Wykład IX dobrostan. 5fantastic.pl , Wykłady(1)

Dobrostan zwierząt

Wykład IX

à Indeks austriacki (Bartusska)

Ø ANI 35 podzielony jest na 5 części oceniających następujące aspekty środowiska hodowlanego:

1. możliwość ruchu

2. kontakty socjalne

3. stan podłoża (podłóg), na którym zwierzęta leżą, stoją i po których chodzą

4. oświetlenie, wentylacja i hałas (głównie wewn. budynku inwentarskiego)

5. opieka nad zwierzętami

à Każda z odmian uwzględnia powierzchnię przypadającą na 1 zwierzę

Ø dla bydła określana jest ona w ; w tabeli oceny uwzględnia się zróżnicowane zapotrzebowanie na przestrzeń u poszczególnych typów bydła: krów mlecznych rogatych i bezrogich, krów-mamek z cielętami oraz młodego bydła mięsnego

Ø w tej części ANI za „dostępną dla bydła przestrzeń” uznaje się te obszary podłogi, gdzie zwierzęta mogą swobodnie stać czy obrócić się

Ø w przypadku bydła kolejnym parametrem związanym z możliwością przemieszczania się jest możliwość położenia się, leżenia i wstawania określana jako komfortowa, umiarkowana, ograniczona lub bardzo ograniczona

Ø przy ocenie należy uwzględnić 25% największych zwierząt, u których możliwości zmiany pozycji są najmniejsze

Ø utrzymanie na głębokiej ściółce i bez stanowisk zapewnia zwierzętom komfortowe warunki pod kątem omawianego kryterium; w przypadku stanowisk dla krów autor podał minimalne wymiary stanowiska dla zwierząt o masie 600 i 700kg, rasy Siemental, Brown Swiss i HF

Ø przy systemie uwięziowym uwzględnia się wielkość stanowiska uwięziowego, jego jakość (faworyzowane są przegrody wykonane z elastycznego materiału, a zastosowanie elektrycznego trenera drastycznie obniża komfort stanowiska) oraz zakres ruchu jaki umożliwia uwiąz

Ø dla trzody chlewnej dostępną powierzchnię podaje się w , przy czym do tej przestrzeni włącza się każdy obszar, do którego zwierzęta mają wolny dostęp – także stale otwarte wybiegi

Ø w ocenie ilości dostępnego miejsca uwzględnia się, że cięższe (a więc większe) osobniki potrzebują więcej przestrzeni

Ø przy określaniu dostępnej powierzchni dla kur podaje się dwie wartości: podłogi przypadające na nioskę i ilość niosek przypadającą na 1podłogi

Ø omawiana część ANI bierze pod uwagę urozmaicenie środowiska hodowlanego, które jest ważne dla kur nieśnych i trzody chlewnej. W przypadku drobiu jest to: dostępność wyściełanej podłogi (w procentach powierzchni podłogi), umożliwiającej kurom zaspokojenie instynktu grzebania oraz ilość grzęd (w metrach przypadających na 1 nioskę)

à Tab. 4. Kryteria oceny w części „Możliwość ruchu” w wersjach ANI dla poszczególnych gatunków (Bartussek, 1995; 2001; Bartussek i wsp., 2000)

Bydło

Drób

Trzoda chlewna

kryterium

punkty

kryterium

punkty

kryterium

punkty

dostępna przestrzeń

0 do 3

dostępna przestrzeń

-1 do 3

dostępna przestrzeń

-0,5 do 3

możliwość kładzenia się, leżenia i wstawania

0 do 3

powierzchnia zaścielonej podłogi

-0,5 do 1

dostępność i jakość ściółki

-0,5 do 2

jakość i ruchomość uwiązów

0 do 2

ilość grzęd

-0,5 do 1

przyrządy do drapania

0,5 do 1

dostępność pastwiska

0 do 4,5

dostępność i jakość wybiegów zewnętrznych

0,5 do 5,5

dostępność wybiegów zewnętrznych

0 do 3,5

łącznie: 0 do 10,5

łącznie: -2 do 9

łącznie: -1 do 9

Ø dla trzody chlewnej przewidziano ocenę dostępności ściółki, która daje zwierzętom motywację do ruchu; uwzględnia się:

