Społeczna 09/05 (wykłady, sobota)
AUTOPREZENTACJA CD.
OBRONNE I ZDOBYWCZE (ASERTYWNE) TAKTYKI AUTOPREZENTACJI
OBRONNE TAKTYKI
A. STOSOWANE EX POST:
- tłumaczenie się :
1. przeprosiny (deklarowanie odpowiedzialności oraz gotowości do zadośćuczynienia);
2. zachowania prospołeczne
B. UPRZEDZAJĄCE OCENĘ : samo utrudnianie
- formy samoutrudniania:
1. rzeczywiste- behawioralne: obniżanie wysiłku, nadużywanie alkoholu i leków (Kolditz,Arkin, 1982; Hobden,Pliner, 1995)
2. deklarowane: publiczne odwoływanie się do braku wysiłku, zdenerwowania itp.
ZDOBYWCZE TAKTYKI AUTOPREZENTACYJNE
Ingracjacja - autoprezenter stara się sprawić wrażenie osoby sympatycznej; aczkolwiek czasem mówi o swoich wadach- np. w celu zastraszenia, taktyka dla osób o niskiej samoocenie;
Dawanie przykładu – zachowanie na pokaz w celu dania przykładu;
Zastraszanie – służy kreowaniu swojego wizerunku jako osoby strasznej, nieobliczalnej
Samopromocja
Przypisywanie sobie zasług
TAKTYKI AUTOPREZENTACYJNE
Wg Marka Learego
I. Opisywanie siebie
• w kontaktach bezpośrednich: opowiadanie o sobie
• w kontaktach pośrednich- np. pisemne autoprezentacje w ofertach pracy, ofertach towarzyskich itp.
• opisywanie siebie z reguły polega na wybiórczym przekazywaniu informacji na swój temat- wyłączająca taktyka autoprezentacji (Goffman)
→ opisywanie siebie może polegać na :
1. Przypisywaniu sobie określonych cech: „ jestem inteligentny, uczynny…”
2. Zaprzeczaniu: „ nie jestem zabobonna, nietolerancyjna itp.”
3. Interpretowaniu przyczyn własnych zachowań – publiczne atrybucje
II. Wyrażanie siebie
• werbalnie
• niewerbalnie- poprzez gesty, mimikę twarzy
III. Manipulowanie pamięcią
• odwoływanie się do zapominania podczas interpretacji zaniedbań (np. „na śmierć zapomniałem, że pożyczyłeś mi pieniądze”)
• zniekształcanie minionych wydarzeń tak, aby usprawiedliwiały aktualne zachowania autoprezentatora (np. „pamiętam, ze on zawsze zachowywał się wobec mnie nieuczciwie, dlatego nie pożyczyłem mu notatek”)
IV. Zachowania niewerbalne
• Prezentowanie pożądanych emocji : np. radości z powodu zwycięstwa rywala, smutku z powodu jego niepowodzenia; ukrywanie zazdrości, złości, niezadowolenia;
• Niewerbalne okazywanie zainteresowania i zaangażowania, tzw.. uprzejma uwaga;
• Okazywanie braku uwagi, gdy inni popełniają gafę, mają tiki nerwowe, są chorzy psychicznie itp.
• Niewerbalne komunikowanie swojego statusu społecznego poprzez gesty, sposób poruszania się, ubiór, zajmowanie miejsca przy stole, w sali.
REGUŁY AUTOPREZENTACJI
REGUŁA SKROMNOŚCI
1. Skromne prezentowanie siebie jest zwykle oceniane korzystniej niż chełpliwe pod warunkiem, że audytorium zna rzeczywiste osiągnięcia autoprezentera
2. Prze audytorium obcym skromny utoprezenter może zostać gorzej oceniony od chełpliwego gdyż audytorium traktuje autoprezentację jak przekaz informacyjny
3. Reguła skromności częściej adresowana jest do kobiet niż do mężczyzn
4. Badania Tice i In (1995) pokazują, że ludzie nawykowo prezentują się bardziej skromnie przed audytorium znanych osób niż obcych
REGUŁA DOPASOWANIA
1. Dotyczy stopnia ujawniania informacji na temat „Ja” (poziom samootwarcia);
2. Dotyczy pozytywności samoopisu;
3. Przestrzegana jest automatycznie, poza świadomością aytoprezentatorów;
4. Silniej przestrzegana jest przez kobiety niż menów ;) z powodu silniejszej orientacji interpersonalnej wśród kobiet;
PUBLICZNE SAMOOPISY MŁODZIEŻY STUDENCKIEJ STOJANOWSKA (1998, BADANIE II)
SAMOOPISY POZYTYWNE
Średnia liczba cech
WNIOSKI: w zakresie cech pozytywnych kobiety dokonują bardziej skromnej autoprezentacji niż meni- częściej wykorzystują do samoopisu kategorię „tak samo jak oni” oraz rzadziej kategorię „więcej niż inni”
SAMOOPISY NEGATYWNE
Średnia liczba cech
WNIOSKI: w zakresie cech negatywnych kobiety opisują się bardziej pozytywnie od menów- częściej wykorzystują kategorię „mniej niż inni” oraz rzadziej kategorię „więcej ni z inni”
ATRAKCYJNOŚĆ AUTOPREZENTACJI
Z PERSPEKTYWY ODBIORCY: atrakcyjna autoprezentacja to taka, na podstawie której formułuje korzystne oceny autoprezentera;
DWA RODZAJE OCENY:
1. Afektywna- poziom sympatii do autoprezentera;
2. Poznawcza- przypisanie autoprezenterowi cech społecznie cenionych
Z PERSPEKTYWY NADAWCY atrakcyjna autoprezentacja własna, to taka, dzięki której jednostka osiąga pożądane cele: wywołuje pożądane wrażenie lub zachowania otoczenia.
