• PSZENICA: jest to najważniejsze zboże, zajmuje ok. 37%pow. przeznaczonej pod uprwawę wszystkich zbóż, dostarcza 20%produkcji zbóż, rośnie w klimacie um. ciepłym i podzwrotnikowym, wymaga żyznych gleb (czarnoziemy, brunatne), nie znosi dużych opadów, ale lubi wilgoć, w okresie dojrzewania potrzebuje dużo słońca.
- Pd. Kanada, pd. Australia, ameryka Pd. (Pampa Argentyńska, pd. Brazylia, zach. wybrzeża), Niz. Francuska, Niz. Niemiecka, Niż. Węgierska, Niż. Rumuńska, pd. Polska, Ukraina, część Kazachstanu, wsch. Chiny, pn. część Indii, Płw. Dekan.
Producenci: - Chiny (19%), USA (12%), Indie (11%),Francja, Rosja, Kanada.
Eksporterzy: USA, Kanada, Francja, Australia.
• RYŻ: drugie zboże świata, zajmuje ok. 24%pow. przeznaczonej pod uprwawę wszystkich zbóż, jest bardziej wydajny niż pszenica, potrzebuje krótkiego okresu weg., w sprzyjających warunkach można mieć nawet 3 zbiory/rok, uprawia się go w klimacie podzwotnikowym, zwrotnikowym monsunowym, duże ilości uprawia się na terenach sztucznie nawadnianych, w czasie wzrostu wymaga wysokiej temp. i dużej ilości wody. Rejony upraw:
- Azja pd.,wsch. i pd.-wsch., Chiny, Indie, Węgry (Dolina Cisy), Hiszpania (Dolina Gwadarkiri), Brazylia (Dolina Parany), Bangladesz, Wietnam, Tajlandia, Myanmar, Japonia.
Producenci: - Chiny, Indie, Indonezja, Wietnam, Bamgladesz.
Eksporterzy: Tajlandia, USA, Wietnam, Chiny, Pakistan.
Kraje, gdzie do 70%gruntów ornych zajmuje ryż: - Wietnam, Bangladesz, Sri Lanka, Kambodża, Laos.
• KUKURYDZA: trzecie zboże świata, zajmuje ok. 21%pow. przeznaczonej pod uprwawę wszystkich zbóż, ma 3 miejsce pod względem zasiewów i 2 pod względem zbiorów. Ma duże wymagania klimatyczne (klimat podzwrotnikowy i um. ciepły), okres wegetacji nie krótszy niż 5 miesięcy, w okresie wzrostu wymaga dużych ilości wody i bardzo dobrych gleb, KSR uprawiają ją jako zboże alimentacyjne. Producenci:
- USA (40%), Chiny (12%), Brazylia, Argentyna, Meksyk.
Największe plony: - Francja, Włochy.
• JĘCZMIEŃ: zboże głównie pastewne, używane w przemyśle piwowarskim, wykorzystywane jako pasza dla trzody chlewnej, wykorzystywany jako roślina alimentacyjna w krajach o złych warunkach klimatycznych, jego uprawa sięga najdalej na północ, toleruje nawet gleby bielicowe. W Syrii uprawa jęczmienia zajmuje 40%gruntów ornych, w Iraku 25%, także sporo w Hiszpanii i Maroku. Producenci:
- Kanada, Niemcy, Hiszpania, Francja, Rosja, Ukraina, USA.
• PROSO: zboże obszarów suchych, mało plenne, ma małe wymagania klimatyczne i glebowe, uprawia się je głównie w Afryce i Azji Południowej. Głodny ryż to odmiana prosa, rosnąca tylko w Afryce, na obszarach suchych stanowi podstawę żywienia.
Producenci: - Indie (1/3 światowych zbiorów), Nigeria, Niger, Chiny.
