Wykłady z ubezpieczeń całość, Studia Finanse i Rachunkowość FiR UMCS, Ubezpieczenia - dr hab. T. Bednarczyk

//-->.pos {position:absolute; z-index: 0; left: 0px; top: 0px;}Angela Lewandowska FiR II rok Io– Ubezpieczenia dr hab. T. BednarczykWY 1 - 19.02.2014 r.Nauka o ubezpieczeniach– jest nauką interdyscyplinarną. Dużą rolę odgrywa w niej statystyka ubezpieczeniowa irachunek prawdopodobieństwa. W ubezpieczeniach wykorzystuję się także elementy prawa, finansów, zarządzania,psychologii a nawet kryminologii (nauki medyczne). Kryminologia odnosi się do nieuczciwych klientów, którzywyłudzają.Dyscyplina naukowa ekonomii mieście się w obszarze nauk społecznych. Mamy 3 dziedziny:Dziedzinę nauk społecznychDziedzinę nauk ekonomicznychDziedzinę nauk prawnychZ kolei w dziedzinie nauk ekonomicznych wyróżnia się 4 dyscypliny naukowe:EkonomięFinanseNaukę o zarządzaniuTowaroznawstwoObszary badawcze– Ekonomia jest nauką, bada procesy zachodzące w sferze realnej gospodarki. Finanse todyscyplina naukowa w dziedzinie nauk ekonomicznych, która bada procesy kreowania oraz ruchu strumienipieniężnych na tle obrotu towarowego, regulowania roszczeń finansowych, w celach spekulacyjnych oraz na tleobrotu ryzykiem.Ubezpieczenia to jedna z dyscyplin szczegółowych dyscypliny naukowej, finanse obok takich dyscyplin jak:Finanse publiczneSkarbowośćFinanse przedsiębiorstwFinanse zarządczeBankowośćUbezpieczeniaFinanse międzynarodoweTeorie ryzyka kapitałowegoUbezpieczenia w aspekcie finansowym– Ubezpieczenia są to przepływy pieniężne na tle ochrony ubezpieczeniowejujęte w odpowiednie formy organizacyjno- prawne.System finansowy ubezpieczeń jest jednym z elementów szeroko rozumianego systemu finansowego.Klasyfikacje ubezpieczeń– ubezpieczeniagospodarcze,które są elementami finansów rynkowych. Wyróżnia się tutajubezpieczenia osobowe i majątkowe. Ubezpieczeniaspołeczne,które są elementem finansów publicznych.Definicja ubezpieczeń L. Mayersona (1962r. )– Ubezpieczenie jest to „urządzenie finansowe” mające na celuzastąpienie nieznanej lecz dużej straty, małą i znaną stratą, czyli składką ubezpieczeniową.Czym są ubezpieczenia w praktyce?– Ubezpieczenia są instrumentem zapewniającym bezpieczeństwo finansowegospodarstw domowych i przedsiębiorstw w sytuacji wystąpienia określonych zdarzeń losowych przynoszących stratyna dobrach majątkowych i osobistych.Generalnie ubezpieczenie nie jest instrumentem powiększającym kapitał lecz rekompensującym uszczerbek.Wyjątek – ubezpieczenia na życie z funduszami kapitałowymi.Elementy bezpieczeństwa finansowegoDochodyMajątekWydatkiOszczędnościStraty?1|S tr o n aAngela Lewandowska FiR II rok Io– Ubezpieczenia dr hab. T. BednarczykEkonomiczne skutki zdarzeńOsobowo – majątkowe– szkody lub obciążenia finansowe wskutek: śmierci, chorób, wypadków, długiegożycia po okresie aktywności zawodowej.Czysto majątkowe:oStrata/zysk w mieniu lub dochodachoZobowiązania ( w tym odpowiedzialność cywilna)Zaburzona piramida demograficzna. Ubywa nam płatników składek. Odpowiedzialność cywilna- musi zadość uczynić.WY 2 - 26.02. 