Inżynieria Systemów i Analiza Systemowa
Wykład 1
Literatura:
· P. Beynon-Davies, Inżynieria systemów informatycznych, WNT, 1999
· E. Yourdon, C. Argila, Analiza obiektowa i projektowanie, Przykłady zastosowań, WNT, 2000
· W. Findeisen, Analiza systemowa – podstawy i metodologia, PWN, 1985
· Z. Gładys, W. Pogorzelski, Elementy analizy systemowej, Novum, 2002
· W. Pogorzelski, Teoria systemów i metody optymalizacji, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 1999
· L. Powierża, Elementy inżynierii systemów, Oficyna Wydawnicza
· P. Sienkiewicz P, Analiza systemowa. Podstawy i zastosowania, Wydawnictwo Bellona 1994Wydawnictwo Bellona 1994
· J. Gutenbaum, Modelowanie matematyczne systemów, Omnitech Press, 1992
· J. Kisielnicki, MIS systemy informatyczne zarządzania, Placet, 2008
· Z. Gomółka, Elementy ogólne teorii systemów, Uniwersytet Szczecinski, 1999
· A Korzeniowski Zarządzanie gospodarka magazynowa, PWE 1997A. Korzeniowski, Zarządzanie gospodarka magazynowa, PWE, 1997
· M. Młynarczyk, Analiza ryzyka w transporcie i przemyśle, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 1997
· A. Kijewska, Systemy informatyczne w zarządzaniu, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2005
· P. Adamczewski, Zintegrowane systemy informatyczne, MIKOM, Warszawa, 1998
· J. Coyle, E. Bardi, J. Langley, Zarządzanie logistyczne, PWE, Warszawa, 2002
· M. Gubała, J. Popielas, Podstawy zarządzania magazynem na przykładach, Biblioteka Logistyczna Poznań, 2002
· inżynieria – umiejętność konstruowania i wznoszenia różnego rodzaju budowli z praktycznym stosowaniem praw i zasad pewnej dziedziny
· inżynieria systemów (System Engineering) obejmuje metody tworzenia, oceny i pielęgnacji systemów
· inżynieria oprogramowania (Software Engineering) to produkcja i eksploatacja wysokiej jakości systemów programowych w założonym czasie i budżecie
· inżynieria informacji (Information Engineering) obejmuje metody tworzenia i utrzymywania kompleksowych systemów informatycznych, obsługujących duże organizacje
· inżynieria wiedzy (Knowledge Engineering) zapewnia metody reprezentowania znaczenia porcji wiedzy, jej pozyskiwania i przetwarzania
· i inne…
· analiza systemowa
o zbiór metod i technik analitycznych, ocenowych i decyzyjnych, służących racjonalnemu rozwiązywaniu systemowych sytuacji decyzyjnych
· badanie wspomagające działania osób odpowiedzialnych za decyzje lub linie (strategie) postępowania w warunkach niepewności i ryzyka
· analiza systemowa ma na celu:
o określenie pożądanego działania lub linii (strategii) postępowania przez rozpoznanie i rozważenie dostępnych wariantów oraz porównanie przewidywanych ich bliższych i dalszych następstw/skutków
o opracowanie modelu logicznego projektowanego systemu informatycznego oraz modelu fizycznego systemu
· system to byt przejawiający istnienie przez synergiczne współdziałanie swych części
· podejście systemowe to zespołowe patrzenie na całość, holizm, poprzez role i funkcje części w całości, z uwzględnieniem powiązania przyczynowo-skutkowego, często niejawnego i nieliniowego, z uwzględnieniem dalekosiężnych skutków naszych decyzji
Prawa podejścia systemowego
· Współczesne i przyszłe problemy często są efektem poprzednich rozwiązań (kuracji)
· Dla każdego działania znajdzie sie przeciwdziałanie
· Krótkookresowe polepszenia często prowadzą do długotrwałych problemów i trudności
· Rozwiązanie może być gorsze niż sam problem
· Łatwe rozwiązanie może w ogóle nie być rozwiązaniem
· Szybkie rozwiązanie, wykonane na poziomie symptomów danego problemu, często wiedzie do licznych problemów, które nie istniały przedtem (szybkie rozwiązania mogą być antyprodukcyjnymi rozwiązaniami)
· Przyczyna i efekt niekoniecznie muszą być silnie związane w czasie i przestrzeni. Często działania wdrożone tu i teraz pojawią się jako efekt daleko i późno
· Działania, które przyniosą najlepsze efekty wcale nie są oczywiste od samego początku
· Niski koszt i wysoka efektywność rozwiązań nie mogą być przedmiotem wzajemnej wymiany
· Całość problemu jest często większa niż prosta agregacja elementów tego problemu
· Zawsze musimy rozpatrywać cały metasystem (np. problem, przedsiębiorstwo, organizacja) złożony z systemu i otoczenia
