Cechy produkcyjne gospodarczo-ważne trzody chlewnej:
Spożycie: ok. 42kg mięsa wieprzowego/mieszkańca/rok; mięsa drobiowego: 28kg; wołowego ok. 4 kg. Eksport bekonu do Anglii i szynek do USA – do 1976r.
Wartość „dewiz” – drugie miejsce po eksporcie węgla!
1) Wysoka rozrodczość
· płodność 10-14 prosiąt urodzonych w miocie
· 20-29 prosiąt odchowanych/ locha/rok
2) Wczesne dojrzewanie płciowe (loszki 5-6 miesięcy) i rozpłodowe (7-8miesięcy);
· dojrzałość rzeźna (5,5-6,5 miesięcy)
3) Ekonomiczne wykorzystanie paszy
· 51% kosztów produkcji całego tucznika z warchlakiem
· ok. 75% kosztu tuczu od 30-110kg
· 2,5-3kg paszy/1kg przyrostu masy ciała
4) Wszystkożerność
· odpady przemysłu rolno-spożywczego, mlecznego, rybnego, olejarskiego i innych
· świnia nie jada mięsa!
5) Wysoka wydajność rzeźna i mięsność
· wydajność rzeźna 75-83%
· mięsność 50-63%
6) Wysoka wartość odżywcza i smakowitość
· mięso chude ok. 3500kcal/kg
· mięso tłuste ok. 5600kcal/kg
· dla porównania drób 1400kcal/kg, chuda wołowina ok. 2100kcal/kg
Zagrożenia:
à Gnojowica (0,6m2/tucznika z zawartością NaCl 0,5% w mieszankach)
à Włośnie (trychinoza – trąd Tacyta, zakaz spożywania w religii żydowskiej i muzułmańskiej)
à Antybiotyki i mikrotoksyny w paszy oraz w produktach mięsnych – choroba Nipah (w Malezji 95 ofiar wśród ludzi, kilka milionów ubojów sanitarnych świń)
Znaczenie medyczne:
s Wykorzystanie narządów i części anatomicznych w medycynie (zastawki, tętnice, skóra: linie świń z białkiem powierzchniowym ludzkim, tkanka łączna)
s Insulina świńska (ratunek dla milionów cukrzyków), dopamina i inne
w przeszłości:
o pierwszą operację usunięcia wyrostka robaczkowego wykonał rzeźnik; pierwszą przeżytą operację cesarskiego cięcia wykonał trzebiciel/mniszkaż
Polityczne:
v grudzień 1970 – protesty grudniowe spowodowane podwyżką cen detalicznych mięsa, przetworów mięsnych oraz innych artykułów spożywczych
v oddzielenie się religii chrześcijańskiej od żydowskiej, gdy apostoł Paweł w liście do Koryntian zgodził się na zjadanie wieprzowiny, gdy byli zapraszani przez Greków
Podstawowe pojęcia dotyczące pokroju stanu zdrowotnego loszek i knurków wybieranych do reprodukcji
Konstytucja – zespół cech fizycznych i psychicznych wrodzonych i nabytych jakimi cechują się zwierzęta w określonym środowisku (słaba, silna), zdolność do przeciwstawiania się niekorzystnym warunkom środowiska
Kondycja – stan zwierząt prawidłowo lub nieprawidłowo żywionych z uwzględnieniem kierunku produkcji (hodowlana, opasowa, wystawowa, głodowa)
Cechy dyskwalifikujące loszki i knurki z wyboru do reprodukcji:
Cechy pokrojowe słabej konstytucji:
· łęgowatość
· luźna łopatka i miękka pęcina
· przewężenie za łopatkami (tzw. gorset)
· sutki kraterowe lub niesymetryczne
· agresywność, nadmierna pobudliwość
Cechy zdrowotne
s nieprawidłowa masa ciała w stosunku do wieku (biegunki w okresie prosięcym)
s zakaźne zanikowe zapalenie nosa (ZZZN, tzw. nosoryjówka)
s wnętrostwo
s kulawizny
s kaszel, ciężki oddech (60-70% płuc dyskwalifikowanych w ZMs)
s świerzb, wszy, glisty
lochy
% udział w kolejnych cyklach rozpłodowych
I
II
III
IV
V i więcej
Córki od loch długowiecznych
100
92,9
84,1
78,8
71,7
Córki od loch rodzących 5 miotów
100
81,6
62
37,8
21,5
Główne uwarunkowania i przyczyny zmniejszania się liczby jaj, embrionów, płodów oraz prosiąt odchowanych
Okres wzrostu i rozwoju
Przybl. liczby (±3)