2014 r.Ubezpieczenia w świetle teorii potrzeb -Ubezpieczenie jest formą zaspakajania potrzeb finansowych trojakiegorodzaju:związanych ze stratami losowymi w majątku (szkodybezpośrednie– poszkodowany jest zubożony),związanych z utratą spodziewanego zysku lub dochodu (szkodapośrednia– poszkodowany nie staje siębogatszy – utracone korzyści)związanych z pojawieniem się określonych zdarzeń wywołujących nowe potrzeby finansowe np.: choroba,niezdolność do pracy, urodzenie się dziecka czy dożycie do wieku emerytalnegoIstota ubezpieczeń na życie -Ubezpieczenia na życie pozwalają na utrzymanie równowagi ekonomicznejgospodarstw domowych w sytuacjach przedwczesnej śmierci żywiciela rodziny lub dożycia przez ubezpieczonegowieku emerytalnego.Definicje ubezpieczeń c.d.1) z punktu widzenia jednostki narażonej na ryzyko – ubezpieczenie jest tousługa.2) z punktu widzenia podmiotu świadczącego ubezpieczenie – określonadziałalność biznesowa.3) z punktu widzenia prawa – określonaumowa cywilna, dwustronnie zobowiązująca.Ubezpieczenia społeczne nie są umową, przystępuje się do nich z mocy prawa.4)z punktu widzenia ekonomii i finansów –przepływy pieniężne na określonym tleUbezpieczenie jako usługa -Usługa ubezpieczeniowa polega na możliwościtransferu skutków ryzyka nawyspecjalizowany podmiot.Do ubezpieczenia nadaje się jedynie ryzyko czyste -Ryzyko czyste jest to niebezpieczeństwo wystąpienia zdarzeńlosowych, czyli zdarzeń od nasniezależnych, niezamierzonych,których skutki mogą wywołać straty majątkowe iosobowe bez żadnej szansy na wygraną.Przykładami ryzyka czystego są takie niebezpieczeństwa i zagrożenia jak pożar, kataklizm.Ryzyko, które przejmują ubezpieczyciele -Nazywane jest ryzykiem ubezpieczeniowym.Jest to ryzyko, którego częstość zdarzeń oraz średnia szkodowość są wysoce przewidywalne.Ma następujące atrybuty:możliwość (brak pewności) pojawienia się straty lub szkodynadzwyczajność (losowość – żadna za stron nie może mieć na nie wpływu)mierzalność niepewności prawdopodobieństwem statystycznym a strat w pieniądzu.Nie każde ryzyko czyste jest ryzykiem ubezpieczeniowymDo ubezpieczenia nie jest przyjmowane ryzyko spekulatywne– jest ono zawsze podejmowane bardziej lub mniejświadomie. Jest rezultatem działań, które są podejmowane w nadziei na przysporzenie korzyści, chociaż mogąprzyczyniać się do podniesienie strat. Ryzyko spekulatywne niesie ze sobą 3 możliwości:StratęZyskBrak straty lub zyskuDefinicja oparta na teorii szkód– ubezpieczenie jest to „urządzenie gospodarcze” mające na celu wyrównywaniefinansowe szkód wyrządzonych na majątku przez różne zdarzenia losowe. [A. Wagner]2|S tr o n aAngela Lewandowska FiR II rok Io– Ubezpieczenia dr hab. T. BednarczykPodział zdarzeń losowych– Zdarzenia losowe dzielą się na wypadki losowe (traktowane jako zdarzenia negatywne)oraz szczęśliwe trafy.Pojęcie:Wypadki losowe sensu stricto (powodujące uszczerbek w mieniu lub utratę mienia)Nieszczęśliwe wypadki (powodujące utratę na dobrach osobistych człowieka, czyli utratę zdrowia, życia lubjego zdolności do pracy)Szczęśliwe trafy, np. dożycie do wieku emerytalnego, urodzenie się dziecka.Klasyfikacja zdarzeń losowych:Klęski żywiołowe np. huragany, powodzie itp.Zaburzenia społeczne np. kradzieże z rozbojemAwarie techniczneWypadki komunikacyjneWypadki przy pracyNieszczęśliwe wypadki (NW)Odpowiedzialność cywilna na zasadzie winy lub ryzykaInne, np. ryzyka biotyczne, ekscentryczne oraz niektóre finansowe (bankructwo dłużnika)Definicja prof. Łazowskiego– ubezpieczenie jest to „urządzenie gospodarcze” zapewniające pokrycie przyszłychpotrzeb majątkowych wywołanych przez zdarzenia losowe, w drodze rozłożenia ciężaru tego pokrycia na wielejednostek, którymi zagrażają te same zdarzenia.Mechanizm działania:1) Podział strat poniesionych w tym samym czasie przez względnie mały procent zbiorowościubezpieczeniowych2) Ci co nie doznają szkód finansują tych, którzy