Zamiast wstępu
„Ziemię mamy tylko jedną” – dlatego od najmłodszych lat musimy kształtować u dzieci postawy proekologiczne, budzić ich świadomość ekologiczną oraz miłość i szacunek do wszystkiego co je otacza. Można to robić w różny sposób, jednak najlepsza, najskuteczniejsza w wieku przedszkolnym jest nauka poprzez działanie i przeżywanie.
Pogłębiający się niepokój o losy Ziemi łączy ze sobą wiele grup społecznych. W swej działalności szukają one różnych dróg prowadzących do poprawy życia na naszej planecie.
Wśród zwolenników jej ochrony coraz większy zespół tworzą nauczyciele – dbający o wiedzę i wychowanie młodych pokoleń. Działania nauczycieli, już w przedszkolu, są niepowtarzalną szansą kształtowania nowych, przyjaznych naturze postaw.
Od najwcześniejszych lat życia człowieka, trzeba kształtować jego sposób myślenia i zachowania.
Dziecko wychowane w potrzebie kontaktu z przyrodą, nauczone proekologicznego myślenia, w wieku dojrzałym jest w stanie naprawić lub zneutralizować negatywne skutki gospodarowania jego poprzedników na Ziemi.
Edukacja ekologiczna dzieci stanowi w czasach obecnych jedno z podstawowych wyzwań przed jakimi staje nauczyciel. Szczególnej wagi nabiera ona w warunkach województwa śląskiego, gdzie dziecko od najmłodszych lat narażone jest na negatywne skutki oddziaływania zanieczyszczeń, a z drugiej strony jest świadkiem i obserwatorem zmian jakie na wskutek tych zanieczyszczeń zachodzą
.Edukacja ekologiczna to nie tylko budzenie świadomości ekologicznej. Dzięki poznawaniu przyrody, problemów z nią związanych, zależności panujących w środowisku dziecko uczy się myślenia przyczynowo-skutkowego, wzbogaca swoje słownictwo, rozwija mowę i postrzeganie, uczy się wyrażania myśli, formułowania wniosków i opinii.
Wychowanie przez obcowanie z przyrodą posiada również aspekty wychowawcze i moralne. Dziecko poznając przyrodę nabiera do niej osobistego stosunku. Opiekując się roślinami i zwierzętami uczy się odpowiedzialności, cierpliwości i wytrwałości. Uczy się szacunku do wszystkiego co je otacza.
Prowadząc zajęcia z zakresu edukacji ekologicznej trzeba sobie stworzyć jakąś bazę. Spróbowałam zebrać wiersze oraz inscenizacje na temat ochrony środowiska z różnych dostępnych mi źródeł. Sama również próbowałam pisać wiersze na ten temat. Niektóre z wierszy są piosenkami, nut zaś należy szukać w podanej bibliografii. Wiersze zawarte w inscenizacjach mogą być wykorzystane oddzielnie.
Mam nadzieję, że zaprezentowany niżej zbiór wierszy i inscenizacji wzbogaci warsztat pracy nauczycieli, a tym samym zajęcia z zakresu edukacji ekologicznej, uwrażliwi dzieci i zakorzeni w nich troskę o środowisko, w którym żyją.
ZBIÓR WIERSZY NA TEMAT OCHRONY ŚRODOWISKA
Gabriela Skrzypczak
RATUJMY ZIEMIĘ
Ziemię mamy tylko jedną
Więc szanujmy Ją,
Bo cóż z nami stanie się,
Gdy zniszczymy własny dom.
Giną ptaki i zwierzęta,
Giną drzewa w lesie,
Nic nie robiąc, wciąż czekamy
Co nam los przyniesie?
Dość lenistwa – ruszmy razem
I działać zacznijmy,
Żeby żyć móc na tej Ziemi
Więzy zacieśnijmy.
Chrońmy lasy, chrońmy wodę,
Dbajmy o przyrodę,
Uczmy kochać las i łąkę
Pokolenia młode.
Gabriela Skrzypczak
OBIETNICA
My mali Strażnicy Przyrody
Ziemio dziś obiecujemy Tobie:
Chronić twe pola i łąki
Dbać o żuki i biedronki
Chronić twe morza i wody
Nie zanieczyszczać przyrody.
Dbać o zwierzęta, rośliny
Nie znęcać się nad nimi.
Karmić, poić i podlewać
Wciąż sadzić młode drzewa.
Aby, gdy odejdziemy -
Ziemia nadal istniała
I swym wyglądem
wszystkim Raj przypominała.
Gabriela Skrzypczak
PAMIĘTAJ – NIE TYLKO OD ŚWIĘTA
Przyrodo moja, kochana przyrodo
Tobie dziś daję honoru słowo,
Że będę o Tobie zawsze pamiętał
Nie tylko w dniu Twojego święta.
W środę, wtorek i niedzielę
Będę krzyczał „Szanuj zieleń!”
W czwartki, piątki i soboty
Zabiorę się do roboty.
Śmieci będę zbierał,
Później segregował.
Wysiłku i trudu
Nie będę żałował.
I już nowe mam zadanie
Światła i wody - oszczędzanie
Kto o tych wszystkich sprawach pamięta,
Szanuje naszą Ziemię nie tylko od święta.
Gabriela Skrzypczak
W CZYSTOŚCI SIŁA
Przyrodo moja, przyrodo kochana,
Martwię się o ciebie od samego rana.
