ZAB UKŁ OBWODOWEGO: są tutaj stos leki rozszerzające naczynia krwionośne, zmniejszają opór naczyniowy w obszarze tkanek zdrowych powodując spadek ciśnienia krwi. Zal: Analogi prostacyklin, pochodne kw nikotynowego, metyloksantyny i tzw inne leki.
ANALOGI PROSTACYKLIN: zal illoprost sts w leczeniu zakrzepowo-zatorowego zap tętnic kończyn dolnych. Epoprostenol- w zaburzeniach krążenia obwodowego, nadciśnienia płucnego, zapobiega krzepnięciu krwi w naczyniach. Leki te hamują agregację i rozpad płytek krwi, rozszerzają żylne naczynia włosowate, zwiększają przepuszczalność naczyń włosowatych, aktywują fibrynolizę. Dział niep: hipotensja, bóle głowy, zaczerwienienia twarzy, zaburzenia rytmu serca, krwawienia
POCHODNE KW NIKOTYNOWE: działają rozszerzająco na naczynia krw. W dużych dawkach działają p/miażdżycowo, zmniejszają stężenie cholesterolu, tri glicerydów i fibro genu. Są stos w lecz odleżyn, odmrożeń, w zab ukrwienia błednika, w chorobie Meniera, w odmrożeniach pobudzi na tle zab ukrwienia. Dział niep: zaczerwieniania twarzy i szyi, hipotensja, nudności, wymioty, biegunka, uszkodzenia wątroby. P/wskazania: niewydolność wątroby, niewydolność m sercowego, reakcje uczuleniowe, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, jaskra, ciąża.
METYLOKSANTYNY: Zal: PENTOKSYFILINĘ- popraiw ukrwienie naczyń włosowatych w wyniku zmniejszenia lepkości krwi, zwiększa elastyczność krwinek czerwonych, zmniejsza agregację krwinek czerwonych i płytek krwi, rozszerza naczynia krwionośne. Mech dział: jest związany z hamowaniem aktywności fosfodiestazy. Dział niep: senność, b głowy, nudności, wymioty, b żołądka. P/wskazania: zaburzenia ukrwienia OUN, choroba niedokrwienia m sercowego, skłonności do krwawień.
INNE LEKI (BUFLOMEDIL): blokuje receptory α-adreaergiczne, nieswoiście blokują jony Ca do cytoplazmy komórkowej, hamuje agregację płytek krwi. Są stos w zaburzeniach ukr kończyn, w mikroangiopatiach, w chorobie Reynolda. P/wskaz: ciąża, padaczka, skłonności do krwawień.
ZWIĘKSZAJĄCE UKR OBWODOWEGO UKŁ NERW przez BLOKOWANIE REC α-ADRENERGICZNYCH: NICERGOLINA-syntetyczna pochodna alkaloidu sporyszu, rozszerza naczynia mózgowe w wyniku blokowanie rec α-adrenergicznych. Hamują agregację płytek krwi i jest stos w zab ośrodkowego i obwodowego krążenia. Dział niep: zawroty głowy, zaczerwinieniatwarzy, senność, zab żoł-jel.
ZWIĘKSZAJĄCE UKR OUN przez blokowanie działania serotoniny: BANCYKLAN- rozkurcza mięśnie gładkie naczyń. Stos w zaburzeniach krążenia ośrodkowego na tle miażdżycy oraz w początkowym okresie zab ukr obwodowego. Dział niep: bole i zawroty głowy, nudności, wymioty, drżenia, halucynacje.
ZWIEKSZAJĄCE UKR przez BLOKOWANIE KANAŁÓW CA: FLUNARIZINA- rozszerza naczynia krwionośne, zwiększa plastyczność krwinek czerwonych, poprawia przepływ krwi przez naczynia włosowate. Jest stos w zab krążenia mózgowego i obwodowego, w chorobie Meniera. Jest stos w zapobieganiu występowania migreny. W początkowej fazie leczenia może zaburzać czynności ukł pozapiramidowego, senność, zab żoł jel, wzrost masy ciała. CINNARYZYNA- rozszerza m gładkie naczyń mózgowych w wyniku blokowania kanałow Ca, jest słabym antagonistą receptora H1. Stos w leczeniu zab błednika, w chorobie Meniera, w chorobie lokomocyjnej. Dział niep: sennośc, zab żoł-jel.