takie szkody ponieśli i zwiększa się bezpieczeństwo całejuczestniczącej zbiorowości.WY 3 – 05.03.2014r.Najbardziej ogólny podział ubezpieczeń -Ubezpieczenia:- społeczne (socjalne)- gospodarcze (komercyjne)Ubezpieczenie społeczne -Jest to metoda ochrony sytuacji życiowych obywateli, wynikająca bezpośrednio z art. 67Konstytucji RP.Z konstytucji wynikają prawa do świadczeń dla ludzi objętych ubezpieczeniem (pracowników), po spełnieniuokreślonych warunków.Ryzyko ubezpieczeniowe (społeczne) -emerytalne:zaprzestanie pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego 60/65 podwyższony do 67 lat obecnie (przyzwoleniena zaprzestanie ) <-ryzyko emerytalneObecnie bez konieczności zakończenia umowy o pracęrentowe:ryzyko niezdolności do pracyPołączenie elementu biologicznego i ekonomicznego (stan zdrowia -> strata zdolności zarobkowania)niezdolność do pracy (całkowita/częściowa) – utrata zdolności -> brak rokowańchorobowe:(czasowa = nietrwała) niezdolność do pracy z powodu choroby = brak zdrowiaTrwała niezdolność chroniona przez ubezpieczenie rentowe3|S tr o n aAngela Lewandowska FiR II rok Io– Ubezpieczenia dr hab. T. Bednarczykwypadkowe:Ryzyko związane z utratą zdolności do pracy w wyniku wypadku przy pracy/podczas wykonywania czynnościzrównanych z pracą.Przymusowe albo mu się nie podlega.Rodzaje świadczeń:zasiłek chorobowyemeryturarentadodatek pielęgnacyjnyzasiłek macierzyńskiCechy:charakter przymusowy – zabezpieczenie praw podmiotowych pracownikówprawo do świadczenia i jego wysokość ustalone ustawowoŹródła finansowania:Środki na świadczenia pochodzą ze składek ubezpieczonych lub ubezpieczającegodostosowanych do rodzajów ryzykaZasady podlegania ubezpieczeniom społecznymKatalog zamknięty:zasada obowiązku i przymusuzasada dobrowolności (zgłoszenie)zwolnienie na zasadzie „zbiegu tytułów”Ubezpieczony:osoba fizyczna podlegająca chociaż jednemu z ubezpieczeń społecznych, przede wszystkim pracownikzatrudniony w oparciu o umowę o pracę.Płatnik:w bardzo wąskim rozumieniu – osoba zobowiązana do wpłacania składek ubezpieczeniowych (do ZUS), m.in..pracodawca, przedsiębiorca zobowiązany do płacenia składek na własne ubezpieczenia, powiatowy urząd pracy – wstosunku do bezrobotnychObowiązek ubezpieczenia emerytalno-rentowego, wypadkowego i zdrowotnegoPracownicy zatrudnieni w oparciu o umowę o pracę (niezależnie od ilości umów oraz ustalonego prawa doemerytury lub renty);Zleceniobiorcy, wtedy gdy jest to jedyny tytuł do ubezpieczeń oraz emeryciProwadzący pozarolniczą działalność gospodarczą, jeśli nie mają ustalonego prawa do emerytury oraz innegotytułuPracownik wg ustawy o ubezpieczeniach społecznych -Pracownik w rozumieniu ustawy o ubezpieczeniachspołecznych to nie tylko zatrudniony w oparciu o umowę o pracę,także zatrudniony w oparciu o umowę agencyjną,zlecenia, o dzieło jeśli jest zawarta z własnym pracodawcą.Pracownik młodociany w wieku od 16 do 18 lat, można zatrudniać pracownika młodocianego, który przedstawiświadectwo lekarskie, stwierdzające że dana praca nie zagraża jego zdrowiu.Ubezpieczenia obowiązkoweEmerytalne – składki płacone po 50% przez pracownika i pracodawcęRentowe – 1,5% podstawy wymiaru finansuje ubezpieczony, pracownik a 6,5% pracodawcaChorobowe – w całości finansowane przez ubezpieczonegoWypadkowe – w całości finansowane przez płatników (pracodawców)Dobrowolne zgłoszeniezleceniobiorcy,prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą – do ubezpieczenia chorobowego4|S tr o n aAngela Lewandowska