1. Lokalizacja przedsiębiorstwa i plan generalny zagospodarowania terenu
Systemy zaopatrzenia i dystrybucji
Ważną cechą systemu przetwórczego jest sprawność, z jaką jego produkt trafia do odbiorców.
Sposób pozyskiwania zasileń i dystrybucji ma wpływ na:
a) całkowity koszt wyrobu/usługi;
b) liczbę klientów, do których można dotrzeć;
c) lokalizację organizacji i jej jednostek;
d) sposób zaprojektowania zakładów produkcyjnych.
Każdy potencjalnie dostępny zakład musi być traktowany jako element systemu dostaw materiałów i dystrybucji wyrobów po to, by strategia pozyskiwania właściwych materiałów wejściowych i osiągania pożądanych efektów została optymalnie wyznaczona.
Strategia lokalizacji
Należy zróżnicować problem wyboru lokalizacji ogólnej od wyboru lokalizacji szczegółowej:
lokalizacja ogólna – wybór terenu czy regionu,
lokalizacja szczegółowa – wskazanie miejsca, działki czy parceli usytuowanej na jego obszarze.
Najpierw określa się region, a następnie przeprowadza się badania szczegółowe w celu znalezienia potencjalnych działek.
Niektóre czynniki wpływające na wybór lokalizacji:
1. Bliskość rynku zbytu. Zwłaszcza dla usług.
2. Integracja z innymi jednostkami danej organizacji.
3. Dostępność siły roboczej o odpowiednich kwalifikacjach. Na ogół staje się przed wyborem pomiędzy lokalizacją, gdzie istnieje odpowiednio wykwalifikowana siła robocza, a lokalizacją, gdzie łatwo pozyskać można pracowników niewykwalifikowanych.
4. Dostępność udogodnień infrastruktury socjalnej: transport pasażerski i kolejowy itp.
5. Dostępność dróg transportowych.
6. Dostępność uzbrojenia terenu. Należy rozpatrzyć dostępność sześciu głównych rodzajów uzbrojenia terenu:
a) doprowadzenie gazu,
b) doprowadzenie energii elektrycznej,
c) zaopatrzenie w wodę,
d) odprowadzenie ścieków,
e) usuwanie odpadów,
f) system łączności.
7. Dogodność warunków klimatycznych i właściwości terenu.
8. Przepisy lokalne. Należy sprawdzić, czy nie narusza się jakichkolwiek przepisów lokalnych (odpady ciekłe, dzierżawa terenu itp.)
9. Miejsce na rozbudowę.
10. Wymagania bezpieczeństwa. Dla urządzeń lub instalacji tworzących potencjalne zagrożenie zaleca się lokalizację w miejscach odosobnionych.
11. Koszty parceli. Są najwcześniej ponoszone. Mają swoją wagę; choć osiągnięcie natychmiastowych korzyści nie powinno przesłaniać powodzenia planów długoterminowych.
12. Sytuacja polityczna, kulturalna i ekonomiczna.
13. Dotacje specjalne, podatki lokalne i bariery eksportowo-importowe. Lokalizacja fabryk za granicą w celu uniknięcia trudności towarzyszących eksportowi znajduje wielu zwolenników. Niektóre firmy stosują z powodzeniem tę metodę na całym świecie.
Metody oceny miejsca lokalizacji
Po zidentyfikowaniu kluczowych czynników, kończy się faza określenia lokalizacji ogólnej, a zaczyna się szczegółowy wybór jednej z kilku parceli.
Zaleca się technika oceny, polegającą na szeregowaniu ważonych czynników lokalizacji.
Zasady ogólne:
1. Przeanalizować różne czynniki wyboru lokalizacji i przydzielić im wagi odzwierciedlające ich znaczenie w rozpatrywanej sytuacji. Najmniej istotnemu czynnikowi można przydzielić wagę 1, wszystkim innym czynnikom przyporządkować wielokrotność tej jednostki.
2. Przeanalizować każde z miejsc lokalizacji oceniając je z punktu widzenia każdego z czynników.
3. Przydzieloną ocenę mnożymy następnie przez odpowiedni współczynnik wagowy, a iloczyny sumujemy dla każdego z możliwych miejsc lokalizacji.
Sumy wskazują na stopień atrakcyjności możliwych miejsc.
Rezultaty analizy hipotetycznej sytuacji przedstawia poniższa tabela.
Czynnik
Współczynnik wagowy
Ocena miejsca lokalizacji zakładu
A
B
C
D
E
Bliskość
6
3
18
3
18
2
12
5
30
1
6
Integracja
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
Siła robocza
9
1
9
5
45
4
36
2
18
3
27
Infrastruktura socjalna
6
1
6
2
12
4
24
5
30
3
18
Transport
4
5
20
...