OGÓLNA
Wykład 9
Stan stały
Dr inż. Agnieszka Mrozek
Instytut Chemii Ogólnej i Ekologicznej
agnieszka.mrozek@p.lodz.pl
Materia charakteryzująca się uporządkowaniem
mikroskopowym o zasięgu większym niż
pojedyncze cząsteczki
Materia
skondensowana
Materia miękka
Ciecze złożone
Ciecze proste
Ciało stałe
Układy
koloidalne
Surfaktanty
Polimery
Ciekłe kryształy
Materia skondensowana
1
Ciała stałe dzielimy na:
kryształy
kryształy plastyczne
kryształy condis
kwazikryształy
Ciało stałe może występować również w fazie
szklistej (amorficznej). Substancja stała w stanie
szklistym może być traktowana jak ciecz o
nieskończenie dużej lepkości.
Rodzaje faz w ciele stałym
Stan pełnego uporządkowania atomów lub jonów w
każdym kierunku.
Tworzenie kształtu regularnych wielościanów
wypukłych ograniczonych płaskimi ścianami;
zewnętrzna forma kryształu jest ściśle związana z
budową wewnętrzną.
Anizotropia czyli zależność ich właściwości od
kierunku (np. twardość, wytrzymałość,
przewodnictwo).
Kryształy
2
Podstawową jednostką kryształu jest komórka
sieciowa – jest to najmniejszy element
przestrzenny tworzący sieć trójwymiarową,
określany za pomocą trzech krawędzi a, b, c oraz
trzech kątów α, β, γ pomiędzy krawędziami, są to
tzw. parametry sieci przestrzennej.
Komórka sieciowa powtarza się w przestrzeni po
przesunięciu translacyjnym w kierunku jednej z
krawędzi o dowolną całkowitą ilość odległości
translacyjnych (odległość dwóch analogicznych
węzłów leżących na prostej sieciowej).
Kryształy
http://www.doitpoms.ac.uk/tlplib/crystallography3/
index.php
3
lp.
układ
parametry
kształty komórki
1
regularny
a = b = c
α = β = γ = 90
o
sześcian
2
tetragonalny
a = b ≠ c
α = β = γ = 90
o
prostopadłościan
o podstawie kwadratu
3
heksagonalny
a = b ≠ c
α = β = 90
o
γ = 120
o
prostopadłościan
o podstawie romboidalnej
4
trygonalny
a = b = c
α = β = γ ≠ 90
o
romboedr
5
rombowy
a ≠ b ≠ c
α = β = γ = 90
o
prostopadłościan
o podstawie prostokąta
6
jednoskośny
a ≠ b ≠ c
α = γ = 90
o
β ≠ 90
o
równoległościan
7
trójskośny
a ≠ b ≠ c
α ≠ β ≠ γ
równoległościan
Układy krystalograficzne
Układ regularny
4
Zjawisko występowania
różnych odmian
krystalograficznychtej
samej substancji
chemicznej. Występuje
ono wtedy, gdy ta sama
substancja może
występować w dwóch
lub nawet kilku formach
krystalicznych.
Polimorfizm
Aragonit
Kalcyt
Polimorfizm
5