Wybrane problemy diagnozy i pomocy dzieciom z rodziny z problemem alkoholowym
J. Sierosławski zwracając uwagę na wiele trudności natury teoretycznej i metodologicznej, które uniemożliwiają precyzyjne określenie rozmiarów zagrożeń, wymienia między innymi następujące trudności:
a). związane z określeniem za które szkody ponoszone przez dzieci bezpośrednio odpowiedzialne jest nadmierne picie dorosłych, czyli co jest skutkiem a co przyczyną i jak wyglądałaby sytuacja dzieci, gdyby rodzicie nie pili nadmiernie
b). niemożność stosowania badań ankietowych na reprezentowanych próbach dzieci co wiąże się ze względami etycznymi stojącymi za pytaniem dzieci wprost o problemy alkoholowe w rodzinach
c). bezpośrednie trudności z oszacowaniem osób nadmiernie pijących lub uzależnionych, co uniemożliwia ustalenie przybliżonych rozmiarów zagrożeń u dzieci
Problemy z rozpoznaniem:
wśród ograniczeń jakie wiążą się z osoba wychowawcy- pedagoga, należy wymienić:
- brak wiedzy i umiejętności niezbędnych do podejmowania działań diagnostycznych
- większą koncentrację na eliminowanie objawów zaburzonego zachowania niż w dociekaniu przyczyn
- osobiste nastawienie do problemów alkoholowych, np. własne systemy negacji i poglądy związane z używaniem i nadużywaniem alkoholu lub innych substancji uzależniających
- lęk przed kłopotami, odpowiedzialnością, które mogą pojawić się w przypadku rozpoznania problemu alkoholowego w rodzinie wychowanka
kolejny obszar trudności dotyczy sposobów umożliwiających rozpoznawanie dzieci pochodzących z rodzin z problemem alkoholowym w placówce. Problemy te mogą dotyczyć między innymi takich kwestii, jak: brak niezawodnych metod diagnostycznych i precyzyjnych narzędzi badawczych przykładowo testów przesiewowych, brak jasnych rozwiązań prawnych umożliwiających zarówno diagnozę dzieci, jak i podejmowanie interwencji w wielu sytuacjach
W celu diagnozowania dziecka z rodziny alkoholowej wychowawca- pedagog powinien posiąść specyficzną wiedzę, o:
- chorobie alkoholowej i specyfice funkcjonowania rodziny alkoholowej
- sytuacji psychologicznej dziecka oraz pozostałych członków rodziny alkoholowej
- przyczynach i mechanizmach powstawania i przejawach urazów psychicznych oraz zaburzeń w zachowaniu
- destrukcyjnych wzorach społecznego przystosowania się podejmowanych przez dzieci z rodzin alkoholowych, takich jak: bohater rodzinny, kozioł ofiarny, maskotka, niewidzialne dziecko
- koncepcjach diagnozy i pomocy dziecku oraz rodzinie z problemem alkoholowym