PYTANIA DO EGZAMINU Z „PODSTAW TURYSTYKI”
1. Definicja - „turystyki”, „turysty” i „turyzmu”.
2. Wąskie i szerokie znaczenie pojęcia „turystyka”
3. Definicja pojęć: „ odwiedzający międzynarodowy, krajowy”
4. Definicja pojęć: „turysta”, „odwiedzający jednodniowy”.
5. Etapy rozwoju turystyki światowej
6. Turystyka światowa w XIX i XX wieku.
7. Okresy w historii turystyki w Polsce.
8. Historia Galicyjskiego /Polskiego/ Towarzystwa Tatrzańskiego do 1950 r.
9. Historia Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego do 1950 r.
10. Czynniki rozwoju współczesnej turystyki.
11. „Czas wolny” a turystyka.
12. Rodzaje „czasu wolnego”.
13. Definicja „ruchu turystycznego”.
14. Schemat podziału ruchu turystycznego pobytowego.
15. Definicja pojęcia „impreza turystyczna”.
16. Podział imprez turystyki kwalifikowanej.
17. Cele realizowane na imprezach turystyki kwalifikowanej.
18. Elementy racjonalnego wypoczynku na wczasach.
19. Podstawowe potrzeby ludzi zaspokajane podczas urlopu – wakacji.
20. Cele pobytów wczasowych.
21. Elementy składowe dobrego programu pobytu na wczasach.
22. Zasada opracowania racjonalnego programu wczasów.
23. Profile organizacyjno - programowe wczasów dzieci i młodzieży.
24. Wycieczki, ich rodzaje i zasady organizacji.
25. Turystyka weekendowa.
26. Rodzaje i formy turystyki.
27. Definicja „turystyki masowej” oraz jej formy.
28. Mankamenty „turystyki masowej” wg. R. Jungka.
29. Definicja „ekoturystyki”.
30. Definicja turystyki „alternatywnej”.
31. Definicja „agroturystyki”.
32. Główne idee „turystyki alternatywnej”.
33. Definicja „turystyki aktywnej” oraz jej przykładowe formy.
34. Pojęcie „turysta aktywny”.
35. Pojęcie „turystyka kwalifikowana”, pochodzenie tej nazwy.
36. Pojęcie „turysta kwalifikowany”.
37. Organizacje krzewiące „turystykę kwalifikowaną” w Polsce.
38. Jakie formy przyjmuje turystyka kwalifikowana na świecie?
39. Jakie reakcje u ludzi jest w stanie wywołać środowisko przyrodnicze ?
40. Funkcje i dysfunkcje turystyki /wymienić/.
41. Funkcja zdrowotna turystyki.
42. Funkcja wypoczynkowa turystyki.
43. Funkcja edukacji kulturalnej turystyki.
44. Funkcja wychowawcza turystyki.
45. Funkcja poznawcza turystyki.
46. Funkcja ekonomiczna turystyki.
47. Dysfunkcje turystyki w środowisku społeczno – kulturowym.
48. Dysfunkcje turystyki w środowisku przyrodniczym.
49. Kultura turystyczna.
50. Obozy wędrowne młodzieży / PTSM/.
51. Turystyka aktywna.
52. Turystyka alternatywna.
53. Turystyka campingowa /PFC i C/
54. Turystyka zdrowotna.
55. Turystyka przygodowa.
56. Turystyka przetrwania /survival/.
57. Tramping.
58. Turystyka ekstremalna i niekonwencjonalna.
59. Turystyka krajoznawcza.
60. Turystyka pątnicza.
61. Turystyka wodna.
62. Turystyka samochodowa.
63. Turystyka lotnicza.
64. Turystyka kolejowa
65. Turystyka dzieci i młodzieży.
66. Harcerstwo jako organizacja krzewiąca turystykę.
67. PTTK jak organizacja krzewiąca turystykę i krajoznawstwo.
68. Turystyka ludzi w starszym wieku.
69. Turystyka ludzi niepełnosprawnych.
70. Turystyka mieszkańców wsi.
Dysfunkcje turystyki
