WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU A
HEPATITIS VIRALIS A
lZ. Dziubek “Choroby zakaźne i pasożytnicze”l
EPIDEMIOLOGIA:
· rozpowszechnienie :
- na całym świecie
- najbardziej narażone są dzieci i młodzież
· źródło zakażenia :
- chory człowiek :
→ wirus wydala się z kałem na 2 – 3 tygodnie przed wystąpieniem żółtaczki i 8 dni po
→ nie ma nosicielstwa
· droga zakażenia :
- pokarmowa :
→ może to być woda, lub produkty spożywcze
ETIOLOGIA:
· HAV :
- wirus RNA
- należy do rodziny Pikornaviridae, rodzaju enterowirusów
- szczepy wyizolowane w różnych rejonach świata nie mają różnic antygenowych
- daje się hodować na liniach komórkowych
- tem.1000C niszczy go w 20 minut, a 600C w godzinę
- inaktywacja w wodzie chlorowanej, pod wpływem formaliny i promieni ultrafioletowych
- nie niszczą go kwasy i eter
PATOGENEZA:
· prawdopodobnie bezpośrednie działanie cytoopatyczne na hepatocyt
· wirus wykrywa się w 1 – 2 tyg. po zakażeniu, a najwięcej cząstek jest po ok. 3 tygodniach
· wirusemia jest krótkotrwała (ustaje po wzroście aktywności AlAT)
OBRAZ KLINICZNY:
· okres wylęgania :
- od 0,5 do 1,5 miesiąca (średnio miesiąc)
· okres objawów prodromalnych :
- przeważają objawy niestrawności, rzadziej objawy rzekomo grypowe , lub rzekomo reumatyczne
- u dzieci może pojawić się nieżyt górnych dróg oddechowych i niewielka limfadenopatia
· okres pełno objawowy :
- żółtaczka :
→ utrzymuje się zazwyczaj kilka dni, ale może trwać nawet kilkanaście tygodni
→ zdarzają się postacie cholestatyczne
→ u dzieci może się nie pojawić
- powiększenie wątroby
- powiększenie śledziony :
→ w niewielkim odsetku
- AlAT w surowicy :
→ narasta już 2 – 14 dni przed pojawieniem się hiperbilirubinemii
BADANIA DODATKOWE :
· AspAT, AlAT :
- są podstawowym wskaźnikiem uszkodzenia miąższu wątroby
- ich pojawia się już w okresie przedżółtaczkowym i ¯ do wartości prawidłowych po upływie kilku tygodni (najczęściej w funkcji wykładniczej)
- wskaźnik de Ritisa :
→ stosunek AspAT / AlAT
· poziom bilirubiny :
· poziom wskaźników cholestazy :
- fosfataza zasadowa, gammaglutamylotranspeptydaza
→ wysokie wartości w postaci cholestatycznej
- obecność nieprawidłowej Lp – X :
→ wynik (+) w postaci cholestatycznej
· wskaźnik protrombinowy :
- zaburzenia syntezy protrombiny szybko informują o niewydolności wątroby :
→ okres T1/2 wynosi 2 –3 dni (a albumin 17 – 21)
ROZPOZNANIE:
· wykrywanie przeciwciał anty – HAV :
- met. immunoenzymatyczne, OWD, hemaglutynacja immunoadherencyjna, met. radioimmunologiczne
- przeciwciała w klasie IgM pojawiają się w 18 – 41 dniu po zakażeniu i utrzymują się od miesiąca do kilku, rzadziej kilkunastu miesięcy
- w okresie zdrowienia współwystępowanie anty - HAV w klasie IgM i IgG
- przeciwciała IgG są dowodem odporności i nie znikaja do końca życia
RÓŻNICOWANIE:
·
LECZENIE:
· brak swoistego leczenia
POWIKŁANIA:
·
ROKOWANIE:
· rokowanie jest dobre
· wyleczenie całkowite, niezależnie od czasu trwania choroby
PROFILAKTYKA:
· przestrzeganie przepisów sanitarnych :
- kontrola sanitarna produktów żywnościowych i sanitariatów
- zgłoszenie każdego zachorowania do władz sanitarnych i hospitalizacja
- odkażanie bieżące i końcowe
· szczepienia :
- zabity, lub atenuowany wirus A
- schemat 0, 1, 6 (i.m.)
- okres uodpornienia rozciąga się na ok. 10 lat
- wskazania :
→ dzieci w wieku przedszkolnym, szkolnym i młodzież rozpoczynająca naukę w dużych skupiskach
→ osoby wyjeżdżające do krajów rozwijających się o dużej zapadalności na WZW A
→ osoby zatrudnione przy produkcji i dystrybucji żywności
PATRZ TEŻ:
·
4
...