· Teoria Systemów (TS) lub ogólna Teoria Systemów (OTS) jest dyscypliną wiedzy i umiejętności umożliwiającą lepsze rozumienie i harmonijne kształtowanie otaczającej nas rzeczywistości
· Teoria Systemów, podobnie jak Analiza Systemowa, Zarządzanie Projektem i inne powstała po II wojnie światowej jako efekt doświadczeń zdobytych przez armię amerykańską
o następnie wykorzystywana przy wojskowych projektach badawczych
o rozwój lotnictwa wojskowego
o rozwój przemysłu rakietowego
o rozwój łodzi podwodnych
o …
o później (lata 60-te XX wieku) zastosowana do rozwiązań cywilnych
· naczelną zasadą, paradygmatem, Teorii Systemów jest całościowe, holistyczne, ujmowanie rzeczywistości,
o w przeciwieństwie do ujęcia redukcjonistycznego, które panowano w nauce od czasów Newtona i Kartezjusza (od XVI/XVII wieku)
· paradygmatem redukcyjnego podejścia do rzeczywistości jest podział obiektu, bądź problemu badań na części składowe i przez kolejne uproszczenia zbadanie własności jego oddzielnych części, by w ten sposób wnioskować o zachowaniu się całości
· nowy paradygmat określany jako podejście systemowe, przyjmuje holistyczne spojrzenie na świat
· zakłada, że przyroda stanowi całość, w której żadne odrębne elementy nie istnieją
· próbuje z poznawanych elementów tworzyć przydatną strukturę (system)
· podejście takie jest niezbędne do prawidłowego podejmowania decyzji
ISTOTNA JEST KONCEPCJA - Koncentrujemy się na działaniu
· Tworzenie zakładek (na podstawie przydatności)
· Uzgadnianie stanowisk
· Wykorzystanie pomysłów do kreacji zmian
· Zamiast odrzucać, próbujemy pogodzić sprzeczności
· Zmiana zamiast stabilności
W przeciwieństwie w podejściu atomistycznym „Od szczegółu do ogółu”
ISTOTNA JEST INFORMACJA - Koncentrujemy się na odkrywaniu (Interesuje nas prawda albo to „co jest”, użyteczny rezultat powstaje przez osąd)
· Tworzenie „szuflad” (na podstawie doświadczeń)
· Wykazywanie słuszność racji
· Przykrawanie pomysłów do danego stanu
· Odrzucamy, to co niezgodne
Pytania poznawcze (NAUKA) według paradygmatu systemowego:
1. Co to jest ? – wyróżnienie z uniwersum
2. Jakie to jest? – zgrubny, przybliżony opis Jak to działa?
3. – model czarnej skrzynki
4. Jak to wykorzystać? – możliwe zastosowania
Pytania aplikacyjne (INZYNIERIA) według paradygmatu systemowego:
1. Czy to jest potrzebne? – artykulacja użyteczności
2. Czym to zaspokoić? – koncepcja zaspokojenia potrzeby
3. Jak to skonstruować? – projektowanie (alternatywy)
4. Jak i gdzie to wyprodukować? – technologia i koszty
5. Gdzie i jak to sprzedać? – rynek, rozpoznanie potrzeb
6. Jak to użytkować? – cele, metody eksploatacji
7. Jak to zreuzytkowac? (kasacja, recykling)
v podejście systemowe polega na szukaniu połączeń pomiędzy jej częściami, które są pozornie niezależne i dostrzeganiu procesu rozwoju, zamiast pojedynczych wydarzeń
v system (gr. zestawienie, połączenie) to skoordynowany wewnętrznie i wykazujący określoną strukturę układ elementów
o rozpatrywany od zewnątrz jest całością, nakierowaną na określony cel
o rozpatrywany od wewnątrz jest zbiorem elementów i relacji (zależności) miedzy nimi
v system to logicznie spójny zbiór elementów i ich połączeń
v istotą systemu jest sensowne powiązanie elementów z punktu widzenia jakiegoś kryterium
o jeśli na daną rzecz (obiekt, proces) spoglądamy ze zwróceniem uwagi na strukturę, wtedy ujmiemy rzecz systemowo
v z tych samych elementów można zbudować różne systemy
v zrozumienie systemu wymaga integracji wiedzy obejmującej różne dziedziny
v podejście systemowe należy traktować jako zasadę porządkowania
v może być też rozumiane jako sposób postępowania, w których zjawiska są traktowane kompleksowo
v systemy można poznawać, rozwijać i sterować nimi tylko na drodze modelowania i dokonywania operacji na modelach
· podejście systemowe wprowadza kilka zmian:
o przejście od myślenia reistycznego na rzecz fenomenologicznego (rzeczy— zjawiska)
o przejście od myślenia mechanistycznego opartego na koncepcji odwracalności zdarzeń do myślenia w kategoriach procesów nieodwracalnych
o przejście od myślenia dogmatyczno-normatywnego do myślenia efektywnościowego
· przejście od rozmytych pojęć tradycyjnego filozofowania – do dyscypliny holistycznego myślenia logiczno – matematycznego
...