· ilość ściółki

· jej rodzaj

· rozdrobnienie

· sposób podania zwierzętom

Ø najwyżej oceniane są:

· mało rozdrobnione siano

· słoma

· trawa lub kompost

Ø podawane codziennie w specjalnych stojakach

Ø ponadto oceniane są możliwości drapania się czy czochrania, jakie mają zwierzęta – czy mogą korzystać ze specjalnych szczotek czy też jedynie z kantów barierek i ogrodzeń

Ø ANI dla drobiu ocenia nie tylko zsumowany czas przebywania poza kurnikiem (dni/rok) ale też wielkość okólnika i osobno wielkość pastwiska w przeliczeniu na przypadające na nioskę

Ø zwraca się też uwagę na odległość między kurnikiem a ogrodzeniem pastwiska, jako że drób niechętnie oddala się od zabudowań inwentarskich

Ø dla trzody chlewnej ocenia się powierzchnię okólnika (), ilość dni w roku jaką świnie przebywają poza chlewnią oraz oddzielnie ilość czasu spędzaną na pastwisku (w % okresu wegetacyjnego)

Ø u bydła za istotną po raz kolejny uznano ilość zawsze dostępnej dla zwierząt przestrzeni (w ), z rozróżnieniem między krowami mlecznymi rogatymi i bezrogimi, ssącymi cielętami i młodymi opasami

Ø system uwięziowy oceniono w tej kategorii najniżej na 0,5 punktu z 3 możliwych do uzyskania

Ø podobnie jak w pierwszej części indeksu brana jest pod uwagę ilość dni w roku jaką krowy spędzają na okólniku czy także na pastwisku, przy czym wyżej cenione jest pastwisko

Ø ocenie poddana jest struktura stada;

Ø faworyzuje się stada rodzinne (składające się z krów – matek bądź mamek z cielętami obojga płci, jałówek, młodych byczków i buhaja), jako że takie grupy najbardziej przypominają stada naturalne

Ø pod uwagę brany jest system pozyskiwania i chowu młodzieży

Ø najwyżej cenione jest posiadanie cieląt z własnego przychówku i umożliwianie im stałego kontaktu wzrokowego ze stadem;

Ø najniżej – częste dokupywanie młodych osobników i utrzymywanie ich w osobnym budynku

Ø do oceny kontaktów socjalnych u kur nieśnych włącza się rozmiar poszczególnych, oddzielonych od siebie grup ptaków trzymanych w gospodarstwie; grupy liczące do 200 sztuk sklasyfikowanych najwyżej

Ø ponownie rozpatruje się ilość przestrzeni dostępnej dla zwierząt w podłogi przypadających na nioskę

Ø w ocenie okólników i trawiastych wybiegów pod kątem kontaktów socjalnych uwzględniana jest:

· szerokość wyjść prowadzących z kurnika na zewnątrz (cm/ptak)

· średni dystans, jaki ptaki muszę pokonać w kurniku, by znaleźć się przy wyjściu na wybieg

· oraz wyposażenie wybiegów:

o zadaszenia chroniące przed słońcem, wiatrem i deszczem

o dostępność wody pitnej i paszy

o miejsca do kąpieli piaskowych

Ø takie udogodnienia i urozmaicenia przestrzeni mają znaczenie dla interakcji społecznych wśród kur, jako że zachęcają ptaki do aktywności i korzystania z terenów poza kurnikiem

Ø ważny jest dostęp do gniazd, poideł i karmideł, a także grzęd wewnątrz budynku inwentarskiego

Ø na wyższą ocenę systemu chowu wpływ ma też obecność kogutów w stadzie

à Tab. 5. Kryteria oceny w części „Kontakty socjalne” w wersjach ANI dla poszczególnych gatunków (Bartussek, 1995; 2001; Bartussek i wsp., 2000)

Bydło

Drób

Trzoda chlewna

kryterium

punkty

kryterium

punkty

kryterium

punkty