Turystyka będąc zjawiskiem tak powszechnym, obok funkcji pozytywnych pełni również funkcje negatywne. Wynikają one z różnych sytuacji i uwarunkowań, które towarzyszą współczesnej turystyce „przepływającej na ogół z regionów bogatszych do biedniejszych, z krajów zaawansowanych przemysłowo do mniej rozwiniętych, ze społeczeństw zurbanizowanych do rolniczych, z Północy na Południe”.
Turystyka obok niewątpliwych korzyści przynosi również ewidentne straty zarówno w sferze ekonomicznej, społecznej i może w największym stopniu w środowisku przyrodniczym /naturalnym/.
Dysfunkcje w środowisku społeczno – kulturowym.
Turystyka pełni wiele pożytecznych funkcji: wychowawczych, kształcących, wypoczynkowych, zdrowotnych i innych. Jednak jej oddziaływanie na środowisko społeczno-kulturowe ma również i negatywne skutki.
Oddziaływanie turystyki na środowisko społeczno – kulturowe przebiega dwoma torami:
- przez turystów,
- przez infrastrukturę turystyczną.
Problemy w postaci konfliktów między turystami a ludnością miejscową występują gdy liczba turystów znacznie przekracza liczbę stałych mieszkańców. Występuje wówczas zjawisko „przeciążenia turystycznego”, które ma negatywne skutki również dla turystów w postaci wzrostu kosztów utrzymania, zwiększonego ruchu samochodów, zatłoczenia restauracji i tp.
Zwiększony ruch turystyczny powoduje wiele zmian niekorzystnych w środowisku mieszkańców terenów recepcyjnych przejawiają się one w:
- frustracji w związku z obserwacją bogatszych turystów nie liczących się z wydatkami,
- ograniczeniu miejscowej ludności w podejmowaniu decyzji w sprawach lokalnych,
- zanikaniu tradycyjnej gościnności czemu sprzyja powstawanie postaw konsumpcyjnych,
- zmianach w stylu życia miejscowej ludności wywołanych zróżnicowaniem dochodów z turystyki,
- wywoływaniu zjawisk patologii takich jak: pijaństwo, narkomania, prostytucja czy złodziejstwo,
- przenoszenie przez turystów zarazków chorób epidemicznych takich jak cholera, dyfteryt, tyfus, ospa i tp.
- wprowadzaniu wielu ograniczeń i niedogodności w życiu codziennym czyniąc je bardziej męczącym,
- ograniczeniu przez turystów zmotoryzowanych wolności pieszych, jednocześnie stanowiąc zagrożenie dla życia i zdrowia na drogach,
- nieprzestrzeganiu przez turystów lokalnych zwyczajów,
- świadome wyrządzanie szkody zabytkom,
- zubożeniu środowiska architektonicznego miejscowości turystycznych przez wznoszenie budowli właściwych dla dużych miast a nie dla danego regionu,
- przypadkowym i bezplanowym osadnictwie niszczącym architekturę krajobrazu,
Negatywne skutki ruchu turystycznego dotykają nie tylko środowiska terenów recepcyjnych, ich mieszkańców ale także samych turystów uczestniczących w tym ruchu.
Przejawia się to w:
- przedstawianiu przybyłym turystom fałszywej wersji folkloru i obyczajów dostosowanej do wyobrażeń i oczekiwań turystów,
- korzystanie z miejscowości na terenie gdzie przekroczona jest chłonność i td.
- częstym ograniczaniu możliwości poznawczych gdy program skoncentrowany jest na biernym wypoczynku lub gdy jest przeładowany w sposób przekraczający zdolności percepcyjne turystów,
- t.zw. „chorobach pourlopowych” występujących wówczas gdy wyjazd był niewłaściwie zorganizowany /przepełniona miejscowość, niski standard usług noclegowo-gastronomicznych, zły środek transportu i tp./,
- padaniu ofiarą przestępstw /gdyż dysponują pieniędzmi/, oszustw, jak również bywają przedmiotem ataku terrorystów.