ZWIEKSZAJĄCE UKR przez ROZKURCZ M GŁADKICH NACZYŃ WŁOSOWATYCH: VIRIPOCETYNA- stos w zab ukr ośrodkowych i obwodowych naczyń. Dział niep: zab żoł-jel, skórne reakcje alergiczne.
ANALOGI PROSTAGLANDYN i inne leki DZIAŁAJĄCE NA NACZYNIA KRWIONOŚNE: ALPROSTADIN- jest syntetycznym analogiem prostaglandyny E1. Rozszerza naczynia krwionośne, hamuje agregacje płytek krwi, zwiększa kurczliwość mięśni gładkich przewodu pokarmowego i macicy, obniza ciśnienie krwi i powoduje odruchowe przyspieszenie serca. Stos jest do utrzymania drożności przewodu Batala. Dział niep: wzrost temp ciała, b głowy, drgawki, hamowanie agregacji płytek krwi, obniżenie stęż potasu we krwi.
LEKI STOS W ZAB WZWODU: SILDENAFIN- jest inhibitorem izoenzymu PDE2 fosfodiesterazy. p/wskazania: choroba serca wątroby, zawał m sercowego, niskie ciśnienie krwi, nie może być stos jednocześnie z malsidaminą i azotanami, u kobiet w ciąży i młodzieży poniżej 18 r życia.
MIGRENA: charakteryzuje się występowaniem napadowych jednostajnych bólów głowy poprzedzających tzw aurę. Mogą być to sensacje wzrokowe, słuchowe, nudności. Przyczyną migreny są zab naczyniowo0ruchowe. Jest to związane ze uwalnianiem serotoniny. Mogą być też bóle Hantona- jest to tzw migrena czerwona. W lecz napadów migreny mogą być stos różne leki: kw acetylosalicylowy i inne niesteroidowe leki p/zap, kw acetylosalicylowy w poł z kofeiną, blokery rec histaminowego i serotoninowego, leki pobudzające rec serotoninowe 5-HT1, leki uspokajające, leki rozszerzające naczynia. ALKOLOIDY SPORYSZU: są stos w lecz migreny, hamująco wpływają na rec α-adrenergiczne, serotoninergiczne i dopaminergiczne. Zaliczamy tutaj: ERGOTAMINE ( wywołuje skurcz naczyń) i DIHYDROERGOTAMINA(rozszerza naczynia). Alkoloidy sporyszu mogą przerywac napad migreny i zapobiegać jej występowaniu. Nie należy ich stos długotrwale ze wzg na rozwój tolerancji. Po odstawieniu objawy mogą się nasilić. Mech dział: jest związany z hamowaniem rec 5-HT2 zapobiegają i przerywają przez hamowanie rec 5-HT1γ. Pobudzają ośrodek wymiotny na skutek działania bezpośredniego a obwodowo działają kurcząco na mięśnie macicy. Dział niep: skurczowe reakcje uczuleniowe, niewydolność wieńcowa, nudności wymioty. LEKI BLOKUJĄCE REC SEROTONINOWE: METYSERWID: antagonista rec serotoninowego, powoduję ciężkie dział niep w postaci zwłóknienia otrzewnej, opłucnej, osierdzia, nudności, senność, wymioty, euforie, halucynacje.
