2/2
Zespół oponowy
ZESPÓŁ OPONOWY
1. R. Mazur i wsp. „Podstawy kliniczne neurologii”
2. R. Mazur „Neurologia – myślenie kliniczne”
3. A. Prusiński „Neurologia praktyczna”
4. W. Jakimowicz „Neurologia kliniczna”
5. M. Schirmer „Neurochirurgia”
6. G. Fuller „Badanie neurologiczne – to proste“
7. John Murtogh „Zabiegi lekarskie”
EPIDEMIOLOGIA:
ETIOLOGIA:
· podrażnienie opony twardej przez :- procesy zapalne opon
- wynaczynioną do przestrzeni podpajęczynówkowej krew
- choroby nowotworowe opon i mózgu
- rozległe ogniska zawałowe mózgu stykające się z przestrzeniami płynowymi
PATOGENEZA:
· unerwienie opony twardej :
- vide ból głowy
· ukrwienie opony twardej :
- a meningea media (od. a. maxillaris)
- a. meningea anterior (od. a. ophtalmica)
- a. meningea posterior (od a. pharyngea ascendens)
- rr. meningei (od. a. occipitalis, a. vertebralis, a. lacrimalis)
OBRAZ KLINICZNY:
OBJAWY PODMIOTOWE :
· silny ból głowy
· nudności i wymioty
· światłowstręt (photophobia)
· nadwrażliwość na bodźce słuchowe
· przeczulica całego ciała (nadwrażliwość na bodźce dotykowe)
· zespołowi oponowemu towarzyszą zwykle objawy ogólne w postaci zab. przytomności, lub świadomości (świadczą o zajęciu CUN)
· rzadziej zaburzona dysfunkcja motoryczno – koordynacyjna i zaburzenia mowy
o typie afazji
OBJAWY PRZEDMIOTOWE (OBJAWY OPONOWE) :
· sztywność karku :
- badamy przyginając głowę biernie ku klatce piersiowej
- w warunkach prawidłowych można swobodnie dotknąć głową do mostka
- w przypadku sztywności karku broda nie dochodzi do mostka
® próby przygięcia napotykają opór i zwykle wywołują ból
® podajemy na ile palców broda nie dochodzi do kl. piersiowej
- w skrajnych przypadkach występuje odgięcie głowy ku tyłowi z przykurczem
długich mięśni kręgosłupa i wygięciem tułowia ku przodowi (opisthotonus)
- badania sztywności karku nie wykonuje się:
® w przypadku niestabilności kręgów szyjnych np. po urazie,
lub w przebiegu RZS
® w przypadku zagrożenia wgłobieniem (można przyspieszyć)
· objaw Kerninga :
- pacjent leży płasko na leżance
- kończynę wyprostowaną w stawie kolanowym unosimy zginając w
stawie biodrowym
- występuje opór, ból i odruchowe zgięcie w stawie kolanowym
- objaw Kerninga jest obustronny (w przeciwieństwie do Lasequa, który
jest jednostronny)
- uszkodzenie drogi korowo – rdzeniowej znosi objaw Kerninga
· objaw Brudzińskiego górny :
- podczas zginania głowy ku przodowi następuje zginanie kończyn dolnych
(w stawach biodrowych i kolanowych)
· objaw Brudzińskiego dolny :
- analogiczne zgięcie kończyn przy ucisku na spojenie łonowe
· objaw Flatau :
- rozszerzenie źrenic przy zgięciu głowy do przodu
ROZPOZNANIE:
·
RÓŻNICOWANIE:
· sztywność karku może wystąpić w:- znacznego stopnia zwyrodnieniu kręgosłupa szyjnego- parkinsonizmie
- wgłobieniu migdałków móżdżku do for. magnum
- zapaleniu węzłów chłonnych szyi i karku
- ciężkim zapaleniu gardła
- w w.wym. przypadkach sztywności karku nie towarzyszą objawy Kerninga i Brudzińskiego
LECZENIE:
· przyczynowe
POWIKŁANIA:
ROKOWANIE:
PROFILAKTYKA:
PATRZ TEŻ:
·