• SORGO: jedna z najdawniej uprawianych roślin zbożowych świata, uprawiana w klimatach suchych i gorących (prawie półpustynnych) Producenci:- USA, Indie, Chiny, Meksyk, Nigeria, Sudan. Kraje, gdzie większość ziem przeznacza się pod uprawę sorga: - Mauretania (70%), Niger (60%), Sudan, Jemen, Kenia.
• OWIES: zboże uprawiane głównie na paszę, zwłaszcza dla koni, uprawia się je w klimacie um. chłodnym i klimatach wilgotnych, wymaga dobrego nawodnienia, nie ma dużych wymagań glebowych. Producenci: - Rosja, Kanada, USA, Polska, Finlandia.
• ŻYTO: ma niewielkie wymagania glebowe i klimatyczne, mało wydajne i mało wartościowe zboże, zbiory maleją, a żyto zastępowane jest pszen-żytem (roślina głównie pastewna).Uprawiane jest głównie w Europie (Polska, Rosja, Niemcy). Jako roślina paszowa uprawiane jest poza Europą, a w Europie Wschodniej jako roślina alimentacyjna.
Producenci: - Polska, Niemcy, Rosja, Białoruś, Ukraina.
• ZIEMNIAKI: roślina pochodzenia amerykańskiego, ma niewielkie wymagania glebowe i klimatyczne, konieczne jest nawodnienie w okresie zawiązywania bulw.
Producenci: - Chiny, Rosja, Polska, Indie, USA.
Uprawa: - Europa, Chiny, Indie, USA.
• MANIOK (KASSAWA): krzew lub bylina, uprawiany w klimacie gorącym i wilgotnym, ogromne. Uprawa:
- Afryka: Angola, Mozambik, Nigeria, Ameryka Pd: Brazylia, Azja: Indonezja, Tajlandia,
Producenci: - Nigeria, Brazylia, Zair, Tajlandia, Indonezja.
• BATATY: pochodzą z Ameryki Środkowej, są one roślinami alimentacyjnymi, wykorzystywane także do produkcji krochmalu i spirytusu, ich bulwy bogate są w skrobię i cukier, występują w całej strefie międzyzwrotnikowej.
Uprawa: - Azja (90% światowych zbiorów), w tym Chiny 85%, Indie.
Producenci: - Chiny, Uganda, Indonezja, Wietnam.
• SOJA: ma największe znaczenie spośród roślin alimentacyjnych, lubi ciepłe klimaty umiarkowane, zawiera ok. 35-42% białka i 20% tłuszczu, z 1kg soi można uzyskać tyle białka co z 3kg wołowiny. Producenci: - USA, Brazylia, Argentyna, Chiny, Indie.
• RZEPAK: uprawiany w klimacie wilgotnym morskim, wymaga żyznych gleb, nie znosi przymrozków, ale nie wymaga szczególnie ciepłych warunków, zawiera 43-47% tłuszczu.
Producenci: - Kanada, Chiny, Indie, Francja, Niemcy,.
• SŁONECZNIK: uprawiany jest w klimacie um. ciepłym, potrzebuje dosyć dużo wody w okresie wzrostu, optymalne warunki do jego uprawy są tam, gdzie występuje krótka pora deszczowa. Producenci: - Argentyna, Rosja, USA, Ukraina, Francja.
• ORZESZKI ZIEMNE: uprawiane są w klimacie gorącym i stosunkowo suchym (opady 400-800mm/rok), opady potrzebne są w momencie wzrostu, ale nie w czasie zbiorów.
Producenci: - Chiny, Indie, Nigeria, USA, Indonezja, Brazylia, Argentyna.
• OLIWKA: drzewo długowieczne, owocuje przez 200 lat, z niej otrzymuje się najbardziej ceniony tłuszcz roślinny, uprawiana jest w basenie Morza Śródziemnego.
Producenci: - Hiszpania, Włochy, Grecja, Turcja, Tunezja.