Pożądane wrażenie niekoniecznie musi być pozytywne. W zależności od okoliczności jednostce może zależeć na wywołaniu wrażenia osoby słabej, nieobliczalnej, chorej czy społecznie niebezpiecznej.
BADANIA ROBINSONA I IN., 1995 r.
Oceny niektórych autoprezenterów stosujących deprecjonujący, faworyzujący i umiarkowany styl autoprezentacji
WNIOSKI:
→ w zakresie wszystkich trzech cech autoprezenter umiarkowany był oceniany najkorzystniej
→ Autoprezenter deprecjonujący siebie budził najmniejsza sympatię oraz oceniany był jako posiadający najmniej trafną samowiedzę
BADANIA VONK, 1999 r.
Ocena autoprezentera w zależności od możliwości weryfikacji jego wypowiedzi
Ocena inteligencji autoprezentera
WNIOSKI:
→ Autoprezenter faworyzujący siebie był oceniany wyżej pod względem inteligencji niż
autoprezenter deprecjonujący siebie
→ W warunkach weryfikacji wypowiedzi inteligencję autoprezenera oceniano wyśej niż w warunkach braku takiej weryfikacji
Ocena sympatii autoprezentera
WNIOSKI:
→ Sympatia do autoprezentera nie zależy tylko od treści autoprezentacji lecz także warunków autoprezentacji: faworyzowanie siebie budzi sympatię, gdy będzie wkrótce zweryfikowane
→ Skromność budzi sympatię, gdy pojawia się w warunkach nie zapowiadających weryfikacji wypowiedzi
Ocena szczerości autoprezentera
WNIOSKI:
→ Autoprezenter chełpliwy oceniany jest jako bardziej szczery niż deprecjonujący siebie
→ Deprecjonujący siebie oceniany jest jako najmniej szczery w warunkach czekającej go weryfikacji wypowiedzi (nieszczera skromność)
→ Z powodu niewysokiej oceny szczerości deprecjonujący siebie autoprezenter w warunkach weryfikacji jego wypowiedzi nie budzi dużej sympatii
AUTOPREZENTACJA W SYTUACJI PRACY
WNIOSKOWANIE O AUTOPREZENTERZE NA PODSTAWIE AUTOPREZENTACJI
Sytuacje rozmowy kwalifikacyjnej mogą być traktowane jako SKRYPTOWE- narzucające określony sposób zachowania, gdyż istnieje pożądany wizerunek kandydata nadającego się do pracy
Może wystąpić EFEKT WYSTARCZAJĄCEGO UZASADNIENIA ZEWNĘTRZNEGO wypowiedzi kandydata traktuje się jako mało wiarygodne, podporządkowane sytuacji, a nie ujawniające prawdziwe cechy
Ocena towarzyskości kandydata w zależności od treści autoprezentacji oraz charakteru pracy o jaką się stara- badania Jonesa, Gergena, Davisa, 1961
WNIOSKI:
→ Gdy kandydat deklarowal towarzyskość w pracy wymagającej tej cechy (marynarz) ocena jego towarzyskości przez odbiorców była niższa w porównaniu z pracą, w której wymagane było znoszenie samotności (lot w kosmos)
→ Gdy kandydat deklarował upodobanie do samotności wierzono mu bardziej gdy starał się o pracę marynarza niż o pracę kosmonauty
MANIPULACJA SPOŁECZNA
DEFINICJA
Jest formą ukrytego wpływu społecznego, którego celem jest wykorzystanie innych ludzi dla własnych potrzeb;
osoba manipulowana:
• nie zna prawdziwych intencji manipulatora
• wprowadzona w błąd godzi się na zachowania, które przynoszą jej szkody
10/05 (niedziela)
MAKIAWELIZM
TYP OSOBOWOŚCI
CHARAKTERYSTYKA OSOBOWOŚCI
SĄ EFEKTYWNI W SYTUACJACH
MAKIAWELIŚCI
Syndrom „chłodu”- słaba emocjonalność, silna potrzeba władzy, orientacja zadaniowa, relatywizm moralny, pesymistyczne poglądy na temat ludzi
„twarzą w twarz”; niejasnych; osobistych konfliktów emocjonalnych
NIEMAKIAWELIŚCI
„ syndrom ciepła”: emocjonalni; orientacja na ludzi; idealiści; tradycjonaliści; podatni na wpływ społeczny
Jednoznacznych pod względem obowiązujących norm postępowania
...