Dysfunkcje w środowisku przyrodniczym .
Środowisko przyrodnicze jest istotnym czynnikiem rozwoju turystyki, stąd szczególny niepokój budzi fakt traktowania niektórych dóbr jako dobra wolne /woda i powietrze/ czyli niewyczerpywalne co w świetle ostatnich badań nie jest prawdą.
Mamy tu do czynienia z pewnym paradoksem a mianowicie - turystyka niszczy turystykę. Rozwój współczesnej turystyki prowadzi do zmiany charakteru środowiska przyrodniczego. Sytuacja ta powoduje zagęszczanie urządzeniami infrastruktury turystycznej i ogólnej takimi jak - hotele, kempingi, drogi, tereny sportowe i tp. wielu obszarów szczególnie atrakcyjnych turystycznie.
Urządzenia turystyczne i rekreacyjne zajmują ogromne przestrzenie ciekawych turystycznie obszarów np. mamy tu również do czynienia z sytuacją taką że eksploatacja obiektów i urządzeń turystycznych przynosi ogromną ilość odpadów.
Jak stwierdza większość znawców przedmiotu największe zagrożenie dla środowiska naturalnego stwarza turystyka masowa a szczególnie wówczas gdy jest żle zorganizowana.
Wielkie szkody w środowisku przyrodniczym powoduje turystyka narciarska. Utrzymanie tras narciarskich związane jest z koniecznością karczowania lasów, walcowaniem śniegu ciężkimi pojazdami /niszczenie trawy/. Wynikiem tego jest: erozja gleby, lawiny, osunięcia ziemi, powodzie, oraz niszczenie piękna krajobrazu.
Turystyka wodna ma również swój udział w wyrządzaniu szkód w środowisku naturalnym. Turyści motorowodni straszą ptactwo wodne używając łodzi z silnikami spalinowymi, turyści kajakowi i po części żeglarze zaśmiecają brzegi rzek i akwenów wodnych, biwakują w niedozwolonych miejscach.
Turystyka wędrowna i rowerowa także niejednokrotnie powodują degradację środowiska w wyniku nadmiernego zagęszczania tras turystycznych i dróg rowerowych, obniżając tym samym walory naturalne terenu.
Przeprowadzone badania dowodzą że turystyka wywołuje największe negatywne zmiany na terenach nadmorskich i górskich np. badania w Tatrzańskim Parku Narodowym wykazały że ruch turystyczny na tym terenie spowodował:
- I etap: niszczenie pokrywy roślinnej,
- II etap: niszczenie pokrywy glebowej,
- III etap: powstanie wydeptanej przez turystów ścieżki na podłożu skalnym,
- IV etap: pojawienie się procesów erozyjnych,
- V etap: zmiany w rzeźbie terenu.
Jak zaznaczono wcześniej „turystyka zjada turystykę” przykrym przykładem w tym zakresie mogą być niektóre imprezy turystyki alternatywnej czy nawet ekologicznej uznawane za rodzaje turystyki przyjaznej środowisku Znane są przekształcenia w środowisku przyrodniczym przez turystów uprawiających trekking w rejonie szczytów Annapurna oraz Mount Everest gdzie w wyniku masowego zbaczania turystów ze ścieżek doszło do poważnych zniszczeń w szacie roślinnej.
Kolejnym problemem w odwiedzanych przez turystów rejonach Nepalu jest zanieczyszczenie środowiska odpadami /np. puszkami, butelkami, workami foliowymi/.
Dysfunkcje w sferze gospodarczej.
Negatywne skutki turystyki w sferze gospodarczej odczuwane są szczególnie przez kraje recepcyjne.
...