Najprostszym sposobem wyboru środków transportu jest zastosowanie analizy SWOT
1
.
Możemy wówczas ocenić wszystkie zalety i wady otrzymanych propozycji – mając na
uwadze nasze cele i cechy danego środka transportu. W zależności od zasięgu pracy oraz
innych czynników (transport wewnętrzny w przedsiębiorstwie, czy zewnętrzny - np.
pomiędzy firmami, międzynarodowy, itp.), musimy ocenić lub przewidzieć przynajmniej
poniższe aspekty:
1) Organizacja transportu – np. przewozy krajowe
2
(odwóz/przywóz), międzynarodowe
3
(export/import), przewozy wahadłowe-dwustronne.
2) Częstotliwość wykorzystania rzutująca na tytuł własności:
a. przewozy stałe lub bardzo częste – optymalny
może się okazać środek własny, wywołujący
określone zobowiązania właściciela, z których
główne opublikowano na stronie CIOP-PIB
4
,
b. przewozy wynajęte – np. w formie dzierżawy,
kooperacji, itp.
c. zewnętrzni przewoźnicy – spedytorzy, kurierzy,
inni zleceniobiorcy
5
– doraźnie wybierani według
aktualnych potrzeb, np. w sieci internetowej
6
.
3) Poziom nowoczesności oraz stopień wykorzystania możliwości technicznych danego
środka – główne znaczenie przypisujemy powierzchni, objętości, czy dopuszczalnej masie
przewożonych osób lub towarów.
4) Ochrona środowiska i BHP (zdrowie i wysoka wydajność), czy pozorne oszczędności na
kosztach początkowych, np. zdezelowany sprzęt z „demobilu” generujący małą
wydajność, duże koszty eksploatacyjne, mogący niekorzystnie lub negatywnie wpływać
na człowieka i/lub środowisko, generować np. absencję chorobową, itp.
5) Rodzaj zasilania (paliwo) – np. benzyna, olej napędowy, paliwo gazowe (propan-butan
lub gaz ziemny), czy benzyna / LPG. Jakie koszty występują w związku z danym
rodzajem zasilania – np. koszty zakupu, eksploatacji, opłaty środowiskowe
7
, nadzoru i
zabezpieczenia przed „ubytkami” (np. autogazu w prosty sposób nie można ukraść lub
wykorzystać w innym pojeździe niż zatankowany), itp. Obecnie stacje tankowania
autogazem CNG (sprężony gaz ziemny) są rzadkością w Polsce i Europie, ale stacje
tankowania LPG (propan-butan) są coraz powszechniejsze. Obecnie można w internecie
odszukać m. in. mapy tych stacji w Polsce (największe sieci - np. BP
8
) i Europie
9
, ceny
1
Analiza SWOT - (ang.
s
trengths,
w
eaknesses,
o
pportunities,
t
hreats
- silne i słabe strony organizacji, szanse i
zagrożenia płynące z otoczenia)
swot.doc
2
przepisy.xls
3
http://www.botm.gov.pl/index2.php?i=akty&m=botm
4
http://www.celsped.pl/przepisy/transport/oplaty/index.php
5
http://www.logistykafirm.com/katalog/index.php?a=kategoria&kategoria=e
6
http://www.przewoznicy.com.pl/index.php?tid=7 zakładka, np. „mam wolne auto”
http://katalog.wp.pl/www/Biznes_i_Ekonomia/Firmy_wg_Branz/Transport/Uslugi_Transportowe/Przesylki_Kur
ierskie/index1.html
7
http://www.twoja-firma.pl/wiadomosc/8142,oplaty-srodowiskowe-spaliny-liczy-sie-inaczej.html
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 grudnia 2004 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze
środowiska - Dziennik Ustaw nr 279 z 2004 r. Poz. 2758 -
opłata za wprowadzanie do powietrza gazów lub
pyłów
8
http://www.bp.pl/stacje/stacje.php
9
http://www.bp.pl/stacje/stacjebp.html
paliw
10
, itp. Należy również zwrócić uwagę na to, że stosunkowo prostym sposobem
uwolnienia się od złej jakości paliw płynnych i gazowych, jest zasada tankowania na
stacjach renomowanych koncernów oraz w bazach transportowych przedsiębiorstw
komunikacji autobusowej sektora publicznego – prowadzących sprzedaż paliw dla
podmiotów zewnętrznych.
