Rachunkowość 16 kwiecień 2003
Wykład 8
Długookresowe aktywa finansowe
Inwestycje – rozumie się aktywa nabyte w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych wynikających z przyrostu wartości tych aktywów, uzyskania z nich przychodów w formie odsetek, dywidend (udziałów w zyskach) lub innych pożytków, w tym również z transakcji handlowej, a w szczególności aktywa finansowe oraz te nieruchomości i wartości niematerialne i prawne, które nie są uzyskiwane przez jednostkę, lecz zostały nabyte w celu osiągnięcia tych korzyści
Aktywa finansowe – rozumie się przez to aktywa pieniężne, instrumenty kapitałowe wyemitowane przez inne jednostki, a także wynikające z kontraktu prawa do otrzymywania aktywów pieniężnych lub prawa do wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na korzystnych warunkach.
Instrumenty kapitałowe wyemitowane przez inne jednostki tj. np. udziały, akcje
Wynikające z kontraktu prawa do otrzymywania aktywów pieniężnych np. obligacje
Prawa do wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką tj. np. swapy, futhersy kontrakty terminowe (instrumenty pochodne)
Wycena długookresowych aktywów finansowych
1) na dzień nabycia lub powstania aktywów finansowych ujmuje się w księgach rachunkowych w cenie nabycia lub cenie zakupy, jeśli koszty przeprowadzenia i rozliczenia transakcji nie są istotne.
2) Na dzień bilansowy
a) wycena według ceny nabycia pomniejszonej o odpis z tytułu trwałej utraty wartości aktywów finansowych
b) według wartości godziwej
c) według wartości przeszacowanej – tj. cena nabycia przeszacowane do ceny rynkowej
Ad a ) Trwała utrata wartości zachodzi wtedy, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych. Uzasadnia to dokonanie odpisu aktualizującego doprowadzającego wartość składnika aktywów wynikającą z ksiąg rachunkowych do ceny sprzedaży netto, a w przypadku braku do ustalenia ….?????
Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości można zapisywać również na odwrót (ale tylko gdy takie odpis miał miejsce w przeciągu 6 miesięcy od pierwszego odpisu, a maksymalna wartość takiego odwrotnego odpisu nie może być wyższa od wartości początkowej danego składnika aktywów)
Ad b) Wartość godziwa
Ad c)kwestia rozliczenia różnic między ceną nabycia, a ceną rynkową i ujęcie różnic w górę lub dół.
Jeżeli różnica jest dodatnia to zapisujemy ją na koncie Kapitał z aktualizacji wyceny (np.
Wp = 100 zł, spada o 10 to są to koszty finansowe
1. wzrasta o 10 to są to przychody finansowe
2. wzrasta o 15 to 10 zalicza się do przychodów finansowych, a 5 do kapitału z aktualizacji wyceny)
Przykład 1
Jednostka nabywa w dniu 3.01.2002 długookresowe aktywa finansowo za cenę 100 jednostek. Ewidencja w momencie ich zakupu oprowadzona jest w cenie nabycia. Na ostatni dzień roku obrotowego (31.12.2002) cena nabycia długookresowych aktywów finansowych ukształtowała się na poziomie 90 jednostek. Trwała utrata wartości wynosi 10 jednostek. Aktywa finansowe SA przedmiotem obrotu giełdowego.
Dekretacja:
Objęcie składnika aktywów finansowych w cenie nabycia (zapłata nastąpiła gotówką kasy) 100 jednostek
Aktualizacja wartości posiadanego długookresowych aktywów finansowych na koniec roku obrotowego
W roku 2003 posiadane przez jednostkę aktywa finansowe osiągnęły wartość 95 jednostek (zmalał 5 jednostek)
Wn
Kasa
Ma
Wn
Długoterminowe aktywa finansowe
Ma
Wn
Odpis aktualizujący długoterminowych aktywów finansowych
Ma
100 (1.
1.) 100
3.) 5
10 (2.
Wn
Koszty finansowe
Ma
Wn
Przychody finansowe
Ma
2.) 10
5 (3.
Odpis aktualizujący długookresowe aktywa finansowe koryguje konto Długookresowe aktywa finansowe (tj. od saldo konta Długookresowe aktywa finansowe odejmujemy saldo konta Odpisy aktualizujące długookresowe aktywa finansowe)
Przykład 2
Jednostka nabywa w dniu 03.01.2002 długookresowe aktywa finansowe za cenę 100 jednostek. Ewidencja w momencie ich nabycia prowadzona jest w cenie rynkowej, która wynosi 105 jednostek. Na koniec roku obrotowego 2002 wartość posiadanych aktywów finansowych ukształtowała się w cenie rynkowej na poziomie 110 jednostek
Dekretacja:
1) Objęcie długookresowych aktywów finansowych
a) w cenie nabycia (zapłata gotówką) 100
b) w cenie rynkowej 105 jednostek (105 -100) = 5
2) Doprowadzenie na koniec roku obrotowego (dzień bilansowy( posiadanego długookresowych aktywów finansowych do ceny rynkowej 110 – 105 = 5
Wn
Kasa
Ma
Wn
Długoterminowe aktywa finansowe
Ma
Wn
Odpis aktualizujący długoterminowych aktywów finansowych
Ma
X
100 (1a.
1a.) 100
1b.) 5
2.) 5
Wn
Kapitał z aktualizacji wyceny
Ma
5 (1b.
5 (2
Przykład 3
Jednostka nabywa w dniu 3.01.2002 długookresowe aktywa finansowe za cenę 100 jednostek. Ewidencja w momencie bilansowych ich nabycia prowadzona jest w cenie rynkowej, która wynosi 105. Na koniec roku obrotowego 2002 wartość posiadanych aktywów finansowych ustalana się na poziomie ceny rynkowej w wysokości 95. Aktywa finansowe są przedmiotem obrotu giełdowego.
Dekretacja:
1) Objęcie długookresowych aktywów finansowych:
a) w cenie nabycia 100 jednostek (zapłata nastąpiła gotówką z kasy) 100 jednostek
b) w cenie rynkowej 105 jednostek (105 – 100 = 5)
2) Aktualizacja wartości posiadanych aktywów finansowych do wysokości 95 jednostek
a) do wysokości ustanowionego uprzednio funduszu stanowiącego różnicę między ceną nabycia a ceną rynkową 105 – 100 = 5
b) w wysokości różnicy trwałej utraty wartości nie pokrytej uprzednio utworzonym kapitałem 5 jednostek