• PALMA KOKOSOWA: uprawia się ją w gorącym, wilgotnym klimacie, na wyspach Pacyfiku, lubi dużo słońca, z jej oleju produkuje się kosmetyki, kopra (suchy miąższ orzecha) zawiera 60% tłuszczu i jest wykorzystywana jako pasza, pień i liście wykorzystuje się jako budulec, z niej także mleko i wiórki kokosowe, uprawiana jest głównie w Azji.
Producenci: - Indie, Sri Lanka, Tajlandia, Indonezja.
• BAWEŁNA: wymaga dużej ilości wody i wilgoci w ciągu całego okresu rozwoju i bezdeszczowej pogody podczas zbiorów, uprawiana jest głównie w srefie podzwrotnikowej i zwrotnikowej, jest to roślina bardzo pracochłonna, jej zbiory wciąż rosną.
Rejony upraw:
- Australia, pd. USA, Wyżyna Brazylijska, delta Nilu, wsch. Zairu, pd.-zach. Hiszpania i Grecja. Producenci: - Chiny, Indie, USA, Pakistan, Uzbekistan.
• LEN: rośnie w klim. umiarkowanym, wymaga dużo wody, jest on rośliną przemysłową, z lnu niskiego i wielkoziarnistego uzyskuje się olej, a z wysokiego i małoziarnistego włókno, rośnie na glebach lekkich i piaszczystych, jest rośliną bardzo pracochłonną.
Producenci: - Chiny (40% św. prod.), Francja, Białoruś, Rosja, Niderlandy, Ukraina.
• TRZCINA CUKROWA: pochodzi z Indii, rośnie w klimacie ciepłym, zwrotnikowym i
podzwrotnikowym, należy do traw, jej łodygi sięgają 6-12m, w okresie wzrostu potrzebuje dużo wody, wymaga dosyć dobrych gleb, jest rośliną bardzo pracochłonną.
Rejony upraw: - Azja (42% światowych zbiorów), Ameryka Południowa (34% światowych zbiorów).
Producenci: - Brazylia (25% światowych zbiorów), Indie (20% światowych zbiorów), Chiny, Kuba, Meksyk.
• BURAK CUKROWY: korzeń buraka, w zależności od odmiany, zawiera 17-20% cukru, uprawia się go w klimacie umiarkowanym, wymaga bardzo dobrych gleb.
Rejony upraw: - Francja, Ukraina, Niemcy, USA.
Producenci:- Francja, USA, Niemcy, Turcja, Ukraina, Chiny.
• KAWA: pochodzi z Afryki, jej ojczyzną jest Etiopia, uprawiana jest w strefie międzyzwrotnikowej Afryki, Ameryki Północnej i Azji, nie znosi przymrozków i bezpośredniego nasłonecznienia,
Producenci: - Brazylia, Kolumbia, Indonezja,Wietnam, Wybrzeże Kości Słoniowej.
• KAKAO: pochodzi z lasów równikowych Ameryki, kakaowiec to wiecznie zielone drzewo lub krzew, jego rozwój wymaga gorącego i wilgotnego klimatu przez cały rok, nie lubi wody stojącej i bezpośredniego nasłonecznienia – uprawiany w cieniu innych drzew.
Producenci: - Wybrzeże Kości Słoniowej, Ghana, Indonezja, Brazylia, Papua Nowa Gwinea.
• TYTOŃ: bylina, pochodzi z Ameryki i Australii, wykorzystuje się liście zawierajace nikotynę, uprawiany jest w różnych warunkach klimatycznych, najlepszy tytoń pochodzi z Kuby. Producenci: - Chiny, USA, Indie, Brazylia, Turcja, Zimbabwe.
• HERBATA: wiecznie zielony krzew herbaciany, wywodzi się z Chin lub Indii, uprawiana jest w strefie zwrotnikowej i podzwrotnikowej, jest herbata czarna, zielona i biała – w zależności od czasu zbioru liści i technologii wytwarzania Producenci:
- Indie (Assan, Madras), Chiny (Yunan), Kenia, Sri Lanka, Indonezja, Turcja,
Gruzja.