym    173

Część VII. Nieprzystosowanie społeczne (niedostosowanie społeczne)

Lesław Pytka. Nieprzystosowanie społeczne dzieci i młodzieży   ..............   182

Elżbieta Domarecka-Malinowska. Profilaktyka niedostosowania społecznego i reso­cjalizacja w środowisku otwartym   ..................................  194

Kazimierz Pospiszyl. Systemy i modele oddziaływań resocjalizacyjnych (próba

przeglądu)   ....................................................  201

Danuta M. Piekut-Brodzka. Pomoc postpenitencjarna   ......................  208

'V;     ■:.•■.•■■■:>!-..•.■.■•.,       ■    ■•-■/:. ■■■■•..■■.:.   i . .•   .■■■•.■■.-   .-i •.:/;>:,■'.■;>■.    ■:..•'.',-■'■■/    '      .'..-';"...■--.   ■■    .■" .

•/ '-ii.