Fizjologia wykład 28.03.2012
Odruch z baroreceptorów aortalno-zatokowych
Pobudzenie baroreceptorów:
• wzrost ciśnienia w zakresie 80-120mmHg oraz szczyt przy 160mmHg
• pobudzone głównie pod wpływem odkształcenia ścian naczyń krwionośnych
• adaptacja przy dłużej utrzymanym podwyższonym ciśnieniu
• hamowanie ośrodka presyjnego a pobudzenie ośrodka depresyjnego
• odruchowe rozszerzenie naczyń oporowych i zwolnienie akcji serca
Odbarczenie baroreceptorów :
• zmniejszenie impulsacji z baroreceptorów
• zahamowanie ośrodka depresyjnego i naczyniowo-sercowego
• zwiększenie HR oraz kurczliwości mięśnia sercowego, kurczą się naczynia oporowe
• zwiększa się całkowity opór naczyniowy
• normalizacja ciśnienia
Krążenie narządowe:
Czynniki regulacyjne:
• aktywność metaboliczna
• ilość zużywanego O2 i substratów energetycznych
• produkcja końcowych produktów przemiany materii
Przepływ krwi:
• jest niezależny od masy narządu
• jest zależny od ciśnienia napędowego oraz oporu dla przepływu krwi
Zdolność wykorzystania rezerw tlenowych (wyjątek serce, mózg, nerki) zabezpiecza przed nagłą hipoksją tkanek
Krążenie wieńcowe
• mięsień sercowy jest zaopatrywany przez dwie tętnice wieńcowe, których ujścia znajdują się w opuszce aorty
• tętnice przebiegają pod nasierdziem dzielą się na liczne odgałęzienia w mięśniu sercowym
• lewa tętnica wieńcowa dzieli się na dwie gałęzie: t. międzykomorowa i okalająca zaopatruje LV, przedsionki i przegrodę międzykomorową
• prawa tętnica wieńcowa zaopatruje prawą komorę i przedsionek
• krew żylna odprowadzana jest przez podwójny układ drenujący naczyń żylnych – powierzchniowy i głęboki
• przepływ wieńcowy wynosi wynosi 250 ml/min czyli 5% CO
• Av-d (różnica tętniczo-żylna wysycenia krwi tlenem) wynosi w sercu 15 ml na 100ml krwi (zawartość tlenu krwi tętniczej dopływającej i żylnej wypływającej wynosi 15ml tlenu na 100ml krwi)
Krążenie mózgowe
• dopływk krwi do mózgu odbywa się przez dwie pary tętnic mózgowych
• tętnice szyjne wewnętrzne
• dwie tętnice kręgowe które łączą się w tętnice podstawną mózgu
• tętnice tworzą tzw. koło tętnicze mózgu
• mózg wymaga stałego przepływu krwi około 750 ml/min
• zatrzymanie krążenia mózgowego na 10 sek prowadzić może do utraty przytomności a po 3-4 minutach do nieodwracalnych zmian w mózgu
• regulacja przepływu krwi
• suma objętości krwi, płynu mózgowo-rdzeniowego i samego mózgu w czaszce ma wartość stałą
• autoregulacja przepływu pochodzenia miogennego oraz zależna od pCO2 w mózgu
• opór naczyń mózgowych zależny jest od ciśnienia śródczaszkowego
• wpływy humoralne – pCO2, pH, K, adenozyna, NO
Budowa i funkcje układu oddechowego
• regulacja procesów oddychania zewnętrznego (wymiany powietrza atmosferycznego pomiędzy środowiskiem zewnętrznym a płucami, transport gazów oddechowych do komórek docelowych)
• regulacja pobierania tlenu w komórkach (oddychanie wewnętrzne – wymiana tlenu i dwutlenku węgla na poziomie komórkowym)
Funkcje ukł oddechowego:
• główne funkcje:
– wymiana gazów oddechowych
– udział w utrzymywaniu równowagi kwasowo-zasadowej, głównie dzięki usówaniu CO2
• dodatkowe funkcje:
– udział w reakcjach obronnych
– udział w procesach fibrynolitycznych
– udział w procesach termoregulacyjnych
– inaktywacja amin biogennych (bradykininy, serotoniny, adrenaliny)
– konwersja angiotensyny I do angiotensyny II
Anatomia czynnościowa układu oddechowego:
lGórne drogi oddechowe (tchawica, oskrzela, oskrzeliki) → strefa przewodzącallOskrzeliki oddechowe → strefa przejściowallPrzewody pęcherzykowe, pęcherzyki oddechowe → strefa oddechowa l
Mechanika oddychania:
• wentylacja minutowa płuc jest to proces przepływu powietrza przez płuca
• proces ten jest możliwy dzięki ruchom klatki piersiowej które umożliwiają powtarzanie całego cyklu
• cykl oddechowy:
– wdech – faza czynna