O twe lasy, pola, łąki,
Wilki, żaby i skowronki.
Chcę – byś zawsze czysta była
Bo w czystości Twoja siła
Gabriela Skrzypczak
ZWIERZĘ NIE JEST RZECZĄ
Koniku kary, koniku kochany
Powiedz mi, co się dzieje,
Dlaczego smutne masz oczy?
Gdy spojrzysz na te knieje.
Tyrałem całe lata
Na polu u gospodarza,
A kiedy z sił opadłem
Przypatrz się – to się zdarza.
Nie mają dla mnie szacunku,
Ani grama litości
Transportem na rzeź mnie wiozą
Na mięso i na kości.
W nieludzkich warunkach,
W ciasnocie,
W smrodzie, na wielkim wozie
Nie pozwól bym tak zginął
To się zdarzyć nie może.
I chociaż jestem zwierzę
Ja także stworzenie Boże.
Jeśli nie ty człowiecze
- to któż mi dopomoże.
Bożena Forma
ZIEMIA
Nasza Ziemia to piękna kraina,
na niej skały, lądy, morza.
Wiele różnych przedziwnych zjawisk,
i tajemnic w sobie chowa.
Wszyscy zawsze dbajmy o Ziemię,
aby oazą dla nas była.
By jej człowiek nie zaśmiecał,
pełnią życia nam tętniła.
Brudna woda, nieczyste powietrze,
precz spaliny, nieczyste odpady.
Więcej tego nikt z nas już nie chce
nowe trzeba mieć zasady.
Wszystkie żale dziś ludziom ogłaszaj
Niechaj ciągle o ciebie dbają.
Nasza Ziemio niech cię mieszkańcy
Wciąż z odpadów oczyszczają.
.
Wiktor Lelewa
ŻYJ Z PRZYRODĄ W ZGODZIE
Na wycieczce, na kolonii,
Tam, gdzie rzeka, tam, gdzie las,
Skarbów ziemi trzeba bronić
Kwiatów, zwierząt, drzew i gniazd.
Żyj z przyrodą w zgodzie!
Odsuń od niej zło!
I pamiętaj, co dzień,
Żeby chronić ją.
Żyj z przyroda w zgodzie!
To wspaniała rzecz:
Na ziemi, na wodzie
Warto druhów mieć.
Żyj z przyroda w zgodzie!
To przynosi plon!
Wszystkim się z nią podziel,
Jej bogactwa chroń!
Czy to stary, czy też młody,
Liść i człowiek, ryba, ptak,
Każdy cząstka jest przyrody,
Więc śpiewajmy wszyscy tak:
Żyj z przyrodą w zgodzie...
Teresa Fiutowska
W PRZEDSZKOLNYM OGRODZIE
Tu w przedszkolnym ogrodzie,
a bywamy w nim co dzień,
oglądamy i krzewy i drzewa.
I widzimy u góry niebo słońce i chmury,
i słyszymy, gdy ptaszek nam śpiewa.
Kto się bardzo postara
może spotkać tu zaraz
bardzo małe ruchliwe zwierzęta.
By mrowiska nie ruszać,
a motylka nie płoszyć –
o tym każdy przedszkolak pamięta.
A po deszczu ulewnym,
kiedy mokro jest w ziemi,
dżdżownic wiele na piasek wychodzi.
Kret wychodząc z kopczyka,
wśród nas szybko przemyka
i w futerku po trawie już chodzi.
Pachnie trawa i ziemia –
w tym dziwnego nic nie ma
bo i kwiaty nam pachną na co dzień.
I choć chwasty pod płotem,
mamy wielka ochotę
pozachwycać się naszym ogrodem.
Teresa Fiutowska
SZALONA WYLICZANKA
Wielkie dziś sprzątanie świata,
Czarownica z miotłą lata,
Z nią czarownic innych chmara
Łysą Górę sprzątnie zaraz.
Baby Jagi nie próżnują
I łopaty już szykują,
Zamiast straszyć małe dzieci
Na łopaty wezmą śmieci.
W piekle diabły też pracują
Wszystkie kotły w nim szorują
Ogonami wycierają
I już czysto w piekle mają
Dzielne skrzaty to krasnale
Także się nie lenią wcale,
A, że długie brody mają
To świat nimi zamiatają
Teresa Fiutowska
ROZMOWY Z KROPLĄ WODY
-Jestem kropla, bardzo potrzebna, kropla wody.
-Komu ?
-Ludziom.
-Do czego?
-Do picia, mycia i gotowania, zmywania naczyń
i do sprzątania.
-Skąd przychodzisz kropelko?
-Z rzeki.
-Oj, to nie jesteś czysta,
bo do rzeki wpadają ścieki.
-W goście brudna nie przychodzę.
Piorą mnie do czysta w drodze.
-Jaką odbywasz drogę?
-Przez różne sitka, filtry i rury,
płynę coraz bardziej czysta
o dziwo do góry.
-Twoja czystość warta pochwały...
-Moja? To wielu ludzi trud niebywały,
by do picia, do prania, do mycia
dla was i ludzi wszystkich
nie zabrakło nigdy w kranach
wody czystej.
Marlena S./lat 10/
PROŚBA ZIEMI
Moi kochani bardzo was proszę
Abyście dbali o mój stan.
Nie zaśmiecajcie mnie papierami.
...