Powierzchnia bańki mydlanej jest podwójną błoną tworzoną przez
cząsteczkę detergentu o polarnej „głowie” i niepolarnym „ogonie”.
Część niepolarna kieruje się na zewnątrz do otaczającego powietrza.
Jest to model struktury podwójnej warstwy jaką przyjmują błony biologiczne.
Struktura i funkcje błon komórkowych
Błony biologiczne:
-oddzielają komórkę od otoczenia
-są układem transportowym
-tworzą dynamiczną strukturę tłuszczów z białkami
-zawierają pompy i kanały i receptory,
które tworzą ich selektywność
-u eukariota błony oddzielające organelle
Dodatkowe funkcje błon
-magazynowanie i przekształcanie energii (
fotosynteza,
oksydacyjna fosforylacja)
-przekazywanie informacji
Właściwości błon:
-struktura warstwy o grubości 2 cząsteczek lipidu, 6 – 10 nm
-zawierają białka i lipidy w stosunku od 1 : 4 do 4 : 1 oraz cukry
-lipidy błonowe są stosunkowo małymi cząsteczkami o polarnej
głowie i niepolarnym ogonie
-zawierają specyficzne białka – pompy, kanały, receptory, enzymy
-białka i lipidy nie są związane kowalencyjnie
-są asymetryczne
-mają strukturę płynną
-większość jest elektrycznie spolaryzowana
Struktura i funkcje błon komórkowych
Lipidy
– substancje dobrze rozpuszczalne w tłuszczach i rozpuszczalnikach organicznych
Lipidy błonowe:
-kwasy tłuszczowe
-fosfolipidy
-glikolipidy
-cholesterol
Lipidy magazynujace
: -triacyloglicerole:
estry kwasów tłuszczowych
i glicerolu
Kwasy tłuszczowe
: łańcuchy węglowodorowe o różnej długości i stopniu
nasycenia zakończone grupą karboksylową
C-16
C-18
Struktura i funkcje błon komórkowych
Nazewnictwo kwasów tłuszczowych
Właściwości kwasów tłuszczowych
-Są w środowisku fizjologicznym
zjonizowane
-Zawierają zwykle 16 – 18 atomów węgla
-W tłuszczach zwierzęcych łańcuch
nie jest rozgałęziony
cis-
∆
n
-Łańcuchy nienasycone w konfiguracji cis
-Wiązania podwójne rozdzielone
-Nienasycone mają niższą temperaturę
topnienia i wrzenia
-Krótszy łańcuch i nienasycenie
podwyższa płynność
Struktura i funkcje błon komórkowych
Wybrane naturalne kwasy tłuszczowe