– spokojny wydech – faza bierna
– natężony wydech – faza czynna
Cykl oddechowy:
1. wdech:
• jest wynikiem skurczu mm wdechowych: przepona, mm międzyżebrowe zewnętrzne
• zwiększa się obj klatki piersiowej
• obniża się ciśnienie w jamie opłucnowej
• zwiększa się objętość pęcherzyków płucnych
• obniża się ciśnienie wewnątrzpęcherzykowe
• dochodzi do powstania gradientu ciśnienie między atmosferą a pęcherzykami i ruchu powietrza do pęcherzyków płucnych
2. wydech:
• spokojny wydech jest wynikiem rozkurczu mm wdechowych
• natężony wydech jest wspomagany skurczem mm międzyżebrowych wewnętrznych, mm brzucha, biodrowo-żebrowych, czworobocznych lędźwi
• wydech zależy od sprężystości ścian klatki piersiowej oraz siły retrakcji płuc
• zwiększeniu ciśnienia w jamie opłucnej towarzyszy zwiększenie ciśnienia w pęcherzykach płucnych
• powstaje gradient ciśnień dla pokonani oporu dla przepływu powietrza i ruch powietrza do atmosfery
Jama opłucnej – opory oddechowe
Opłucna ścienna i płucna:
• błony surowicze przylegające do siebie
• jama opłucnej wypełniona jest płynem opłucnowym
• umożliwiają ślizganie się powierzchni obu płucnych względem siebie
• zmniejszenia tarcia podczas ruchów oddechowych
• umożliwiają podążanie płuc za ruchami klatki piersiowej (siły kohezji i spójności cząsteczek)
Siły retrakcji:
• siły napięcia sprężystego
• siły napięcia powierzchniowego
Siły sprężystości klatki piersiowej:
• opór niesprężysty – tarcie cząsteczek powietrza
• opór sprężysty – siła retrakcji (zapadania) płuc
• siły sprężystości klatki piersiowej
Dyfuzja gazów oddechowych w płucach
• warunkiem optymalnej wymiany gazów oddechowych jest takie dostosowanie procesów wentylacji płuc do przepływu krwi w kapilarach płucnych aby stosunek wentylacji pęcherzykowej do przepływu krwi w naczyniach krwionośnych płuc był zbliżony do wartości 0,85-1,0
• wymiana gazów oddechowych w płucach może być zależna od:
– przestrzeni nieużytecznej pęcherzyków
– fizjologicznego przecieku płucnego
– zmian w wartości ciśnień parcjalnych gazów (hipoksja)
– grubości błony pęcherzykowej i kapilarnej
– powierzchni wymiany gazów
Objętości i pojemności płuc – spirometria:
• objętość oddechowa TV= 500ml
• objętość wdechowa zapasowa IRV=3300ml
• objętość zapasowa wydechowa ERV 1000ml
• objętość zalegająca RV=1200ml
• pojemność wdechowa IC=TV+IRV= 3800ml
• pojemność życiowa VC=TV+IRV+ERV= HUJ!
Według równania gazu doskonałego, objętość danej ilości gazu zależy od temperatury bezwzględnej i ciśnienia całkowitego
Dodatkowe wskaźniki spirometryczne:
• wentylacja minutowa płuc MV=TV*częstość oddechów/min=16*0,5l/min
• maksymalna wentylacja płuc MVV=120-170l/min
• natężona pojemność życiowa FVC
• natężona objętość wydechowa jednosekundowa
• maksymalne natężenie przepływu wydechowego 10 l/sek
• maksymalna wentylacja płuc Vmax=120-160l/min
Funkcja transportowa krwi:
• oksyhemoglobina - Hb+4O2 → Hb4O8
• pojemność tlenowa krwi
Hb (g/100ml krwi) x objętość tlenu wiązana z Hb (1,34 ml O2/1g Hb)
• procentowa saturacja krwi tlenem
(całkowita objętość tlenu wiązana z Hb / pojemność tlenowa krwi) x 100
Regulacja oddychania:
Regulacja oddychania jest zależna od:
• ośrodków korowych – świadoma regulacja
• ośrodki zlokalizowane w pniu mózgu – kompleks oddechowy regulujący rytmem oddechowych i odruchową czynność układu oddechowego
Komplek oddechowy pnia mózgu:
• neurony wdechowe
• neurony wydechowe
• ośrodek oddechowy pneumotaksyczny utrzymujący rytm oddechowych
• Impulsacja do kompleksu oddechowego jest przekazywana z
– ukł siatkowatego wstępującego
– chemoreceptorów tętniczych
– obszarów chemowrażliwych mózgu
– mechanoreceptorów dróg oddechowych – receptory ołuc
Unerwienie mm oddechowych:
• nerwy pochodzące z odcinaka szyjnego – C4-C8
• nerwy z odcinka piersiowego Th1-Th7
...