Główne uwarunkowania i przyczyny strat
OKRES PRENATALNY
- uwolnienie jaja
- jaja zapłodnione
- zarodki zainplantowane (14-21 dni)
- płody
23
20
13
12
Uwarunkowania genetyczne ras i linii, wiek lochy , dożywianie energetyczne przed zapłodnieniem
Jakość nasienia knura (50%), termin, sezon oraz liczba pokryć/inseminacji lochy
Warunki środowiska, czynniki antyżywieniowe – mikro i mikologiczne
Odporność genetyczna (heterozja, Meishan), efekty matczyne, choroby (leptospiroza, parwowiroza i inne)
OKRES POSTNATALNY
- prosiąt urodzonych w miocie w tym:
s żywych
s martwych
- odchowanych z miotu
12
11,5
0,5
11
I okres krytyczny – mc prosiąt urodzonych, siara i zawartość gamma globulin (10-dniowy okres tworzenia), MMA, bakterie kwasu mlekowego, temperatura gniazda
II okres krytyczny – anemia fizjologiczna, jakość paszy i przyzwyczajanie (cukier, sacharyna)
III okres krytyczny – odsadzenie – hipoglikemia a zasuszanie lochy (7dni); czysto, sucho, ciepło, syto
Nieantybiotykowe stymulatory wzrostu w produkcji trzody chlewnej
W styczniu 2006r. w krajach UE został wprowadzony zakaz stosowania antybiotyków paszowych w żywieniu zwierząt. Było to skutkiem długoletniej walki o wycofanie tych specyfików. Wywołało to ostry sprzeciw firm produkujących antybiotyki – łącznie z pozwami sądowymi.
Działanie antybiotyków paszowych
¨ Ograniczają liczbę bakterii chorobotwórczych w przewodzie pokarmowym
¨ Zmniejszają częstotliwość występowania biegunek i innych schorzeń
¨ Według reklam firm produkujących antybiotyki niwelują one liczbę upadków prosiąt z ok. 10-20% do 1-5%
¨ Przyspieszają wzrost i rozwój oraz poprawiają wykorzystanie paszy
Dlaczego wycofano antybiotyki paszowe?
· Nie miały być wchłaniane w przewodzie pokarmowym, a niestety były
· Uważa się, że są przyczyną znacznego wzrostu liczby patogennych drobnoustrojów, które są oporne na stosowane w leczeniu ludzi i zwierząt preparaty antybiotykowe (ok. 50%)
· Udokumentowano, że podawanie zwierzętom antybiotykowych stymulatorów wzrostu może wywołać selekcję odpornych na antybiotyki we florze jelitowej bakterii (np. E.Coli) u zwierząt
· Ponieważ doszło do zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego ksenobiotykami pochodzenia antybiotykowego oraz do zaburzeń w równowadze biologicznej wód i gleb
Konsekwencje
v Alergie (wypryski na ustach u 20-30% małych pacjentów w szpitalach)
v Swędzenie w uszach
v Uszkodzenie szkliwa na zębach
v Zwiększona produkcja śluzu
Coraz większe dawki hamujące i niszczące bakterie oraz brak wrażliwości tychże bakterii na antybiotyki prowadzi do coraz trudniejszej produkcji nowy antybiotyków (2 na 10lat) ich działanie uboczne może być większe
Działanie nieantbiotykowych dodatków paszowych na zdrowie zwierząt odbywa się przez:
o Konkurencyjność z drobnoustrojami patogennymi
o Hamowanie kolonizacji jelit przez bakterie patogenne
o Adsorpcję drobnoustrojów i ich toksyny na powierzchni
o Stymulację układu odpornościowego wpływ na metabolizm organizmu deficytowych mikroelementów np. Zn, Cu
Nieanybiotykowe stymulatory wzrostu
· Mikroorganizmy z rodzaju bakterii kwasu mlekowego i drożdży o działaniu pro biotycznym
· Preparaty zakwaszające
· Niektóre gatunki ziół i substancji w nich zawartych
· Preparaty chemiczne
Stymulatory wzrostu nie mogą ulegać kumulacji w tkankach zwierząt; powinny ulegać biodegradacji
Preparaty powinny być pochodzenia naturalnego.
Probiotyki
...