6) Transport zewnętrzny – samochodowy (szybki, mobilny „od drzwi do drzwi”, punktualny,
mało zależny od pośredników), czy kolejowy (wolniejszy, z długimi przestojami,
wymagający do- i odwozu z bocznicy, większej obsługi dokumentacyjnej, ale przy
masowych przewozach jednorodnych i korzystnym położeniu nadawcy i adresata być
może tańszy w przeliczeniu na przewożoną jednostkę (osobę lub towar). Obecnie kolej
stosuje politykę lepszego dostosowania swojej oferty przewozowej do wymagań
potencjalnych klientów, jednakże szczegóły umów można uzgodnić na drodze
bezpośrednich negocjacji
11
, czy z wykorzystaniem szerokotorowej Linii Hutniczo-
Siarkowej
12
. Małe i lekkie przesyłki spełniające wymagania przewoźnika (np. PKP)
można przesyłać pociągami – tzw. przesyłki konduktorskie
13
.
7) Transport wewnętrzny – wózki ręczne, akumulatorowe, czy spalinowe. Ważnym
zagadnieniem są kontrole techniczne – np. świadectw legalizacji zbiorników z gazem
zasilającym dany wózek podnośnikowy oraz aktualność badań technicznych
(diagnostyczne, UDT, itp.) dla urządzeń podnośnikowych (dźwigowych).
8) Konieczność uzyskania:
świadectw specjalistycznych dla taboru w przypadkach wymaganych przepisami
szczególnymi – np. ADR przy transporcie materiałów niebezpiecznych (dla pojazdu i
obsługi)
14
.
licencji na transport ww. materiałów oraz certyfikatów kompetencji zawodowych dla
zarządu firmy, itp.
15
9) Możliwości i zakres zabezpieczenia (przed wpływem warunków atmosferycznych,
kradzieżą lub wpływem ładunku na środowisko, itp.) oraz ubezpieczenia ładunku w
różnych wariantach transportu
16
.
Analizując wszystkie aspekty wyboru środka transportu powyższe oraz inne – związane z
działalnością danego przedsiębiorstwa, musimy zastosować optymalne rozwiązanie –
włącznie ze świadomością (celowej) ewentualnej rezygnacji z tych cech, które w danych
okolicznościach są mniej istotne. Porównanie warto przeprowadzić bezpośrednio, gdyż nie
wszystkie cechy można wyłonić z katalogów, np. inną woń spalin z benzyny, oleju
napędowego LPG i CNG, płynność pracy silnika, poziom głośności (lub hałas) i wibracje
subiektywnie odczuwane przez obsługę sprzętu. Przykładem może być dziedzina
wyposażenia magazynowego, w tym środki transportu wewnętrznego – platformy, wózki
ręczne, akumulatorowe i spalinowe – zasilane olejem napędowym i gazem (np. LPG).
Wybierając wózek widłowy (podnośnikowy) z oferty różnych firm, warto zwrócić uwagę na:
zakres wyposażenia pozwalającego na pracę w nocy, w warunkach zimowych, czy
trudnych warunkach pogodowych;
poziom wibracji i hałasu oddziałujące na operatora i otoczenie, które np. w wózkach
10
http://www.pzm.pl/bp_ceny_paliw.asp
11
http://www.pkpcargoservice.pl/page.php?page=oferta
12
http://www.pkp-lhs.pl/imp.php?p=1,2
13
http://www.intercity.pl/26
14
http://www.prawo.psm.pl/?x=D1975_35_189
– na stronie tej inne zakładki oferują linki do innych, najbardziej
potrzebnych aktów prawnych i zagadnień związanych z tym tematem
15
Podjęcie i wykonywanie transportu drogowego
16
Patrz oferty firm ubezpieczeniowych
NISSAN (ON, LPG)
17
są na poziomie porównywalnym z samochodami osobowymi.
Zdrowie i sprawność operatora zaowocuje w dziedzinie BHP oraz efektywności pracy.
Podobnie – niesłusznie przez niektórych postrzegana jako luksus – automatyczna skrzynia
biegów, czy klimatyzacja zwiększa dyspozycyjność oraz bezpieczeństwo kierowców zarówno
w ruchu dalekobieżnym, jak lokalnym – np. komunikacji (8-10 lub więcej godzin w stanie
maksymalnej koncentracji, np. w ruchu miejskim o bardzo dużym natężeniu, wywołuje różny
stopień zmęczenia i opóźnienia czasu reakcji u osób o różnym poziomie sprawności
psychofizycznej).
17
np. w Krakowie – m. in.
http://www.romax.com.pl/