LEKI POBUDZAJĄCE REC SEROTONINOWE 5HT1: SYMATRIPTAN-wywołuje skurcz naczyń mózgowych. Nie może być stos profilaktycznie do zapobiegania napadom. Może być tylko stos do przerywania napadów. P/wskazania: dzieci, osoby starsze, nadciśnienie, choroba serca. Nie należy prowadzić pojazdów i obsługiwać maszyn. Dział niep: wzrost ciśnienia krwi, zawroty głowy, senność, bóle w klatce piersiowej. HAMUJĄCE REC SEROTONINOWE, HISTAMINOWE, MUSKARYNOWE: PIZATOFEN- antagonista rec H1. Hamuje rec serotoninowe i muskarynowe. Stos w zapobieganiu napadom nie jest skuteczny w przerywaniu napadów migrenowych. Dział niep: senność, zmęczenie, wzrost apetytu i masy ciała. IMPAZACHROM- stos w lecz migrenowych bólach głowy i ich zapobieganiu. Dział niep: zabarwienie moczu na czerwono- brązowo, wysypki alergiczne.
STOS W NIWYDOLNOŚCI ŻYLNEJ KONCZYN DOLNYCH: w niewydolności żylnej kończyn dolnych możemy stos leczenie uciskowe, obliteracyjne, chirurgiczne, farmakoterapię, miejscowe leczenie owrzodzeń skórnych. W farmakoterapii zast mają leki pochodzenia roślinnego, wyciągi z kasztanowca zawierające flawonoidy i saponiny tri terpenowe. KASZTANOWIEC zawiera: es cynę, kumarynę, espulinę, espuletynę. Działa p/wysiękowo i p/obrzękowo. Substancją czynną jest tokserutyna.
Mech dział flawonoidów: polega na hamowaniu zwiększonej przepuszczalności naczyń włosowatych. Działają p/zap, hamują agregacje płytek krwi i antyoksydacyjnie. Są stos w lecz: zespołu pozakrzepowego w zylakach, obrzęku limfatycznym, hemoroidach, przewlekłej niewydolności żylnej kończyn. Dział niep: nudności, wymioty, bóle brzucha, zaczerwienienia twarzy, bóle głowy.
ZWIĘKSZAJĄCE KURCZLIWOŚĆ M SERCOWEGO: W lecz wszystkich postaci niewydolności krążenia pochodzenia sercowego są stos glikozydy nasercowe. GRUPA I: krótkodziałające, niekumulujące się , stos pomocniczo: glikozydy konwalii – konwalatoksyna, glik miłka- adonitoksyna, glik oleandra, cebuli morskiej, glik strofantusa- strofantyna. GRUPA II: o średniem czasie dział i średnim czasie kumulacji: lanatozyd C, digoksyna, di toksyna. GRUPA III: o długim i silnym działaniu, silnie kumulujące: lanatozyd A, acetylodigitoksyna, digitoksyna. Mech dział związany jest z 3 punktami uchwytu. Działają kardiotropowo, parasympatycznie i moczopędnie. Działania: kardiotropowe i parasympatykomimetyczne przejawia się nasercowym działaniem chronotropowym (-), dromotropowym(-), inotropowym(+), tono tropowym(+), bakmatropowym(+). Mech dział KARDIOTROPOWEGO polega na hamowaniu aktywności pompy sodowo-potasowej. Działanie moczopędne poprawia parametry krążenia przez zmniejszenie obniżenia wstępnego i związane jest z hamowaniem zwrotnego wchłaniania jonu sodowego w nerkach. Glikozydy stos są w: niewydolności krążenia pochodzenia sercowego, niewydolności krążenia z migotaniem przedsionków i szybką czynnością komór w częstoskurczu nadkomorowym. P/wskazania: blok zatokowo-przedsionkowy, przedsionkowo-komorowy I i II stopnia, częstoskurcz komorowy i niewydolność nerek. Glikozydy należą do leków o dużej toksyczności ze wzg na małą różnice miedzy dawką leczniczą i toksyną. Objawy przedawkowania: wymioty, biegunka, brak łaknienia, bezsenność, zaburzenia wzroku, blok przedsionkowo-komorowy, częstoskurcz komorowy. Długotrwałe stos prowadzi do ginekomastii. Glikozydy wchodzą w reakcje z innymi lekami, nasilają działanie niepożądane m.in. chinidyny, powstaje hipokalenia łączona z lekami pętlowymi moczopędnymi. Zatrucie glikozydami leczy się obniżając dawkę, obniżenie jonów Ca za pomocą zw nelatujących.