FiR II rok Io– Ubezpieczenia dr hab. T. BednarczykTylko jedna umowa-zlecenieOsoba zatrudniona jedynie na umowę-zlecenie musi płacić obowiązkowo emerytalne i rentowe od dnia, wktórym wykonuje zlecenie od dnia rozwiązania umowy. Jeśli wykonuje zlecenie w firmie zleceniodawcy,dodatkowo obowiązkowo podlega ubezpieczeniu wypadkowemu. Składka chorobowa jest dobrowolna.Więcej niż jedna umowa-zlecenie:składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe są obowiązkowe tylko z tytułu jednej, wybranej dowolnieumowy zlecenia, natomiast przy pozostałych dobrowolneZbieg obowiązku ubezpieczeniaDotyczy ubezpieczenia emerytalnego i rentowegoZdarza się w sytuacji gdy jedna osoba posiada więcej niż 1 tytuł do ubezpieczenia (np.: umowa o pracę +umowa zlecenia)Co do zasady ubezpieczonemu wystarcza jeden tytuł do chronienia ryzyka.Etat + zlecenie -Osoba zatrudniona na etacie (z pensją w wysokości co najmniej płacy minimalnej), ale jednocześniepodejmująca się zlecenia w innej firmie,nie musi odprowadzaćskładek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułuzlecenia (podobnie jest ze składką chorobową).Umowa-zlecenie z przedsiębiorcąJeśli przedsiębiorca zobowiązuje się dodatkową umową do wykonywania jakiegoś zlecenia, a przedmiot tejumowy nie pokrywa się z przedmiotem jego działalności gospodarczej, „szusowanie” zależy od wartościumowy.Jeśli podstawa wymiaru składek z umowy-zlecenia jest niższa od podstawy minimalnej dla osób prowadzącychdziałalność gospodarczą, przedsiębiorca opłaca obowiązkowo ubezpieczenie emerytalne i rentowe tylko zdziałalności gospodarczej. Składki emerytalne i rentowe z tytułu umowy-zlecenia są wówczas dobrowolne.Jeżeli natomiast podstawa wymiaru składek z umowy-zlecenia jest równa lub wyższa od minimalnej podstawywymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, przedsiębiorca podlegaubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu obowiązkowo z tego tytułu, który powstał wcześniej (z drugiegoanalogicznie może podlegać tym ubezpieczeniom dobrowolnie)Uczeń lub student na zleceniuZleceniodawca nie będzie miał żadnych obowiązków wobec ZUS, jeśli zawrze umowę zlecenia ze studentemlub uczniem (gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalnej lub ponadpodstawowej) w wieku do 26 lat.Takiej osoby, zleceniodawca nie zgłasza do żadnych ubezpieczeń (społecznych ani zdrowotnego) oraz niesporządza za nią comiesięcznych raportów i nie opłaca jakichkolwiek składek (o ile nie jest jednocześnie jegopracownikiem) .Student na zleceniuDaną osobę uznaje się za ucznia do 31 sierpnia każdego roku, a jeśli przedstawiła zaświadczenie o przyjęciu nastudia wyższe – do 30 września.Studentem jest się do daty skreślenia z listy studentów lub do daty zakończenia studiów (tj. do daty złożeniaegzaminy dyplomowego; w przypadku kierunków lekarskich, lekarsko-dentystycznych i weterynarii – do datyzłożenia wymaganego planem studiów ostatniego egzaminu, a przypadku kierunku farmacja – do datyzaliczenia ostatniej przewidzianej w planie studiów praktyki)Co ważne,studentami nie są uczestnicy studiów doktoranckich i podyplomowych.Renciści i emeryciRencista lub emeryt z tytułu umowy-zlecenia rozliczają się z ZUS na takiej samej zasadzie, jak osoby osiągającedochód wyłącznie z jednej umowy-zlecenia.Jeśli zaś wykonują dwa lub więcej zleceń – obowiązkowo opłacają składki tylko z jednej, wybranej przez siebieumowy-zlecenia.5|S tr o n a

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

kachorra.htw.pl